Nýi tíminn - 15.11.1951, Blaðsíða 1

Forystugrein:
SÓKNDIRFSKA, RAUNSÆI,
BJARTSÍNI
— Sjá 4. síðu —
, 'v'
BREZKU KOSNINGARNAR
— Sjá 3. síðu —
Fimmtudagur 15. nóvember 1951 —
10. árgangur — 36. tölublað
Veiðar togaranna fyrir
atvinnumál fjölmargra
Eftir lofiárás á
frystihús myndu leysa
bæja og þorpa
------Slík starfræksla væri Jafnt til
fliagsbóta fyrir frystiiasasiii9
Bandarískar flug-
vélar hafa l'log-
15 yfir Pyongy-
ang, höfuðborg
N-Itóreu, varpað
niður sprcngjum
og skotið á fólk
sem reyndl að
leita sér liælis.
Innan um brak
af hrundum hús-
um liggja livar-
vetna lík fórnar-
lamba þeirra, ó-
breyttrr, borgara
á öllurn aldri og
af báðum kynj-
um. —
Réttarrannsokn í Borgarnes-
máliiiu er éumflýjanleg
Stefán Haíidérssosi leggnr fram nv sönnunarröcn
Mál kaupfélagsstjórans í Borgarnesi liggur nú þannig fyrir
uð réttarrannsókn er óumflýjanleg. Vottorð frá kaupfélags-
stjórninni er auðvitaft algerlega haldlaust, það er eins og ef
stjórn Olíui'élagsins hefði sjált' átt að fella úrskurð um olíunmiið!
Sú kæra liggur fyrir, rökstudd út í yztu æsar, með fjöl-
mörgum sönnunargögnum, að kaupfélagsstjórinn hei'ur látið
senda verulegt magn at kjöti út úr frystihúsinu, þannig að það
kom fram sem rýrnun og án þess að kaupfélagið fengi greiðsiu
t.vrir það. Greiðslan var að vísu send, en síðan endursend um
liæl. Og hver fékk peningana að lokum?
Svarbréf kaupfélagsstjómar-
innar er ekki aðeins haidlaust
sem sýknunargagn af augljós-
um ástæðum, í því eru einnig
atriði sem furðuleg mega telj-
ast:
1) Þar er engin skýring
gefin á því hvers vegna blað
það sem kjötsendingin var
upphaflega bókuð á var rii'-
ið út úr fylgibréfabókinni.
2) Vottorð Framleiðslu-
ráðs landbúnaðariiis er ein-
viirðungu byggt á upplýs-
ingum kaúpfélagsstjórans
sjáit's, og er sú blekking ó-
sæmandi stjórn kaupfélags-
ins.
önnur atriði eru rakin hér á
eftir í svarbréfi Stefáns Háll-
dórssonar, en á bað skal enn
lögð áherzla, að réttarrannsókn
er óhjákvæmileg, þetta mál
1951
verður að rannsaka niðm' í
kjölinn; hvers vegna skyldi
Pórður Pálmason kaupfélags-
stjóri ekki taka undir þákröfu?
Svar við opnu bréfi frá
stjórn Kaupfélags
Borgfirðinga
I Tímanum hinn 4. þ. m. send
ið þér mér opið bréf og á það
að vera svar við bréfi dags. 15.
f. m. er ég reit yður og birti
síðar í Þjóðviljanum. Út frá
því sem fram kemur í þessu
opna bréfi vil ég gera þessar
athugasemdir r
I október 1953 þegar ég fói
frá Kaupfélagi Borgfirðinga
hafði umrædd kjötsending ekki
verið færð sláturfjárreikningi
til tekna og viðskiptareikning-
ur Kjötbúffarinnar Hlöðufelis
leif- bá bannig út:
nr. 105
Kjötbúðin Hlöðufell
Reykjavík. —
1/1. An: Skuld 2.029.20
30/1 Pro: Peningar 1/38 2.029.20
29/3. An: Vörur 25 6.004.90
6/6. Pro: Peningar 6/8 16.091.52
27/6. ” do. 7/3 5.113.10
23/7. An: Búnaðarbankinn 8 16.091.52
Ef þessi atriði eru öðruvísi Þér neitið að ávísun á Búnað-
færð núna hefur bókhaidinu af* arbankann kr. 16.091.52, — þ.
