Mjölnir - 05.07.1950, Blaðsíða 3

MJÖLNIB
* 8
KORE A
. AUÐUGT OG FRJÓSAMT
LAND
KÓREA er um það bil 240
þús. ferikílómetrar að flatar-
máli. Að norðan og austan er
iandið hálent og fjöllótt, en
suður- og vesturhlutinn er öld-
ótt láglendi með stökum há-
fjöllum og fjallgörðum. Vestan
við skagann er Gula hafið, en
Japanshaf að austan. Austur-
landamærin liggja að Kína, og
að norðan iiggur mjó land-
ræma að Ráðstjómarríkjunum.
Rúmlega 200 km. breitt sund
skilur landið frá Japan. Kórea
liggur um sömu ibreiddargráður
og ítalía, en nær þó iengra
suður.
1 norðurhluta landsins eru
allmiklar námur, kol, járn, silf-
ur, gull, Ikopar, blý, zink, grafít,
nikkei, alunit, molyibdenum,
magnesium o. fl. Jarðvegurinn
er djúpur og frjósamur um
allan skagann; loftslagið heil-
næmt. Miklir skógar em í land
inu. Norðan úr hálendinu falla
ár og fljót, sem auðvelt er að
virkja. Mikið er ræktað í iand-
inu :af hrísgrjónum og fleiri
Ikomtegundum, ennfremur ýmis
konar grænmeti, ávextir o. fl.
GÖMUL MENNINGARÞJÓÐ
íbúar Kóreu eru um 24 millj.
Þeir em mongólskir að ætterni,
skyldir Kánverjum og Japön-
um. Menning þeirra er runnin
frá Kínverjum. Kórea var
menningarr'iki 2000 árum áður
en Japanir lærðu ritlistina. —
Leturgerð lærðu Kóreumenn af
Kínverjum, en hið flókna Kín-
verska letur var iþeim ekki að
sikapi. Það var of torlært. —
Var menntamönnum landsins
falið að finna upp einfaldara
og auðlærðara leturkerfi, —
Fundu þeir þá upp stafróf, hlið
stætt stafrófi Vesturlandabúa.
Þessi uppfinning olli því, að
lestrarkunnátta varð almenn-
ari í Kóreu en nokkru öðru
iandi í Austur-Asíu.
PrentHstina lærðu Kóreum.
líka af Kínverjum, en endur-
bættu aðferð þeirra. Fyrsta
málmletursteypa heimsins var
sett upp í Kóreu hálfri öld
áður en Gutenberg gerði upp-
götvun sína. Kóreumenn fóru
einnig fram úr nágrönnum sán
um á sviði verklegrar tækni.
Talið er að iþeir hafi byggt
fyrstu hengibrú heimsins. 1500
ára gömul stjömuathugunar-
stöð er enn við líði í Kóreu, pg
mun vera sú elzta á heimi.
Kóreanskir trúboðar, Búddha
trúarmenn ,fluttu Japönum
menningu Kinverja og Ind-
verja fyrir 1400 árum.
Fyrir 1945 höfðu Japanir
aðeins einu sinni verið sigraðir
í hernaði. Það var árið 1598,
þegar Kóreumenn sigruðu þá
hinum fyrstu á heimi, búnum
eldspúandi drekahöfðum, gegn
flota Japana, og eyðilögðu virki
Iþeirra með „fljúgandi þrumu-
hnöttum," en það voru sprengj
ur, fyHtar púðri.
ÁSÆLNI JAPANA
En sigurihn varð Kóreu-
mönnum dýr. Borgir þeirra
höfðu margar verið jafnaðar
við jörðu, klaustrin og bóka-
söfnin brennd til ösku, akrarn-
ir sviðnir, búpeningurinn drep-
inn og margir fremstu menn
iþeirra á sviði iðnaðar ög vís-
inda drepnir eða fluttir nauð-
ugir til Japan, þaðan sem þeir
áttu aldrei afturkvæmt. Árang
ur margra á'lda friðsamlegrar
uppbyggingar var því nær
þurrkaður út í þessari styrjöld.
Guilöld Kóreu var lokið. Þótt
hún héldj áfram að vera sjálf-
stætt ríki á fjögur hundmð ár
eftir þetta, bar hún aldrei barr
sitt jafnvel og áður. Japanir
gerðu árásir á landið öðm
hverju, og lauk viðskiptum
þeirra og Kóreumanna þannig,
að þeir innlimuðu landið í Jap-
an árið 1910.
