Prentarinn - 01.12.1950, Qupperneq 1

Prentarinn
28. árgangur, 9.—10. tölublað,
dezcmber 1950 — janúar 1951.
BLAÐ HINS ÍSLENZKA PRENTARAFÉLAGS Ritstjárn: Hallbjörn Halldórsson,
Sigurður Eyjólfsson.
Um óáran um áramót.
Enn eru koniin áraskipti, en það eru aldrei ára-
skipti að því, sem er venja: Um hver áramót ger-
ast þeir, er teija sig færa um að leiðbeina fólki um
lag og hag, hugleiðingasamir og áminningasamir,
sem ekki er að furða, er allur þorri fólks, sem
nokkurs er megnugt, hefir í fullan rnánuð fyrir
skemmstu sveitzt blóðinu við að framleiða og
selja fólki hinn og annan hégóma við afarverði og
surnir við það bundið allar vonir sínar um ,.góða
efnahagsafkomu á árinu“ eða klifið þrítugan hamar-
inn til að sjá einhver ráð til að borga hégómann,
en allt hefir þetta verið erfiðað í því skyni að
halda sómasamlega upp á afmælisdag trésmiðs
nokkurs, sem fyrir rúmum nítján öldum kastaði
frá sér tólunum og gerðist byltingarfrömuður, svo
að fyrirhöfnin er svo sem ekki nema sjálfsögð, og
oft hefir minna tilefni valdið meira fyrirgangi og
minni fyrirgangur orðið tilefni mikilla hugleiðinga
og áminninga, enda stendur sjaldan á slíku. Sumir
hafa brýnt fyrir mönnum að sýna meiri þegnskap,
aðrir hvatt fólk til meiri framleiðslu, einir ráðlagt
að færa fórnir og enn aðrir skorað á fólk að
ástunda meir kærleika. Allt þetta eru góð og gam-
alkunn ráð til að afstýra óáran eða afleiðingum
hennar, þó að þau séu ekki sérlega djúpsett, en
svo má þykja, sem þau kunni að vera orðin full-
gömul til að geta unnið bug á óáran nútímans og
auk þess megi kenna rödd eignastéttarinnar, er
situr valtan valdastól, þar eð hún er minni hluti
þjóðarinnar. í áfjáðum hreimi flutningsins á heil-
ræðunum og áminningunum, svo að hann láti
ekki sem trúlegast í eyrum vinnustéttarinnar.
Það er ekki þar fyrir — þegnskapur er til dæmis
svo sem góður, en í lýðveldi, þar sem hver er sinn
eigin þegn, fer ekki betur en vel á því, að einir
áminni aðra; þar eiga áminningar að vera sjálfvirkar.
Um meiri framleiðslu getur einnig orkað tvímælis
nema ef til vill á landbúnaðarvörum til innanlands-
neyzlu, meðan ekki er hægt að selja útflutnings-
vörur með tilkostnaðarverði, en öll framleiðsla hér
á landi mætti gjarnan vera betri og verður að verða
það, því að fyrirsjáanlegt er, að ef friður heldst
og vígbúnaði linnir, verða allar þjóðir mjög bráðlega
fullbirgar af öllu, og enginn vill neitt frá Islandi,
nema betra sé en fáanlegt er annars staðar. Aminn-
ingum um fórnir verður að beina annað en til
vinnustéttarinnar, því að hún leggur jafnan fram
sinn hluta af þeim og vel það, eða vita menn
dæmi um dýrari fórnir en þá að takast á herðar
að bíða á eiginn kostnað eftir því, að annarrar stéttar
menn sjái sér hag í því að kaupa vinnu hennar
lægsta verði, sem fáanlegt er? Við slíkan aðbúnað
er hætt við, að vinnustéttarmenn verði í fyrstu
daufheyrðir á boðun kærleikans, að minnsta kosti,
meðan eignastéttin er að leitast við að nerna úr
lögum ofurlítinn stuðning við alþýðustéttina í við-
námi hennar gegn verðlagsójöfnuði. A meðan er
hætt við, að vinnustéttinni þyki óþarflega hátt risið
á kröfum umvöndunarmanna um ástundun kærleik-
ans, — virðist sem í fyrstu mætti nægja að brýna
fyrir fólki að glæða með sér félagslyndi og jafnaðar-
samlegt hátterni, því að fyrr en ágengni manns við
mann, stéttar við stétt, þjóðar við þjóð slotar eru
litlar vonir um frið, auk in heldur kærleika í sam-
búð manna.
Samt er engin veruleg ástæða til svartsýni meðal
vor íslendinga. I landinu er engin náttúrleg óáran.
Eins og nú er í garðinn búið, þegar sýnt er, að
auk annarra gagnsmuna, sem af landinu rná hafa,
má rækta hér matkorn, hafra, bygg og rúg og
PRENTARINN 33