Mjölnir - 24.10.1969, Blaðsíða 2

Tillaga sú að ólyktun um kjaramól,
sem hér fer ó eftir, var flutt ó 11.
þingi Alþýðusambands Norðurlands
af Kolbeini Friðbjarnarsyni, Oskari
Gariboldasyni, Siglufirði, Jóni Ingj-
marssyni, Jóni Ásgeirssyni og Rós-
berg G. Snædal, Akureyri, og Huldu
Sigurbjörnsdóttur, Sauðórkróki. Var
henni eftir miklar umrxður vísað til
miðstjórnar.
Gagnrýni sú, sem í tillögunni kem
Ur fram, er mjög útbreidd meðal
verkafólks á Norðurlandi og kemur
oftlega fram bæði á vinnustöðum og
á fundum. Með þvi, að sögur hafa
gcngið um, hvað valdið hafi deilum
ó þinginu, þykir rétt að birta til-
löguna hér orðrétta, enda ó hún er-
indi til allra, sem um vcrkalýðsmól
fjolia nú.
11. þing Alþýðusambands
Norðurlands, haldið á Akureyri
4.—5. okt. 1969, telur að brýn-
ustu hagsmunamál launþegasam-
takanna í dag séu:
Að horfið verði frá efnahags-
stefnu núverandi ríkisstjórnar,
og knúin fram á Alþingi stefna,
sem byggisl á heildarstjórn á
þjóðarhúskapnum og þjóðnvt-
ingu ýmissa þátta framleiðsl-
unnar.
Að verkalýðshreyfingin beini
kröftum sínum nú þegar að því
verkefni, að knýja fram verulega
liækkun beinna launa.
Að starfsemi verkalýðsfélag-
anna, grunneininganna í alþýðu-
samtökunum, verði stórlega efld,
með erindrekstri og fræðslu-
starfi, og þannig unnið að þátt-
töku hins mika fjölda félags-
manna í starfi þeirra.
11. þing A. N. ítrekar fyrri
yfirlýsingar samtakanna um
nauðsyn breyttrar efnahags-
stefnu íslenzkra stjórnarvalda.
Þingið telur að efnahagsörðug-
leikar þjóðarinnar séu að veru-
Jegu leyti afleiðing af skipulags-
og stjórnleysi í atvinnurekstrin-
um, og stafi einnig að nokkru af
vanrækslu stjórnarvaldanna og
vanlrú þeirra á möguleikum ís-
lenzkra atvinnuvega.
Sá afturkippur og kreppa í
efnahagslífi þjóðarinnar, sem
gert hefur vart við sig undanfar-
in ár gefur tilefni til að endur-
taka kröfur verkalýðshreyfingar-
innar um heildarstjórn á þjóðar-
búskapnum og r þjóðnýtingu
ýmsra þátta framleiðslunnar.
Þegar á heildina er litið er það
hagsmunamál hrýnast fyrir ís-
lenzka alþýðu nú sem fyrr, að
sem mest af atvinnurekstri og
verðmætasköpun þjóðarinnar sé
í eigu hennar sjálfrar og sé rek-
ið með hagsmuni verkalýðsstétt-
arinnar fyrir augum.
Þingið vill undirstrika þá
staðreynd, að allt frá 1964 hafa
samningar verkalýðssamtakanna
mótazt fyrst og fremsl af ýmsum
hliðarsamningum um þjóðfélags
mál, sem gerðir hafa verið við
ríkisvaldið samhliða kaupgjalds-
samningum við Vinnuveitenda-
samband Islands.
Það, sem átt hefur sér stað í
öllum samningum á þessu tíma-
bili er að ríkisvaldið hefur ávallt
hlutast til um samníngagerðina,
og fengið verkalýðsforystuna til
samninga um alltof Iág bein laun
með fögrum loforðum um ýmsar
þjóðfélagsumbætur.
Samningar hafa verið gerðir
um ráðstafanir til útrýmingar á
atvinnuleysi, um sérstakar ráð-
stafanir í húsnæðismálum lág-
lnaufólks, ráðstafanir í verðlags-
málum og nú síðast um lífeyris-
sjóði fyrir meðlimi verkalýðsfé-
laganna o. fl.
Ráðstafanir þessar liafa allar
verið beinar stjórnarfarslegar að
gerðir og bar ríkisstjórninni ský
laus siðférðisleg skylda til þess
gagnvart þjóðinni allri að sjá
um framkvæmd þeirra hverju
sinni.
