Nýi tíminn - 23.07.1947, Blaðsíða 4

Miðvikudagur 23. júlí 1947
4
£
NÝI TÍMINN
1 " '9 " 1 "
i-----------------------------------------------------]
NÝI TÍMINN
.
Útgefandi: SamelningarflokUur alþýðu — Sósialistaflokkurinn
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Gunnar Benediktsson.
Afgreiðsla og auglýsingaskrifstofa Skólav.st. 19. Simi 2184.
Áskriftargjald er 15 krónur á ári.
Greinar í blaðið sendist til ritstjórans. Adr.: Afgreiðsla
Nýja timans, Skólavörðustíg 19, Reykjavík.
PRENTSMIÐJA ÞJÓÐVILJANS H.P.
______________________________________________________
Það áað ræna 20 inillj, af framleiðsln-
stéttnnum. Er ekki tímabært að þær
hefji raunhæfi samstarf?
Það skal ósagt hvort opinber starfsmaður hefur fram-
ið freklegri ósvífni en S\'ainn Benediktsson þegar hann á-
kvað bak við suma. samstarfsmenn sína að greiða sjómönn-
um og útgerðarmönnum aðeins 40,30 kr. fyrir hvert mál
síldar. Að því hafa verið leidd óyggjandi rök, og verður þó
betur gert innan skamms, að eðlilegt verð fyrir síldarmálið,
samkvæmt þeim sölum sem þegar hafa farið fram er um
50 kr. með öðrum orðum af sjómönnum og útgerðarmönn-
um eru ranglega hafðar 10 kr. fyrir hvert mál, sem þeir
Ieggja á land. Með þeirri þátttöku, sem nú er á síldveiðun-
um, ætti meðal síldarár að gefa um 2 milljónir mála, en það
þýðir að ranglega er haft af framleiðslustéttunum um 20
milljónir króna, ef síldaraflinn hangir í að ná meðállagi.
Ekki er þó saga Sveins öll sögð með þessu. Allar líkur
benda til að fyrir frábæran slóðaskap hans verði síldarfram-
leiðendur, sjómenn og útgerðarmenn fyrir enn meira tjóni.
Það er sem sé staðreynd að nær allar verksmiðjur ríkisins,
að undanskyldum nýju verksmiðjunum á Siglufirði og
Skagaströnd, eru nú í vertíðar byrjun í megnasta ólestri,
og ekki við því búnar að hefja vinnslu af fullum krafti.
Verði síldarafli sæmilegur kemur 'því að löndunarstöðvun-
nm, sem munu skaða síldarframleiðendur og þjóðina, um
ótaldar milljónir, og sökin er eins manns, hins steigurláta
Sveins Benediktssonar.
En láta sjómenn og útgerðarmenn bjóða sér þetta
þegjandi og hljóðalaust?
Alþýðusamband íslands og Landssamband íslenzkra
útvegsmanna hafa þegar bundizt samkomulagi um að
vinna eftir beztu getu að því að framleiðslustéttirnar
fái hlut sinn upp borinn í þessu efni. Bæði þessi samtök
framleiðenda hafa gert kröfu til að eiga sérstaka fulltrúa
við ákvörðun síldarverðsins að þessu sinni, en til þessa hef-
ur krafa þeirra verið hundsuð.
En láta þessi voldugu samtök bióða sér slíka smán?
Það er naumast að vænta. Þau geta knúið fram endur-
skoðun á ákvörðun Sveins Benediktssonar, ef þau bæði beita
því valdi sem þau hafa í hendi sér og þess verður vænzt, uns
annað kemur á daginn, að þau geri það,
En er ekki tíminn kominn fyrir nánara samstarf þess-
arra voldugu sambanda og annarra hliðstæðra sambanda
f ramleiðslustéttanna ?
