blaðið - 11.10.2005, Qupperneq 24

32 I MENNING
ÞRIÐUDAGUR 11. OKTÓBER 2005 blaöið
Fyrsta alvöru
Hitchcock
myndin
Á miðvikudag klukkan 19.30 verður
kvikmyndin The Lodger eftir Alfr-
ed Hitchcock sýnd í Háskólabíói við
undirleik Sinfóníuhljómsveitar ís-
lands. Myndin er frá árinu 1926 og
Hitchcock sagði sjálfur að hún væri
.fyrstaraunverulegaHitchcockmynd-
in“. Þetta er fyrsta mynd meistarans
þar sem honum bregður sjálfum fyr-
ir, eins og síðar varð venja hans, og
reyndar kemur hann tvisvar fram í
myndinni.
Myndin er byggð á vinsælli sam-
nefndri skáldsögu eftir Marie Belloc
Lowndes. Sálsjúkur morðingi geng-
ur laus í London og myrðir ungar
ljóshærðar konur. Morðin eiga sér
öll stað á þriðjudagskvöldum. Leigu-
sali veltir því fyrir sér hvort nýji leigj-
andinn hennar sé morðinginn.
Ivor Novello leikur leigjandann.
Val hans í hlutverkið kom á sínum
tíma á óvart, en hann var þekktur
sem tónskáld og leikritaskáld. Hann
þykir standa sig með mikilli prýði í
myndinni. ■
Ivor Novello f hlutverki sínu íThe Lodger.
Deildi Nóbelsnefnd-
in um Pamuk?
Orhan Pamuk. Fullyrt er að deilur um
hann hafi orðið til að fresta varð tilkynn-
ingu um hver hlýtur Bókmenntaverðlaun
Nóbels í ár.
Miklar vangaveltur eru nú milli bók-
menntaáhugamanna um það hvers
vegna frestað hafi verið að tilkynna
hver hlýtur Bókmenntaverðlaun
Nóbels í ár. Tilkynna átti um verð-
launahafann í síðustu viku en nefnd-
in frestaði ákvörðun til fimmtudags
í þessari viku.
Sögusagnir eru á kreiki um að
ágreiningur hafi orðið í nefndinni.
Einhverjir nefndarmanna hafi vilj-
að verðlauna tyrkneska rithöfund-
inn Orhan Pamuk en aðrir í nefnd-
inni lagst gegn því. Nefndin neitar
því að deilt hafi verið um Pamuk
en fjölmiðlar velta sér engu að síð-
ur upp úr málinu. Sagt er að nefnd-
armenn sem hafi lagst gegn því að
verðlauna Pamuk vilji ekki blanda
saman stjórnmálum og bókmennt-
um. Pamuk er ákærður í heimalandi
sínu fyrir að hafa i blaðaviðtali sagt
að Tyrkir hefðu framið fjöldamorð
á Kúrdúm og Armenum og réttað
verður í máli hans í desember. Það
kann einnig að hafa áhrif á afstöðu
nefndarmanna að Pamuk er einung-
is 53 ára, sem er býsna ungur aldur
þegar Bókmenntaverðlaun Nóbels
eiga í hlut, en þar er venja að verð-
launa menn fyrir lífsstarf. Verð-
launahafar hafa því iðulega verið
aldnir að árum.
Fullyrt er að nefndin hafi nú kom-
ið sér saman um tvo kandídata og
meirihluti atkvæða mun ráða hvor
þeirra hreppir hnossið. ■
Bubbi slær í
gegn á Norð-
urbryggju
Bubbi Morthens á tónleikunum á Norðurbryggju þar sem hann kom, sá og sigraði.
Síðastliðinn sunnudag voru tón-
leikar á Norðurbryggju með Bubba
Morthens. Húsfyllir var og einstak-
ar undirtektir, áheyrendur kölluðu
listamanninn fram hvað eftir ann-
að og hann brást vel við eins og
hans var von og vísa. Þetta er önn-
ur lota í tónleikaröð Norðurbryggj-
unnar nú í haust. En í hverri röð
eru þrennir tónleikar, þeir fyrstu
með færeyskum listamönnum, aðr-
ir með grænlenskum listamönnum
og þeir þriðju með íslenskum lista-
mönnum. Á nóvember tónleikun-
um koma fram Guðrún Jakobsen
frá Færeyjum, en hún hefur verið
kjörin stjarna kvöldsins í keppni
danska ríkissjónvarpsins, hinn
sívinsæli Rasmus Lybert frá Græn-
landi og síðast en ekki síst Magnús
Eiríksson.
Norðurbryggjan mun einnig á
sama hátt standa fyrir flutningi
sígildrar tónlistar en fyrstu tón-
leikarnir hafa þegar verið haldnir
og þar söng grænlenska óperu-
söngkonan Ida Heinrich, en hún
stundaði nám við Söngskólann í
Reykjavík. Undirleikari var Ólafur
Vignir Albertsson.
