Fylkir - 30.05.1958, Blaðsíða 2

Ríkisstiórnin hætti
við að falla
Framhald af i. síðu.
fyrir áhrifum „bjargráðanna",
eins og þau líta út. Víst er, að
þau munu hafa mikil áhrif á
allt líf borgaranna í landinu,
jafnt hér í bæ sem annars stað-
ar. Skal hér reynt að bregða
upp nokkrum myndum, þótt
rúmsins vegna verði að stikla á
stóru í því efni.
IJtg-erðin:
„Bjargráðin '" miða fyrst og
fremst að því, að sögn stjórnar-
innar, að halda útveginum
gangandi. Utgerðarmenn sjálfir
hafa þó talið og lýst yfir, að
rofnir séu gerðir samningar við
}iá, þar sem gerðar eru breyting-
ar á því samkomulagi, sem gert
var um áramótin síðustu og
gilda átti út þetta ár. Veit ég
ekki um einstök atriði þessa
máls, utan það, að niður er
felld greiðsla á tryggingarið-
gjaldi vélbátanna, og telja út-
vegsmenn það mikilvægt atriði.
Yfirfærslugjald leggst á rekstr
arvörur útvegsins, en á móti
kemur nokkur hækkun uppbóta
að hundraðshluta. Þá er yfir-
færsiugjald tekið af keyptum
vélliátum jafnt og efni til skipa
smíða innanlands. Gjaldið leggst
á kaupgreiðslur til útlendihga,
sem starfa á flotanum og á gjald
eyri, sem farmenn fá sem hluta
af kaupi sínu, tii þeirra er þetta
bein kauplækkun. sem nemur
um tf>—17%-
Hér eru nefnd þau atriði, er
snerta útgerðina, en hún er vita-
skidd lífæðin, án hennar verður
ekki lífvænlegt, hvorki hér í bæ
né annars staðar á landinu.
I’essi atriði skidu rædd nokkuð
nánar:
Útlendingar á flotanum:
I>að er gagnslaust að neita
MÁLGAGN
SIÁLFSTÆÐISFLOKKSINS
ÚTGEFANDl: j
SJÁLFSTÆÐISFÉLAG
VESTMANNAEYJA í
RITSTJÓRl og ÁBYRGÐARM.; (
EINAR H. EIRÍKSSON \
Stmi: jo8. — Póethólf: 10*. I
/
Prent.imiðjau EYRÚN h. I. (
; því. að án þeirra mörgu Fær-
j cvinga, sem verið hafa á bátum
I og togurum að undanförnu,
hefði stór hluti flotans legið
I bnndinn við bryggju, og hvílir
þó svo að segja öll gjaldeyris-
öflun á sjávaraflanum. Yfir-
færslugjald, sCm nemur 55% á
kaup þessara tnanna, yfirfært
til heimalands þeirra, þýðir, að
þeir munu hætta að koma hing-
að, svo sem sjálfur sjávarútvegs-
málaráðherra, Lúðvík Jósefsson,
hefur viðurkennt í þingræðu.
Þess má geta, að á Vestmanna-
eyjabátum voru fjölmargir Fær-
eyingar, og án þeirra hefði verið
bundnir við bryggju alll að 20
—30 bátar. Að óbreyttum aðstæð
um þýðir það raunverulega
stöðvun nokkurs hluta bátaflot-
ans hér.
Báta- og skipakaup:
Alþýðubandalagið hefur klofn
að um „bjargráðin". A yfirborð
inu er það Einar Olgeirsson
einn, sem skorizt hefur úr leik
og lagt til við Alþingi, að það
fel 1 di , ,bj argráða fr u mvarpið“
frá umræðu og tæki upp „heild
arstjórn á þjóðarbúskapnum“,
þ æ. að skilja þjóðnýtingu í stór-
um stíl. Eitt höfuðatriði í mái-
llutningi F.inars í þessu sam-
bandi er sú nauðsyn, sem hann
telur brýna á að stóraukinn
verði innflutningur og smíði
báta og togara frá því sem nú
er til enn meiri gjaldeyrisöfl-
.unar.
F.kki veit ég, hversu margir
flokksbræður F.inars fylgja hon
um að málum, eða Itver er t.
d. afstaða Karls (fuðjónssonar,
sem sendur hefur verið á þing
frá stærstp verstöð landsins, til
þessara tillagna F.inars, þótt
hann hafi sýnilega á yfirborð-
inu, skv. þingfréttum útvarpsins.
st.1111 öílugiega við „bjargráðin."
I-Iitt er aftur á móti staðreynd,
að þeir tnenn hér í bæ, sem
höfðu hugsað sér að endurnýja
báta sína, vafalaust af þörf, hafa
hætt við það vegna yfirfærslu
gjaldsins. Að sögn munu eigend-
ur vélbáts. sem kom hingað í
\ etur og talinn er einn skemmti
legasti báturinn, sem hér er nú,
auka skuldir sínar vegna yfir-
færslugjaldsins um livorki meira
né minna en 600 þúsund krón-
ur. Góður greiði það, ef rétt
er, og sannast þá, að sjaldan
launar kálfur ofeldi.
Og hvað um austur-þýzku bát
ana, og togarana 15, sem smíða
átti erlendis? Þess má geta í
sambandi við togarana, að talið
er, að Þormóður goði, nýjasti
togari ísíendinga, eign Reykja-
víkurlxejar, muni hafa kostað
um 14—15 milljónir króna. Með
hinu nýja yfirfærslugjaldi mundi
sama skip kosta um 23 milljón-
ir. Ætli I.úðvík mætti ekki sitja
uppi með þá, ef þeir yrðu byggð
ir?