Nú ihófst nýtt tímabH. Vegir
og járnibrautir vom lagðar. —
Námuvinnslan var margfölduð.
Hafnir voru dýpkaðar og stækk
aðar, fiskifiotinn'aukinn. Nýtt
land var tekið til ræktunar, en
skógur gróðursettur á svæðum,
sem vom iHa failiii tH ræktun-
ar. (Rafmagnsstöðvar vom
byggðar við ár og fljót og verk
smiðjur risu upp á hentugum
stöðum. Myntkerfi landsins var
kornið á traustan grundvöH.
Vel þjáifúð lögregla hélt uppi
strangari reglu en áður hafði
þekkzt í landinu. Verzlun og
viðskipti margfölduðust.
JAPÖNSK KtGUN
Þetta var uppgangstimabil
fyrir Kóreu, —- en ekki fyrlr
Kóreubúa. 650 þús. Japanir, er
fluttust til Kóreu frá Japans-
eyjum, sáu um það. Japanir
sátu í öllum þýðingarmiklum
embættum, áttu öll heiztu iðju-
ver landsins, bankana, verzlan-
irnar og samgöngutækin. Þeim
tókst fneira að segja á rúmlega
40 ámm að sölsa undir sig
jarðir bændanna í svo ríkum
mæli, að í stríðsbyrjun vom
50% allra bænda landsins al-
gerir leiguliðar japanskra stór-
jarðeigenda og 30% háðir þeim
að nokkru leyti.
Allar tiiraunir Kóreubúa tíl
að „komast áfram“ vory kyeðú
ar niður með kerfisbundnum
aðgerðum. Ef t. d. kóranskur
fcaupmaður tók að auðgast
nokkuð að ráði, brást það ekki
að japanskur kaupmaður setti
upp verzlun við hliðina á hon-
um eða hinum megin við göt-
una með stuðningi rá-kisins, og
tók að bjóða sömu vörur, en
við syo lágu yerði, að ómögu-
legt var að keppa við hann.
Vörusendingar tH verdunar
ast á einhvem dularfullan hátt,
án þess að dómstóiarhir sæu
sér fœrt að dæma honum bæt-
ur fyrir. Loks kom að því, að
einhver Japani heimsótti hann
og keypti af honum verzlunina
við „sanngjörnu“ verði, sem
kaupandinn eða opinberir mats
menn ákváðu.
Árstekjur leiguiiðanna í sveit
unum námu oft ekki meira en
Ys af afrakstri jarðanna. Hehn
ingur uppskerunnar fór upp í
landsskuldina, en auk þess varð
leiguUðinn að borgia háa skatta
til ríkisins. Mikill hluti upp-
skerunnar var fluttur til Japan
en leiguliðarnir sultu oft heilu
hungri. ,
„ÓÆÐRI KYNÞÁTTUR“
Þótt Kóreumenn séu náslkyld
ir Japönum, leit „herraþjóðin"
á þá sem „óæðri kyniþátt.“ —
Japanskir verkamenn voru
sjaldan látnir Vinna með Kóreu
búum, og fehgu tvisvar tH
þrisvar sinnuni hærra kaup.
Hvaða Japani sem var gat
skipað Kóreumanni að vinna
fyrir sig, og réfsað honum ef
hánn þrjóskaðist á móti.
Skólaganga Var takmörkuð
fyrir Kóreubúa. Aðeins voru
til skólar fyrir þriðjung allra
bama á skólaaldri. Kennsla fór
fram á japönsku. Aðgangur
Kóreubúa að eina háskólanum
í landinu var takmarkaður við
vissar greinar. T. d. máttu þeir
læra læknisfræði, því japanskir
læknar töldu yfirleitt fyrir neð-
an virðingu sána að stunda
Kóreumenn. Kóreönsk bóka-
söfn vom brennd og þjóðleg
menningarverðmæti eyðHögð,
en rithöfundar og fræðimenn,
er héldu tryggð við hina fomu
menningu landsins, hnepptir í
fangelsi eða rekhir í útlegð.
ÖU andstaða gegn hinu jap-
anska oki var barih niður með
fangelsumun og aftökum. Verk
föli og uppreisnartHraunir vom
misfcunarlaust kæfðar í blóði.
Fangelsanir án dóms og laga
voru algengar. Málírelsi, funda
frelsi og ritfrelsi voru óþekkt
hugtök.