Nú eru tvær sýningar á Norður-
bryggju. „Rauði vélsleðinn" sam-
sýning 13 listmálara, sem annað-
hvort eru fæddir í Grænlandi eða
hafa búið þar og/eða í Danmörku
og verkin fjalla flest að einhverju
leyti um samband Grænlands og
Danmerkur. Sýningin gefur góða
mynd af þróun og stöðu nútíma-
myndlistar í Grænlandi. Einnig
er í húsinu sýning frá Þjóðminja-
safni íslands á myndum Ólafs K.
Magnússonar frá því um 1930 af
hálendi Islands, en myndirnar
eru í eigu Ljósmyndasafns Reykja-
víkur og þar var Þorvaldur Böðv-
arsson, sem setti sýninguna upp.
Sýningarnar eru opnar frá kl. 10-17
daglega. Forstjóri Norðurbryggju
er Helga Hjörvar. p
Metsölubók skrifuð af unglingi
Christopher Paolini hefur alla tíð
hrifist af ævintýrum og vísinda-
skáldsögum. Þessi hrifning varð
til þess að hann byrjaði á fyrstu
skáldsögu sinni, Eragon, þegar
hann lauk menntaskólanámi, 15
ára að aldri. Bókin vakti mikla
hrifningu við útkomu og fór á
metsölulista í Bandaríkjunum en
hún sat 98 vikur á metsölulista
New York Times. Rúmlega tvær
milljónir eintaka hafa selst af bók-
inni í 37 löndum. Kvikmynd eftir
sögunni er væntanleg í júní 2006
JPV útgáfa hefur sent frá sér
bókina í þýðingu Guðna Kolbeins-
sonar.
Eragon finnur gljáfagran bláan
stein í skóginum og heldur að
hann geti kannski keypt vetrar-
forða af kjöti fyrir hann. En þegar
steinninn fagri reynist vera egg
sem drekaungi klekst úr verður
ljóst að sveitapilturinn ungi hefur
rekist á forna arfleifð drekaridd-
aranna, næstum jafngamla sjálfu
Veldinu. Á einni nóttu gjörbreyt-
ist fábrotið líf piltsins og hann
dregst inn í ógnvekjandi nýjan
heim stórbrotinna örlaga, töfra
og valdabaráttu. Hann neyðist til
að flýja að heiman með drekann
sinn, fara um háskalegar slóðir
og fást við óhugnanlega óvini.
Þar nýtur hann einungis leiðsagn-
ar gamals sagnaþular. Þeir eru
ofsóttir af Veldinu og konungi
þess, en illska hans á sér engin
takmörk. Getur Eragon tekið upp
merki drekariddaranna? Örlög
Veldisins eru hugsanlega í hönd-
umhans... m
Hálfsofandi
leigupenni
Ævisaga John Lennons eítir
fyrrum eiginkonu hans, Cynt-
hiu, fær slæma dóma hjá
gagnrýnanda breska blaðsins
Guardian. „Cynthia, viðkunn-
anleg manneskja án ímynd-
unarafls, er ekki fær um að
skilgreina manninn sem samdi
Imagine,“ segir gagnrýnand-
inn sem segir stfl bókarinnar
vera svo karakterlausan og
tilþrifalausan að engu sé líkara
en bókin hafi verið skrifuð
af hálfsofandi leigupenna.
Bókaforlagið Bjartur hefur
gefið út í kilju söguna Manntafl
eftir Stefan Zweig í íslenskri
þýðingu Þórarins Guðnasonar.
Manntafli hefur verið lýst sem
einni af perlum heimsbók-
menntanna, enda ógleymanleg
saga á ferð. Hópur áhugamanna
í skák er um borð í farþegaskipi
og skorar heimsmeistarann í
skák á hólm. Hópurinn er að
tapa skákinni þegar ókunnur
maður blandar sér í leikinn. I
ljós kemur að hinn dularfulli
farþegi á sér skelfilega fortíð.
SÖGUR
TOMASAR FRÆNOA
n •• np '
Sogur Tom-
asar frænda
Útgáfufyrirtækið Sögur útgáfa
hefur sent frá sér bókina Sögur
Tómasarfrænda. I bókinni
segir Stuðmaðurinn Tómas
M. Tómasson frá poppurum
og öðrum kynlegum levistum
sem hann hefur komist í kynni
við á viðburðarríkri ævi.
Tómas M. Tómasson hefur
víða komið við á þriggja ára-
tuga ferli sínum sem bassaleik-
ari og tónlistarmaður. Tómas
kann urmul skemmtilegra
sagna af samferðamönnum
sfnum og sýnir hér nýja
hlið á sér sem sagnaþulur.
Skrásetjari bókarinnar er
Friðrik Indriðason, sem hefur
starfað sem blaðamaður á
ýmsum fjölmiðlum undan-
farinn aldarfjórðung, meðal
annars hjá Morgunblaðinu og
DV. Þetta er fyrsta bók Friðriks.