Ný vikutíðindi - 13.10.1972, Blaðsíða 2

2
NÝ VIKUTÍÐINDI
NÝ VIKUTÍÐINDl
Útgelandi og ntstjón:
Geir Gunnarsson
ftitstjóm og auglýsingai
Hverfisgötu 101A, 2. hæð
Simi 26833 Pósth. 5094
Prentun: Prentsm. pjóðviljant
Setning: Félagsprentsmiðjan
Myndamót: Nýja prentmynda-
gerðin
Verðstöðvunin
Núverandi ríkisstjórn
hugðist halda áfram svo-
kallaðri verðstöðvun, sem
fyrrverandi ríkisstjórn hafði
reynt að komá á og lög-
festa, þótt hún jafnframt
hækkaði um leið ýmsa op-
inbera þjónustu o. fl.
Þetta hefur þó hvergi
tekist fremur en annað, sem
ríkisstjórn Ólafs Jóhannes-
sonar hefur tekið sér fyrir
hendur. Þarf ekki annaö
en benda nú síðast á 15%
hækkun fiskverðsins og
einnig húsaleiguokrið, sem
fær að þróast leynt og Ijóst.
Raunar er nú algert
neyðarástand í húsnæðis-
málum Reykjavíkursvæðis-
ins, og væri það ærið efni
til langrar og umhugsunar-
verðrar greinar. Hefur húsa-
leigan hækkað svo, að hún
er oröin ofviða mönnum
með venjulegt kaup, jafn-
vel bótt í litlum íbúðum
séu, enda þótt lítill hluti
húsaleigufjársins komi fram
á skattskýrslum.
Menn eiga líka erfitt með
að skilja það á verðstöðv-
unartíma, að leyft skuli að
hækka fiskverð allt upp í 18
prósent, því fiskur er sú
fæða, sem fólk neytir mest.
Hlýtur þetta því að koma
fram í vísitölunni, sem leið-
ir til þess að kaupið hækk-
ar og þá er vítahringur
verðbólgunnar kominn.
Þegar það svo bætist við,
að forráðamenn frystihús-
anna telja vonlaust að
halda rekstri þeirra gang-
andi, þrátt fyrir það að fisk
verðhækkunin verður greidd
niður til þeirra, þá er illt
í efni. Skyldi maður ætla
að niðurgreiðslur væru nú
orðnar- nægar á landbúnað-
arvörum, þótt ekki bætist
það við, að styrkja þurfi
þá, sem vinna að sjávarafl-
anum og kaupa hann —
nema að sjálfsögðu inn-
lenda neytendur.
Það liggur við að menn
hristi höfuðið yfir þessu
öllu. — Hvar endar þetta?
spyr fólk. Það skilur ekki
þessa pólitík.
Menn skilja heldur ekki,
að ríkisstjórnin skuli stór-
hækka póst- og símaþjón-
ustu, áfengis- og tóbaks-
verð og margt annað, á
sama tíma og hún lýsir
því yfir aö verðstöðvun sé
í landinu. Það er ekki að
yera sjálfum sér samkvæm-
ur.
Saga frá býlisárum Mormóna
Konuugur i
x*iki ástariaii&ar
Jim Strang vissi það mæta vel. að þar sem konur
iara, ivlgjja karlmenn á ef tir...
STRANG sat í skrautlegu há-
sæti í tjaldbúðinni á Big Bea-
ver-eyju, og starði reiðilega á
grarinvaxna, fölleita konu, sem
stóð fyrir framan hann.
„Þú óhlýðnast skipunum mín
um!“ öskraði hann. „Hvers
vegna?“
Skipun þá, er hann minnt-
ist á, hafði hann gefið út fyrn
tveimur dögum og var hún á
þá lund, að allar konur á Big
Beaver-eyju ættu að hætta að
ganga í kjólum, en klæðast
í hnésíðar pilsbuxur. Aðeins
ein kona, — frú Agatha Wer-
worth — hafði dirfsku til að
neita að hlýðnast skipun þess-
ari.
Enda þótt frú Wenworth
skylfi, sagði hún hin djarfasta:
„Mér finnst pilsbuxur hræði-
lega ljótar. Þess vegna hef ég
ekki blýtt.“
Strang herpti saman varirn-
ar og hæðnisbros lék um þær.
„Það skiptir engu máli hvað
þú álítur. Það er mín skoð-
un, sem hefur gildi. Farðu
heim og klæddu þig í pils-
buxur.“
Frú Wenworth var náföl og
augnaráð hennar var skelfing-
in uppmáluð, en samt lét hún
sig ekki,
„Ég mun ekki klæðast svo
niðurlægjandi flík,“ sagði hún.
Strang, sem var þrekinn og
vöðvamikill, stirðnaði af bræði.
„Þú vogar þér að óhlýðnast
mér — konungi þínum! Ég
skal kenna þér hvað það gildir
að óhlýðnast skipunum mín-
um!“
Hann sneri sér að aðstoðar-
manni sínum, Harry Redwood,
sem stóð við hlið hans og
æpti: „Farðu með þessa konu
út á torgið! Flettu hana klæð-
um niður að mitti og láttu
hana hafa fimmtíu svipuhögg!