Engu að síður hefur þeirri
stejnu verið jylgt að meta þessi
loforð stjórnarvaldanna til fjár,
og hefur forysta verkalýðssam-
takanna í endurtekin skipti á
þessu tímahiii samið um veru-
lega skert laun verkafólks, til end
urgjalds fyrir loforð ríkisstjórn-
arinnar ein saman, m. a. var tví-
vegis samið um verulega skerð-
ingu á greiðslum vísitölubóta á
laun. (4 marz 1968 og maí 1969,
samtals 11,7 prósentustig). Það,
sem gerir þessar staðreyndir enn
alvarlegri en ella, er, að ríkis-
stjórninni befur verið liðið það,
aðgerðalaust með öllu, að hún
svíki samningsbundin loforð sín,
að meira eða minna leyti, svo til
við bverja samningsgerð.
Framkvæmdaáætlun fyrir
Norðurland, sem sarnið var um
1965, er í dag, 4)4 ári síðar, að-
eins nafnið eitt, og átti þó að
tryggja öllu vinnufæru fólki
norðanlands viðunandi atvinnu,
sbr. yfirlýsingu ríkisstjórnarinn-
ar þar um frá 7/6 1965.
Byggingarframkvæmdaáætlun
ríkisstjórnarinnar, hinar svoköll-
uðu Breiðholtsframkvæmdir
standa þannig, að fyrirsjáanlegt
er, að ekki mun nema litlum
hluta þeirra verða lokið fyrir til-
skilinn tíma, auk ýmissa annarra
vanefnda vegna þeirra frarn-
kvæmda.
Loforð um ráðstafanir í verð-
lagsmálum og endurtekin loforð
um ráðstafanir til útrýmingar á
atvinnuleysi, hafa reynzt hald-
laus. Ekkert hefur ennþá verið
gert til að undirbúa efndir á því
loforði, að lífeyrissjóðsgreiðsl-
ur til hinna eldri meðlima verka-
lýðsfélaganna hefjist um næstu
áramót.
11. þing A. N. telur, að kaup-
gjald íslenzks verkafólks sé nú
svo lágt að það sé beinlínis nið-
urlægjandi fyrir verkalýðshreyf-
inguna.
Laun verkafólks í öllum nálæg
um löndum, eru tvöfalt eða þre-
falt hærri en laun íslenzkra verka
manna og munu jafn lág laun
ekki þekkjast í Evrópu, nema á
Spáni og í Portúgal.
Aljrhtun II. þings AN om hjnrsmál
Á þeim tveim árum, sem liðin eru frá því
er 10. þing AN var luíð í októbermánuði
1967 hefur almennum launakjörum verka-
fólks og raunar allra launþegar hrakað stór-
lega og lífskjörum þó enn frekar vegna at-
vinnuleysis, rýrnandi aflahlutar sjómanna
og margvíslegum kreppueinkennuin efna-
Iiagslífsins, sem leitt hafa til almenns sam-
dráttar í flestum atvinnugreinum og stór-
felldrar röskunar á vinnumarkaðinum.
Á tímabilinu hefur gengi gjaldmiðilsins
verið fellt tvívegis, þannig að verð erlends
gjaldeyris og þar með allrar innfluttrar vöru
hefur nær tvöfaldazl og innlend framleiðsla
og þjónusta hækkað gífurlega. Samhliða
báðum þessum miklu gengisfellingum hafa
ríkisvald og atvinnurekendasamtökin gert
harðvítugar tilraunir til að afnema að fullu
og öllu þá vernd raunverulegs kaupgjalds,
sem verkalýðssamtökin knúðu fram 1964,
að aftur yrði þá upp tekin í formi verðlags-
bóta á laun, og hefur þeim tilraunum í bæði
skiptin lyktað með því að verkalýðssamtök-
in hafa talið sig neydd til að láta undan síga
og semja um mjög verulega skertar verð-
lagsbætur og þar með beinar launalækkanir.
Þingið telur, að sú kjaraskerðing, sem
orðið hefur á síðustu tveimur árum hafi þeg-
ar skapað óþolandi ástand fyrir allan þorra
verkalýðsstéttarinnar og að gegn því beri að
snúast með öllu því afli, sem raunsæ, fram-
sýn og samhent fjöldahreyfing liefur yfir að
ráða.
Full atvinna er grundvallarkrafa, sem
verkalýðshreyfingin getur ekki hvikað frá.
Því hlýtur hún að hafna algerlega þeirri
efnahagsstefnu, sem byggir á sífelldum
gengisfellingum og samdrætti í atvinnulíf-
inu sem hagstjórnarleiðum, en beita áhrifa-
mætti sínum og samtökum til þess að knýja
fram og stuðla að framgangi efnahags-
stefnu, sem byggir á framsýnni áætlanagerð,
stjórnun mikilvægustu þátta efnahagskerfis-
ins, svo sem uppbyggingu og þróun atvinnu-
veganna, gjaldeyris- og fjárfestingarmálum
og byggðaþróun, traustum gjaldmiðli og
nægilega örum hagvexti.