Þrátt fyrir kúgunina hélt
mikiH meirihluti þjóðarinnar
tryggð við menningu lands sáns
og tungu, en lagði hatur á
Japani og þráði að losna und-
an yfirráðum þeirra. I styrjöld
inni neyddust Japanir tíl að
kveðja alimarga KóreUbúa í her
inn. Reyndust þeir Japönuip ó-
tryggir, og spgðú Bandarikja-
menn, ef hermenn úr jap-
ansfca hemum gæfust upp mót-
spymulítið, mætti 'ganga að þvá
vísu, að þeir væru Kóreubúar.
HERNÁM KÓREU
Þegar heimsstyrjöldinni sáð-
ari lauk, hemámu Bandaríkja-
menn og Rússar Kóreu. 38.
breiddarbaugur var landamæra
lána hérnámssvæðanna. Her-
námssvæði Rússa, norðurhlut-
inn, var nokkru stærra en her-
námssvæði Bandaríkjanna og
er auðugra af námum, orku-
verum og verksmiðjum. 1
Suður-Kóreu eru beztu land-
búnaðarsvæðin, en einnig tais-
verður iðnaður og þar búa um
% hlutar þjóðarinnar.
Að styrjöldinni lokinni voru
flestir Japanir refcnir frá Kó-
reu heim tíl Japan. Hemárns-
veldin fóm með stjóm iandsins
fyrst á stað. I desember 1945
varð þó samkomulag um að
endurreist skyldi sjálfstætt
ríki í Kóreu og hemámsliðin
flutt á brott.
ALÞÝÐUSTJÓRN I NORÐUR
KÓREU
1 'Norður-Kóreu vom alþýð-
unni þegar eftir hernámið
fengnar frjálsar hendur til að
koma lagi á innanlandsmálin.
Stórjörðunum var skipt mHIi
ibændanna, sem erjuðu þær,
þungaiðnaðurinn, bankarnir og
samgöngutækin, sem Japanir
höfðú sölsað undir sig, var
þjóðnýtt. jRóttæikar stjórnar-
farsbreytingar vom gerðar,
frjálsleg vinnumálalöggjöf sett
og heilbrigðismál og menning-
arstarfsemi efld. Árið 1948 var
framleiðsla stóriðjunnar í N-
Kóreu þrefallt meiri en 1946,
og það ár (1948) stækkuðu
ræktuð lönd í landinu um 15
þús. hektara. „ , |
SÓTSVÖRT AFTURHALDS-
STJÓRN I 8-KÓREU
1 Suður-Kóreu var, aUt ann-
að uppi á teningnum. Banda-
ríkjamenn efldu afturhaldssöm
ustu öfl landsins til valda. Her
og lögregla voru látin ofsækja
verkalýðshreyfinguna og alþýð
an pínd með drepþungum
skattaálögum. Ameiúslkir „ibuss
inessmenn“ hafa allt fiá stríðs
lokum verið önnum kafnir við
að troða sér inn í þau fyrir-
tæki, sem tekin voru af Japön-
um. Ógurleg dýrtíð og verð-
bólga þjaka alþýðuna. Gengi
yensins og kaupmáttur hefur
dvínað í sifellu, án þess að tH-
svarandi launahækkanir kæmu
á mótí. 1 marz 1947 var gengi
yensins t. d. feHt með tilskipun
frá CMac Árthur hershöfðingja
úr 15 yenum móti einum doll-
ar niður d 50 yen. 1 árslok sama
ár var raunverulegt verðgHdi
þess talið 100 yen móti éinum
dollar.
„TÆKNILEG ADSTOГ OG
„EFNAHAGSSAMVINNA* ‘
Hinsvegar hafa Bandaríkin
veitt S-Kóreu „efnahagshj'álp“
og „tæknHega aðstoð.“ Þeir
hafa t. d. hjálpað þeim tíl að
stækka helztu flugvélli lands-
ins og látíð þeim i té miklar
birgðir af nýtízku vopnum. —
iLoks hafa þeir lánað þeim-
nokkur hundruð hernaðarráðu-
nauta til að þjálfa her lepp-
stjórnar þeirrar, sem þeir komu
á fót í landinu eftír eftír „kosn
ingamar'4 10. maí 1948. „Kosn-
ingar“ þessar fóru fram undir
eftírliti hinnar svonefndu
Kóreunefndar S. Þ. En sú nefnd
var upphaflega kosin af „litla
iailsherjarþinginu,“ sem Banda
ríkin settu á laggimar fyrir
rúmum tveim ámm með til-
styrk nokkurra leppríkja sinna,
og sem lýst hefur verið ólög-
legt af Ráðstjómarríkjunum
og fleiri ibandalagsríkjum, enda
ekfci verið annað en verkfæri
bandaiúska utanríkisráðimeytis
ins og gegnt því hlutverki að
falsa stimpH Sameinuðu þj. á
lögleysur og yfirtroðslur Banda
ríkjastjómar á alþjóðamálum.