e. sama upphæð og andvirði urr.
ræddrar kjötsendingar — hafi
verið greidd 23.7. 1951. 1 þvi
sambandi vil ég benda yður
á að samkvæmt tékkhefti Kaup
félagsins og reikningi bankans
hjá því, er ávísunin, sem er nr.
D 15712 greidd og er vafalaust
auðvelt fyrir yður að fá upp-
lýsingar um þetta-
Umsögn mína um kjötrýrnun
byggi ég á uppgjöri, sem fram
fór að iokinni kjötsölu hjá fé-
Framhald á 4. síðu.
Mómgast
Kins og; kunnugt er lmfa aft-
urlialdsstjórnir undaiifariiina
ára franilð margföld lögbrot
með því að taha ákvörðun uni
hin ínikilvægustu utanríkismál
án þess að kaila utanríkisinála-
nefnd saman. Nú liafa þessi
lögbrot loks bögglast svo fyrir
brjóstinu á valdliöfunum að
þeir ætia að leggja þau niður
— með því að breyta lögum og
afnema lýðræðið í staðinn!
— Nýlega Iögðu þrír sálu-
bræður, Ólafur Thórs, Kysteinn
Jónsson og Stefán Jóhann Ste-
fánsson til á þingi að lögunum
um utanríkismálauefnd yrði
breytt þannig að nefndin sjálf
kysi þrlggja manna undirnefml
sem starfaðl með ríkiss.tjórninni
milli þinga! Kr tiliagan i'öli-
studd með því opinskátt að út,i-
ioka þurfi sósíaiista úr nefnd-
iniii; fulltrúa fimmtungs þjóð-
arinnar á eklii að kveðja til. I»að
er þetta sem nefnt er vestrænt
iýðræði!
ú»garana og þjwðarlieildiiia
Tveir þingmenn sósíalista, þeir Lúðvík Jósefsson og
Ásmundur Sigurðsson haí'a lagt fram á þingi frumvarp,
sem áður hefur veriö gerð grein fyrir hér í blaðinu, um
stórfelld fjárframlög úr mótvirðissjóði til aö leysa vand-
kvæðin í atvinnumálum bæja og sveita. í greinargerð
frumvarpsins er sérstök áherzla lögð á eitt mikilsvert
atriði: að togurunum verði gert fært að leggja upp afla
sinn til frystihúsanna sem víðast á landinu, bæði þar sent
skilyrði eru nú þegar fyrir hendi og eins þar sem einhverj-
ar breytingar þarf að gera til að hefja slíka starfræksEu
í stórum stíl.
Reynslan frá í sumar
Eins og öllum er kunnugt
landaði togai'aflotinn í allstór-
um stíl fiskafla til vinnslu í
frystihúsum víðsvegar um land
í sumar, og var þá aðallega
veiddur karfi. Þessi vinnsla fór
fram bæði við Faxaflóa, í Vest-
mannaeyjum, á Akranesi, Vest-
fjörðum og nokkrum stöðum á
Norðurlandi og Austurlandi.
Þessi starfræiksla ollj beinlín
is gerbreytingu á atvinnulíf á
öllum þessum stöðum. Vinna í
frystihúsunum hafði aldrei áð-
ur verið eins stöðug og mikil,
fiskimjölsverksmiðjurnar voru í
gangi dag og nótt, auk ýmis-
konar hafnarvinnu sem varð í
sambandi við þessar veiðar.