Þær hækkanir, sem orðnar
eru í tíð núverandi ríkisstjórn-
ar, hafa potað austur-þýzku vél-
bátunum, 250 tonna bátum,
upp í 5—6 milljónir króna í
kaiípverði. F.nda munu margir
hafa hætt við kaupin á þeim.
Hér hefur einkum verið vik-
ið að því, sem varðar endurnýj-
un flotans og aukningu, en for-
ingi Alþýðubandalagsins, for-
maður þingflokks þess, telur það
skipta höfuðmáli. Aftur á móti
hækka uppbætur nokkuð, svo
sem áður er að vikið, upp í
80% af ú t f 1 u t n ings verðmæt i.
Þannig mun t. d. bátur, sem
aflar fyrir \\/> milljón af út-
flutningsverðmæti, fá í uppbæt
ur 1,2 milljónir — eina milljón
og tvö hundruð þúsund. Sízt
skal það í efa dregið, að útgerð
in er alls góðs makleg, og upp-
bótanna er þörf með því fyrir-
komulagi, sem nú er. F.n ég get
ekki varist þeirri hugsun, að því
líkar upphætur, sem um ræðir
í þessu dæmi, séu vafasöm nauð-
syn. Hefði einhverjir einhvern
tímann sagt, að með þessu væri
verið að gera hina ríku ríkari.
Það kemur sannarlega vel á
vonda, að kommúnistar, — setn
leggja til ráðherra útgerðarmála
— beiti sér fyrir þennan upp-
bótavagn. Má segja, skv. líkingu
fjárvéitinganefndar 1956. sem
fræg er um allar jarðir, að stjórn
in sé hlaupin langt á undan
uppbótavagninum.
Kaupgjaldið:
Hér hefur verið minnzt ein-
göngu á þá hlið „bjargraðanna ,
sem snýr að útgerðinni. Er
það meðfram vegna þeirrar
hneykslunar yfir vanmati bæjar
búa á hlut Alþýðubandalagsins
til stuðnings útgerðinni, sem
fram kom í Eyjablaðinu eftir
bæjarstjórnarkosningarnar og áð
ur hefur verið gerð að umtals-
efni hér í blaðinu. F.ti að lok-
um örfá orð um þá hlið, sem
snýr að launamönnum sjálfum.
Það er játað af stjórninni
sjálfri og kemur fram í yfirlýs-
itigu tn—20 manna nefndarinn
ar og miðstjórnar Alþýðusam-
bandsins, að „bjargráðin" tákni
fráhvarf frá verðstöðvunarstefnu
stjórnarinnar og muni liafa í
för með sér aukna dýrtíð, all-
mikið hækkað verðlag. Hörð-
ustu fylgismenn stjórnarinnar
hafa enn ekki fengizt til að trúa
þessu og halda því statt og stöð-
ugt fram, að engin verðhækkun
verði. Má því segja, að meiri
er vantrúin á sannleiksgildi um-
mælanna en trúa hefði mátt að
óreyndu, og jafngildir þetta
vantrausti á þá, sem yfirlýsing-
arnar gefa. Hinsvegar er verka-
fólki og launamönnum yfirleitl
— fátækasta hluta þjóðarinnar —
fengin nokkur kauphækkun.
Tímakaup verkamanna hækkar
um 51 eyri, þ. e. röskar 100 kr.
á mánuði, en þó má hækkunin
ekki nema yfir 7%. Fcist laun
að 4390 á mánuði í grunn
hækka um 5%, þeir, sem þar
eru yfir, fá enga hækkun, enn-
fremur bætur frá Almanna-
tryggingum.
Kaupgjaldsvísitala 183, sú
sem nú er, skal gilda fram í
ágúst, Skal þessi vísitala gilda,
meðan framfærsluvísitalan fer
ekki yfir 200 stig. Hún er nú
192 stig, og er talið, að hún
muni hækka um 8—9 stig fram
að 1. ágúst, en þá er talið, að
hækkanir allar verði komnar
fram. Með iiðrum orðum:
Launamenn eru sviptir vísitölu
hækkun fram að 1. ágúst, hvað
svo tekur við, veit auðvitað eng
inn. Þess má svo geta, að ráð-
gert er, að Útflutningssjóðut
greiði niður verðlag og er ætlað
til þess 131 milljón kriina. Nið
urgreiðslan fellur einkum á
]>ær viirur, sem hafa áhrif á vísi-
t.iilu, svo sem landbúnaðarafurð
ir o. fl. Yfirfærslugjaldið leggst
lægst á brýnustu lífsnauðsynjar
almennings, svo senr kaffi, syk-
ur, kornmat og aðrar vísitölu-
vörur. Það er því víst og áreið-
anlegt, að vísitölunni verður
haldið í skefjum, rikisstjórnin
lögbindur kauphækkun, þ. e.
sviptir verkalýðsfélög og aðra
samningsaðila réttinum til að
leita samninga vegna breyttra
viðhorfa, og það þýðir, að
verkamenn og aðt ir launamenu
verða harðast úti i þessutn ráð-
stöfunum, og má það þó und-
arlegt heita af ríkisstjórn vinmt
stéttanna.
Samkvæmt því, sem hér hefur
verið sagt, hefur engin ríkis-
stjórn á íslandi, hvorki fyrr né
síðar, gengið iengra í því áð
gera hina ríku ríkari og hina
fátæku fátækari. í þessu eru
fólgin „samráðin við verkalýðs-
hreyfinguna“ og þetta var víst:
það, sem boðað var í kosning-
um til Alþingis 1956, óþörfustu
kosningum, sem orðið hafa á Is-
landi frá upphafi.