— Eftir þessar „kosningar",
sem vom reginhneyksli frá
upphafi tíl enda, hrófuðu
Bandaríkjamenn leppstjórn á
laggimar í S-Kóreu. Syngman
Rhee varð forseti, en hers-
höfðingi nokkur forsætisráð-
herra. Bandaríkin og Shang-
Kai-Shek veittu stjórninni þeg-
ar viðurkenningu, og Bandar.
hófu þegar að veita henni efna-
hagsaðstoð „til þess að Suður-
Kórea yrði ekiki kommúnistum
að bráð“!
LEPPSTJ ÖIiNIN VEIK
í SESSI
Þannig hafa afskipti Banda-
ríkjanna af málefnum Suður-
Kóreu miðað að því að gera
Qandið að bandarískri herstöð
og hálfnýlendu. Enda hefur
þa-kklæti þjóðarinnar til Banda
ríkjanna fyrir frelsun landsins
undan öki Japana smám saman
breytzt i andúð og hatur á
Iþeim og leppum þeirra. Banda-
ríska kúgunin er að verða litlu
léttbærari en sú japanska var,,
og fordæmi alþýðunnar í N-
Kóreu kyndir undir óánægj-
unni. Ulppreisnir gegn stjórn-
iúni í S-Kóreu hafa hvað eftir
annað blossað upp undanfarin
áf.
20. okt. 1948 tilkynmti stjóra
Syngmans Rhee uppreisn í S-
Kóreu-hemum. Náðu uppreisn-
armenn á sitt vald tveim borg-
um, en uppreisnin var kæfð
niður eftir harða darbaga. —
MánUði seinna saníþykkti þing-
ið í Seoul beiðni til Banda-
rfkjanna um að her þeirra yrði
áfram í landimu!
1 fyrrasumar skoraði Tru-
man forseti á Bandaríkjaþing
að veita minnst 150 mHlj. doll-
ara efnahagsaðstoð tH S-Kóreu.
Var Paul Hoffman, Webb, vara
utanríkisráðhérra og sjálfúm
Acheson teflt fram tíl að sann
fœra þingið um nauðsyn shkrar
aðstoðar. Lét Webb svo um
mælt, að íbúarnir ýrðú komm-
únistum auðveld bráð, ef „hjálp
in“ yrði ekki veitt, og Acheson*
sagði hreinskilnislega, að ún
aðstoðar Bandaríkjanna hlytí
S-Kóreustjómin að hrynja inn-
an tveggja tíl þriggja mánaða!
SkHdu þingmenn þá, hver nauð
syíi var á að „hjálpa“ hinní
glæsilegu iýðræðisstjórn Syng-
rúaps Rhees og samþykktu
„hjálpina.“
ALÞÝÐAN VILL EININGU
ALLS LANDSINS
1948 fór fram í N-Kóreu
stjórmnálaráðstefna með full-
trúum frá öUum landshlutum
og öllum flokkum. Þar var
mynduð isamfylking tíl að vinna
að frelsi og sjálfstæði iandsins.
Náði samfylking þessi frá
kommúnistum tíl íhaldssamra
sjálfstæðismanna. Boðaði sam
fylkingin tH kosninga um aHt
landið 25. ágúst 1948, og voru
þær framkvæmdar í •S-Kóreu
af leynihreyfingu sjálfstæðis-
manna þar. Taldi hún sig hafa
náð tíl þriggja af hverjum fjór
um kjósendum. Kosnir voru
527 þingmenn, þar af 360 frá
S-Kóreu. Lýsti þingið yfir, að
það teldi sig eina löglega lög-
gjafa landsins og skoraði á her
námsveldin að flytja lið sitt k
(Framhald á 4. síðu).
efir sex! ara styrjöld. Sigurinn
áttu Kóreumenn að þakka
tæknilegum yfirburðum, m. a.
ibeittu þeir járnvörðum skipum,
'Kóreubúans tóku að skemmast
í flutningum og jafnvel að týn-