Reynslan af þessari ný-
þreytni var hin ágætasta. Tog-
ararnir hafa án ef haft hag-
stæðari útkomu en með utan-
landssiglingum, frystihúsin
hafa aldrei borið eins mikið úr
býtum og með þessum samfellda
rekstri, og atvinna almennings
á öllum þessum stöðum varð
miklu meiri en ella hefði orð-
ið og víða meiri en nokkru sinni
fyrr. Og síðast en ekki sízt er
á það að líta að á þennan hátt
var afli togaranna gerður miklu
verðmeiri fyrir þjóðina, þar
sem gjaldeyririnn sem fæst
verður stórum meiri, þegar afl-
inn er liagnýttur á þennan hátt
en þegar hann er fluttur út ó-
unninn.
Vestfirðir
Þorp og kaupstaðir á Vest-
fjSrðum liggja mjög vel við til
að taka við afla af togurum,
þar sem aðalveiðisvæði togar-
anna eru þar skammt undan.
Á ýmsum stöðum þar vestra
eru mjög myndarleg frystihús
og full aðstaða til að hefja
slíka starfsemi. Þar er nú yfir-
leitt mikið atvinnuleysi og af-
koma almennings léleg, og þar
er hagur frystihúsanna þannig
að sum þeirra hafa jafnvel
verið auglýst til sölu. Væri
horfið að því ráði að togararn-
ir veiddu fyrir ftystihúsin
myndi atvinnuástandið á Vest-
fjörðum gerbreytast.
Norðurland
Nokkrir staðir á Norðurlandi
geta þegar tekið við veiði tog-
aranna til vinnslu í frystihús-
um og verksmiðjum, en þar
þyrfti þó, ef um framtíðarrekst-
ur væri að ræða, að bæta að-
stæður á ýmsum þessara staða
talsvert frá því sem nú er,
auka nokikuð frystiafköst og
bæta löndunarskilyrði, en eigi
að síður eru aðstæður til að
hefja slíka starfrækslu nú þeg-
ar í allstórum stíl fyrir norðan.
Austfirðir
Flest stærri þorp á Austur-
landi geta nú þegar tekið við
togaraafla til vinnslu í frysti-
húsum en um ýmsa staði þar má
svipað segja og á Norðurlandi,
að til þess áð slík starfræksla
nái til sem flestra staða þyrfti
sumstaðar að bæta aðstæður
talsvert.
Vestmannaeyjar
I Vestmannaeyjum er þegar
ágæt aðstaða til að taka við
togarafiski bæði í frystihús og
verksmiðjuvinnslu í stórum stíl-
Þar myndi afli úr togurunum,
sérstaklega á þessum tíma árs,
vera mjög kærkominn bæði fyr-
ir frystihúsin og eins almennt
atvinnulíf í bænum.
Faxaflói
Við Faxaflóa eru fjölmörg
frystihús sem gætu unnið tog-
araafla og hér eru almennt
beztu skilyrði á landinu til að
táka við stórum förmum og gera
rekstur skipanna sem hagstæð-
astan. Og hér er ærin þörf á
því að efna til atvinnuaukning-
ar þar sem atvinnuleysi fer sí-
vaxandi.
Hagur togara og írysti-
húsa
Veiðar togaranna fyrir inn-
lendan markað er tvímælalaust
mikið hagsmunamál, jafnt fyrir
togaraflotann sem frystihúsin.
Togararnir eiga mjög tvísýnan
eriendan markað framundan,
og þegar allur islenzki togara-
flotinn verður að keppa um söiu
á sama erlenda ísfiskmarkaðn-
um, þá er þáð föst reynsla að
þar hljótast mörg og stór ó-
höpp með algerum hrunsölum
annað slagið.
Ef verulegur hluti togaraflot-
ans gæti í staðinn stundað veið-
ar til vinnslu innanlands mvndl
það tvímælalaust þýða aukið ör-
vggi í rekstrarafkomu togara-
flotans. Fyrir frystihúsin yrði
afii togaranna mjög þýðinga*--
mikill, þar sem i þann hátt yrði
starfstími húsanna lengdur veru.
lega, og reynslan hefur sýnt ací
Fiamhald á 3. siöu.