Vissulega er hann kominn, engir ættu fremur að hafa
mikil völd í þjóðfélaginu en þeir, sem framleiða þær vörur,
sem lif og afkoma þjóðarinnar byggist á, og engir hafa
betri aðstöðu til að hafa þar mikil völd, en þessir menn, ef
þeir aðeins bera gæfu til að starfa saman á heilbrigðum
grundvelli. Verkamaðurinn og vinnuveitandinn ættu að taka
höndum saman um að leysa þau vandamál sem kref jast úr-
lausnar, vandamál dýrtíðarinnar, vandamál afurðasölunn-
ar, í einu orði sagt vandamál atvhinulífsins. Það er ógæfa
þjóðarinnar að ófyrirleitnir menn eins og Stefán Jóhann og
Bjarni Benediktsson sem eru þó úrræðalausai’i en þeir eru
ófyrirleitnir, liafa hrifsað málefni framleiðslustéttanna í
sínar hendur. Það mun leitun á þeim verkamanni, og það
mun ekki síður leitun, á þeim vinnuveitenda í framleiðslu-
stétt, sem hefur traust á forustu þessara manna. Nær und-
#ntekningarlaust eru framleiðslustéttimar sammála um að
Tíminn hótar útvegs-
mönnum og alþýðusam-
tökunum
„Hinu er ekki að Ieyna, að hinn
nýi Dagsbrúnarsamningur befir
rofið skarð í þann stöðvunar-
vegg, sem stjórnin hefir reynt
að koma upp gegn vaxandi dýr-
tíð og verðbólgu. Með honum
hefir það verið gert vonlaust,
að hægt sé að hafa taumhald á
þessum málum með niður-
greiðsluleiðinni einni saman. Ó-
hjákvæmileg afleiðing hans hlýt
ur því að verða sú, að mður-
greiðslurnar verði fljótlega íeld-
ar niður að mestu eða öliu leyti
og þjóðinni þaiuiig gert ijóst,
hvernig komið er. Barátta
stjórnarinnar fyrir stöðvuuinni
hefir tapazt, þótt enginn sé sig-
urvegarinn. En það þýðir samt
ekki að baráttunnj gegn hrun-
inu, sem kommúnistar þrá, sé
hætt, heldur rennur örlagastund
þeirrar baráttu upp fyrr en ella
eða sennilega strax á næsta
hausti. Lengur verður það ekki
dregið, að menn snúi. sér að
raunhæfum framtíðarúrræðum.
Tímann þangað til þurfa rikis-
stjórnin og aðrir aðilar að nota
sér til að undirbúa þær ráðstaf-
anir, sem óhjákvæmilegt vtrður
að gera, ef ekki á að verða hér
fullkomið lirun og neyðará-
stand.“
I þessari klausu birtast álykt-
anir þær sem stjórnarblaðið
Tíminn dregur af sigri vcrka-
manna í vinnudeilunum, og er
Tíminn stórum berorðari en hin
afturhaldsblöðin. Ályktuniri er:
hrun, hrun og aftur hrun.
Þriggja milljóna króna tekju-
eymdarástand“. Þetta var það
sem ríkisstjórnin reyndi að
hindra, segir Tíminn, þess
vegna stóð hún af slíku ofur-
kappi gegn kröfum verkamanna
og kom í veg fyrir samkomulag
í heilan mánuð.
En Tíminn skýrir ekki frá því,
hvað mánaðarlangt verkbann
ríkisstjórnarinnar kostaði. Hins
vegar var stjórnarblaðið Vísir
opinskárra um þá hlið málsins.
Skömmu áður en verkfadinu
lauk sagði það í forustugrein,
að hver dagur verkfahsins
kostaði þjóðina „miUjónir
króna“. Þar sem verkfallið stóð
í fjórar vikur, hefir það ekki
kostað minna en 50 millionir,
samkvæmt útreikningi stjórnar
blaðsins Vísis. 50 millj. kast
að á glæ til þess að koma í
veg fyrir að Dagsbrúnazfjöl-
skyldurnar fái 3—4 milljóna
tekjuaukningu á ári — þaraa er
dýrtíðarstefna stjórnarinnar í
einni setningu.
Allt þetta gaspur ríkisstjórn-
arinnar um óumflýjanlegt hrun
er þvaður eitt og lokleysa eins
og þetta eina dæmi sýnir bezt.
Hitt er svo annað mál að rikis-
stjórnin er sjálf að reyna að
búa til kreppuástand hér innan-
lands til þess að þjaka kosti al-
þýðustéttanna og gefur tilvitn-
un Tímans einnig nokkra vís-
bendingu um þær fyrirætlanir.
Tíminn segir að afleiðing
hinna nýju samninga hljóti að
verða sú „að niðurgreiðslur
verði fijótlega felldar niður að
aukning Dagsbrúnarfjölskyldn- |mestu eða öllu leyti“, og birtir
anna merkir „fullkomið hrun ogþar með hótun þá sem ríkis-
stjórnin hélt að atvinnurekend-
um í heilan mánuð áður en
samningar tókust. Nú myndu
launastéttirnar vissulega ekki
harma það, þótt hinum fölsuðu
niðurgreiðslum væri hætt með
öllu, ef jafnframt væru gerðar
raunhæfar ráðstafanir gegn dýr
tíðinni í samvinnu við alþyðu-
samtökin. En ríkisstjórninni er
ekkert slíkt í huga. 1 dýrt'ðar-
málunum hefir hún unnið það af
rek að liækka tolla á aðllutt-
um vörum um 45 milljónir á ári,
en það hækkar verð á innílutt-
um varningi um 12% að meðal
tali. Með hinum fölsuðu niður-
greiðslum hefir hún hins vegar
komið í veg fyrir að þessi geysi
lega dýrtíðaraukning lendi á út-
veginum nema að litlu leytil
Hótun Tímans er í því fólgin,
að nú muni ríkisstjórnin láta út
veginn fá að kenna á þeirri dýr
tíðaraukningu, sem hún hefur
sjálf búið til! Það er hugsað
sem bein hefndarráðstöfun við
útvegsmenn fyrir að semja við
alþýðusamtökin í algeru banni
ríkisst jórnarinnar!