Heyrirðu til mín? Fimmtíu
svipuhögg!“
Um eftirmiðdaginn var frú
Wenworth, að öllum íbúum
eyjarinnar ástáandi, hýdd op-
inberlega á torginu fyrir að
hafa óhlýðnast Hans hátign,
James Strang, konungi Beaver-
eyju.
Þessi viðburður var hápunkt-
urinn á sérstæðum lífsferli
Strangs, eina mannsins, sem
nokkurn tíma hefur stofnað
konungsríki á amerískri grund.
Hann var fæddur í Auburn
í New York-ríki, árið 1813.
Sagt er, að Strang hafi verið
farinn að ganga og tala áður
en hann var sex mánaða gam-
all. Hann gat lesið og skrifað
þriggja ára að aldri og var
því mjög bráðþroska. Er hann
komst á manndómsár, varð
hann rótlaus og óánægður með
lífið. Hann var þrekinn, herða-
breiður, með stingandi, blá
augu og eldrautt hár. Innra
I með sér • var hann hárviss um.
að hann væri borinn til mikilla
dáða. Gallinn var bara sá, að
hann gat ekki áttað sig á, til
hvaða lífsstarfs hann var kall-
aður. Hann reyndi hvert starf-
ið á fætur öðru, en þótt hann
væri bráðsnjall, mistókst hon-
um allt, Þegar hann var orðinn
27 ára, hafði hann verið bóndi,
skólakennari, kaupsýslumaður
og lögmaður.
Tuttugu og sjö ára gamall
kvæntist hann Mary Perce,
yndislegri stúlku. Eftir gift-
inguna tók hann við nýju
starfi, sem útgefandi dagblaðs-
ins á staðnum. Hann hélt þess-
um starfa í fjögur ár, og á
þeim tíma ól kona hans hon-
um tvö börn. Svo virtist sem
giftingin og heimilislífið hefði
stöðvað þá ofboðslegu metorða-
girnd, sem hann var ætíð hald-
inn af.
En pað var ekki tilfellið.
Dag nokkurn kom maður til
borgarinnar, og það breytti
öllu. Hann hét Frank Monzell.
Monzell, sem var frá Auburn,
hafði farið til Vesturríkjanna
fyrir 10 árum til að freista
gæfunnar. Hann kom nú aftur
til Auburn sem trúboði fyrir
nýja trú, sem kölluð var Mor-
mónaírú. Tilraunir Monzells,
til að snúa fyrrverandi vinum
og nágrönnum til annarrar trú-
ar, báru engan árangur. Raun-
in varð sú, að allar dyr voru
honum lokaðar. Borgararnir í
Auburn, eins og allir aðrir
Ameríkumenn á þeim tímá,
fylltust hryllingi vegna taum-
leysis Mormóna í kynferðis-
málum.
Aðeins einum manni lék for-
vitni á að fá að heyra, hvað
Monzell hafði að segja. Það
var Strang.
Sem útgefandi dagblaðs, kom
hann því svo fyrir, að hann
mælti sér mót við trúboðann.
Þessi fundur varð þegar í
stað árangursríkur. ímyndun-
arafl og tilfinningar Strangs
blossuðu upp, er hann heyrði
Moonzeli segja frá þessari nýju
trú. Hann drakk í sig hvert
orð, og augu hans brunnu af
æsingi. Strang fannst, að nú
hefðu forlögin hitt hann, og í
Mormónismanum myndi hann
finna lykilinn að mikilmennsku
draumi þeim, sem hann hafði
alltaf dreymt.
Daginn eftir dreif hann konu
sína, sem hvorki vissi upp
né niöur, og börnin tvö upp
í vagn og hélt af stað til
Nauvoo, í Illinois, þar sem
voru höfuðstöðvar Mormóna-
hreyfingarinnar.
Þegar hann kom til Nauvoo,
lét Strang þegar í stað skíra
sig til Mormónatrúar. Skírn-
jj xe j ío.
Yerðlag hefur þrefaldast á tíu árum
Meginvandi íslenzks efnahagslifs á undan-
farandi áratugum hefur veriö hin öra verö-
bólguþróun. Sl. 10 ár hefur vísitala fram-
færslukostnaðar tæplega þrefaldazt og
vísitala byggingarkostnaöar er nú þremur
og hálfum sinnum hærri en fyrir 10 árum
siöan.
Sannvirðistrygging 'er forsenda fullra bóta
Ef til vill gera ekki allir sér grein fyrir, aö
sannviröistrygging er forsenda fullra tjón-
bóta, þvi séu eignir eigi tryggöar á fullu
veröi, þá veröur aö líta svo á, aö trygging-
artaki sé sjálfur vátryggjandi aö þvi,sem á
vantar fullt verð og ber þvi sjálfur tjón sitt
aö þeim hluta.
Hækkun trygginga samkvæmt vísitölu
Samvinnutryggingar hafa nú ákveðið aö
taka upp vísitöluákvæði í skilmála innbús-
trygginga óg lausafjártrygginga, þannig að
upphæöir hækki árlega meö hliösjón af
vísitölu framfærslukostnaöar og byggingar-
kostnaöi. Til þess aö þessi ákvæöi komi 'að
fullum notum er mjög áríöandi, að allar
tryggingarupphæöir séu nú þegar leiöréttar
og ákveðnar eftir raunverulegu verömæti
þess, sem tryggt er.
SAMVINNUTRYGGINGAR
ÁRMULA 3 - SÍMI 38500