Þingið telur, að verkalýðshreyfingunni
beri að undirbúa almennar samningsupp-
sagnir á næsta vori með það að markmiði
sem lágmark, að fá bættar hinar beinu skerð-
ingar síðustu 2ja ára á öll almenn laun og
jafnframt að ná fram tryggingum fyrir at-
vinnuöryggi.
Þá telur þingið brýna nauðsyn á því, að
tekið verði til sérstakrar meðferðar af hálfu
verkalýðssamtakanna margháttað misrétti,
sem ríkjandi er í landinu eftir byggðarlög-
um og í raun snertir beint fjárhagslega af-
komu láglaunastéttanna. Nefnir þingið þar
sérstaklega til menntunarkostnað ungmenna
og stórfellt hærra verðlag fjölmargra al-
mennra lífsnauðsynja vegna óhæfilegs flutn-
ingskostnaðar.
Vegna sífellds og vaxandi áróðurs at-
vinnurekenda og málgagna núverandi ríkis-
stjórnar um stórbreytingar á gildandi lög-
gjöf um stéttarfélög og vinnudeilur í þá átt
að skerða réttindi verkalýðssamtakanna
mótmælir þingið öllum slíkum tilraunum
harðlega og heitir á Alþingi að fella hvert
það frumvarp, sem fram yrði lagt og gengi í
framangreinda átt.
Flutt á II. þing’i A\ 4.
Þingið telur óhjákvæmilegt,
að liorfið verði með öllu frá
þeirri stefnu í launamálum, sem
fvlgl befur verið, og kröfur sett-
ar fram um svipuð laun bér á
lanrli og nú eru annarsstaðar í
Vestur-Evrópu. Jafnframt telur
þingið, að verkalýðshreyfingin
verði að gera sér það ljóst, að
algert skilyrði þess, að sá árang-
ur náist, er að hinar félagslega
og stéttarlega veiku grunneining-
ar samtakanna. verkalýðsfélögin
sjálf, verði efld að miklum mun
frá því sem nú er, og hinn mikli
fjöldi félagsmanna þeirra feng-
5. okt. 1969
inn til virkrar þátttöku og starfs.
Til þess að svo megi verða
verður bæði miðstjórn A.S.Í. og
stjórnir sérsambandanna að
rækja betur forystuldutverk sitt
í verkalýðshreyfingunni en verið
liefur á undanförnum árum.
Kolbeinn Eriðbjarnarson,
Hulda Sigurbjörnsdóttir,
Oskar Garibaldason,
Jón Ásgeirsson,
Rósberg G. Snædal,
Jón Ingimarsson.
Frii Blönduíii
16. okt.
Hér er nú loks hafinn undir-
búningur að varanlegri gatna-
gerð. Er það um 150 m kafli,
sem tekinn er fyrir í fyrsta
áfanga og er nú verið að skipta
um jarðveg. Slitlagið verður svo
steypt að vori.
I sumar voru sett niður tvö
kör framan við bryggjuna og
var því verki lokið fyrir haust-
ið. Geta nú öll flutningaskip
lagzt að bryggju hér, nema ef
sjógangur hamlar. Körin voru
steypt á Skagaströnd í fyrra
sumar.
Hér var sett upp nýstárleg
sundlaug í sumar. Er hún úr
trefjaplasti og sá Trefjaplast hf.
um smíðina. Reynist hún vel.
Sundlaugin stendur við Barna-
og miðskólann og er vatnið hit-
að upp frá miðstöðvarkatli skól-
ans. Kennt var í lauginni í sum-
ar.
Húsbyggingar hafa verið hér
nokkrar. Byggð voru tvö einnar
hæðar íbúðarhús og eitt tveggja
hæða, auk tveggja hæða vöru-
geymslu- og verzlunarhúss.
Unnið var við heimavistar-
barnaskólann að Reykjum á
Reykjabraut og er hann nú í
þann veginn að taka til starfa.
Sauðfjárslátrun stendur yfir
og munu dilkar beldur rýrari en
oft áður. Flutt hefur verið tölu-
vert út af dilkakjöti. Þrjú skip
hafa lestað hér kjöt og innmat.
Mjólkurframleiðsla er mun
minni en á sama tíma í fyrra.
Tíðarfar hefur verið heldur rysj-
ótt, rigningasamt, en snjólaust
og fremur hlýtt, þrátt fyrir væt-
una. Guðm. Th.
2 — MJÖLNIR