Og Tíminn segir meira. „Bar-
átta stjórnarinnar fyrir stöðvun
inni hefur tapazt. En það þýðir
samt ekki að baráttunni gegn
hruninu, sem kommúnistar þrá,
sé hætt,'heldur rennur örlaga-
stund þeirrar baráttu upp fyrr
en ella eða sennilega strax á
næsta hausti Lengur verður það
ekki dregið að menn snúi sér að
raunhæfum framtíðarumræð-
um“. Og hvað er það svo, sem
Tíminn kallar raunhæf úrræði.
Það er á allra vitorði. Ef ilkis-
stjórnin hefði unnið sigur, hefði
næsta skref hennar orðið bein-
ar kauplækkanir þegar í haust.
Tíminn virðist ekki geta glcymt
þeirri hugsjón þrátt fyrir ésig-
urinn. Beinar kauplækkanii og
áframhaldandi árásir á alþýðu-
samtökin eru einu úrræði Tíma-
liðsins og afturhaldsstjórnarinn
ar í heild.
Alþýðiisamtökin hafa nnnið mikinn sigur
Með sigri verkamanna í kjara
baráttu þeirra sem háð hefur
verið undanfarið, er lokið fyrsta
áfanganum í einhverjum harð-
vítugustu átökum sem alþýðu-
samtök íslands hafa nokkru
sinni átt í. Sú barátta hófst
raunverulega með stjórnar-
myndun Stefáns Jófíanns -—
ekki vegna þess að al-
þýðusamtökin hefðu neina
pólitíska fordóma gegn
stjórninni, heldur vegna hins
að þessi fyrsta stjórn sem Al-
þýðuflokkurinn hefur myndað
leic á það sem eina hlutverk sitt
að rýra kjör almennings í land-
inu. Þessi stefna stjórnarinnar
kom þegar skýrt í ljós viku eft-
ir að hún var mynduð, þegar
stjórn Dagsbrúnar kom með
tilboð sitt um óbreytta samn-
inga, ef ríkisstjórnin tæki á-
byrgð á því að ekkert yrði gert
til að skerða lífskjör almenn-
ings. Þessu tilboði neitaði ríkis-
stjórnin skilmálaiaust.
Og síðan tók ríkisstjórnin til
óspilltra málanna að koma ætl-
unarverki sínu í framkvæmd.
Hafnar voru niðurgreiðslur á
vísitölu og þar með kaupi í
stórum stíl. Þessar kauplækk-
unaraðferðir voru síðan notað-
ar sem átylla til að hækka tolla
á langflestum aðfluttum vörum
um 12% að meðaltali. Þar með
hafði ríkisstjórnin stigið fyrsta
skrefið í atlöjgu sinni að lífskjör
um íslenzkra verkamanna.
Ríkisstjórnin gekk ekki að því
gruflandi að alþýðusamtökin
myndu snúast til varnar hags-
munum sínum. Hún vissi glöggt,
að verkamenn myndu aldrei
þola, að þeir væru með stjórnar
ráðstöfunum sviptir tilfinnan-
legum hluta af kaupi sínu. En
hún hafði einsett sér að leggja
til baráttu og kúga samtökin
sér til hlýðni hvað sem það kost
aði. Þegar vinnudeilurnar hóf-
ust, hafði ríkisstjórnin svar sitt
tilbúið. Hún var staðráðin í því
að ganga á milli bols og höfuðs
á verkalýðssamtökunum og
neita þeim um allar kjarabætur,
smáar sem stórar.
Framkoma ríkisstjórnarinn-
ar í deilum þeim sem nú er lok-
ið er öllum minnistæð. Hér í
Reykjavík tók ríkisstjórnin
lausn deilunnar í sínar hendur
þegar í upphafi, skipaði „sátta-
nefnd“ til að koma í veg fyr-
ir sættir og bannaði atvinnu-
rekendum með hótunum að
hefja samningatilraunir við
verkamenn. Norðanlands end-
urtók sama sagan sig. Gerðar
voru þrotlausar tilraunir til að
tvístra hinu nýstofnaða Al-
þýðusambandi Norðanlands, og
er framferði Þorsteins M. Jóns-
sonar „sáttasemjara“ frægast
og ósvífnast. En norðlenzkir
verkamenn létu sér hvergi
bregða og mun Þróttarverka-
manna á Siglufirði lengi verða
minnzt, er þeir beittu sér af al-
efli til að bæta kjör starfs-
bræðra sinna við aðrar verk-
smiðjur.
Hinar þrotlausu tilraunir
Framhald á 7. síðu
forusla þe isara manna sé að leiða atvinnulíf þjóðarinnar
í giötun. En því ekki að taka í taumana meðan það enn er
hægt?
Alþýðusamband íslands, Landssamband íslenzkra út-
vegsmanna og önnur hliðstæð sambönd, geta tekið í taum-
ana, og þeim ber að gera það.