Íslenzkar raddir - 29.04.1961, Qupperneq 8

8
ISLENZKAR RAÐDIR
Að þessu þarf að
fara að vinna
Þegar vlð gengum í At-
lantshafsbandalagið 1949,
fóru þrfr íslenzkir ráðherrar
vestur til Bandarík] anna
til þess að fá viðurkennt, að
við gengjum í bandalagið
með alveg ákveðnum skil-
málum. Þessum viðræðum,
meðal annars við utanrik-
isráðherra Bandaríkjanna,
lauk með eftirfarandi yfir-
lýsingu af hálfu Banda-
rikjanna:
(Þessi yfirlýsing, sem
meðal annars segir að hér
skuli ekki vera her á friðar-
timum, er birt hér á 4. síðu,
meö undirskrift hinna
þriggja ráðhera).
Ekki kemur annað til
mála en að við stöndum við
þær skuldbindingar, sem við
gengumst undir, er við gerð-
umst þátttakendur í At-
Hér knýr sem sé á okkur
ein spurning, umfram allar
spumingar. Ekki spurning-
in um stjórnmálaviðhorf
okkar, né hverjum við
mundum óska sigurs ef til
styrjaldar kæmi. Því að ef
við létum svarið við þeim
spumingum ráða afstöðu
okkar i okkar eigin öryggis-
málum, þá er hætt við að
enginn okkar yrði uppi-
standandi þann dag sem
fregna mætti um leikslokin.
Kjarnorkusprengjan spyr
nefnilega ekki hvort þú ert
íhaldsmaður, Framsóknar-
maður, Alþýðuflokksmaður,
þjóðvarnarmaður eða kom-
múnisti. Og eftir kjamorku-
bruna yrði ekki hægt að
þekkja sundur öskuna af í-
haldsmanni og öskuna af
kommúnista. Nei, spurning-
in sem á okkur knýr, alla
sem fslendinga, umfram all-
ar spurningar, það er þessi
spurning: Hvað getum við
gert til að bjarga lífi okkar?
Hvaða leið er líklegust til að
tryggja það að við. höldum
áfram að vera til, islenzka
þjóðin, allt frá íhaldsmönn-
um til kommúnista, megum
halda áfram að lifa, við
sjálfir, þangað til við deyj-
um, hver með sínum hætti,
Sá dagur, sem nú er að
kvöldi kominn, hefur sýnt
það og sannað, að íslenzkir
hernámsandstæðingar eru
að hrista af sér værðarmók
síðustu missira. Þó að skoð-
anir okkar séu skiptar um
margt, megum við ekki láta
það hindra sameiginlega
baráttu fyrir þvi, sem við
hljótum að setja öllu öðru
oíar, unz úrslitasigur er
unninn og fáni íslands
lantshafsbandalaginu. Hitt
er ekki síður skylt gagnvart
þjóðinni að standa við þær
yfirlýsingar, sem við höfum
gefið um stefnuna í utan-
rikismálum. Af þessu liggur
í augum uppi, að við eigum
nú þegar að byrja á því að
afla íslenzkum mönnum
þeirrar þekkingar, sem til
þess þarf, að við getum
sjálfir tekið stjóm allra
stöðvanna í okkar hendur,
látið íslenzka sérkunnáttu-
menn og lögreglulið koma í
stað hersins. Að þessu þarf
að fara að vinna nú þegar.
Allt annað væri í algeru ó-
samræmi við þá stefnu, sem
við höfum lýst yfir í utan-
ríkismálum.
og þó upp á gamlan máta,
svo sem lengstum hefur dá-
ið verið á íslandi, en ekki
allir í senn fyrir tilstilli
hinnar stóru sprengju, og
síðan börn okkar, að þau
megi halda áfram að lifa og
vera íslendingar, og síðan
þeirra börn og þeirra börn,
kynslóð af kynslóð, eins og
við, börn foreldra okkar, og
foreldrar okkar, börn afa
okkar og ömmu, kynslóð af
kynslóð, straumur lífsins
aftan úr eldfornum timum
og áfram til nýrra tíma,
friðsöm íslenzk þjóð, frjáls
i landi sinu.
Og svarið við spurning-
unni er sem sagt þetta:
Okkur getur ekki verið nein
vernd í vopnum, en okkur
getur orðið vernd I öðru, og
það er vopnleysi. Þess vegna
eigum við að losa okkur við
herinn og lýsa yfir algjöru
hlutleysi í átökum stórveld-
anna, þessara tröllvöxnu
hálfvita, sem skáldið nefndi
svo. Þetta, og ekkert annað,
gæti tryggt okkur líf, ef til
styrjaldar kæmi, okkur
sjálfum og bömum okkar.
Já, börnum okkar ...
blaktir á ný yfir friðlýstu
landl.
Rök okkar eru ljós, stefna
okkar skýr. Hún er þessi:
Við viljum endurvekja
heilbrigðan þjóðarmetnað
íslendinga og trú þeirra á,
að þeim sé eftirsóknarvert
og kleift að búa einir í landi
sínu við óskorað sjálfstæði.
Við viljum vekja þjóðina
til þeirrar virðingar fyrir
sjálfri sér, að hún kjósi með
Hermann Jónasson.
Jónas Árnason.
Gils Guðmundsson.
Einar Bragi.
Jóhannes úr Kötlun,
fordæmi sínu að fylgja fram
eftir fremsta megni kröf-
unni um afvopnun og al-
heimsfrið.
Með þessum hætti viljum
við styðja af alefli þá stefnu,
að herveldin, jafnt í austri
sem vestri, hverfi á burt
meö heri sína úr löndum
Það hefur veriði margsýnt
fram á það á undanförnum
árum, hverjar hættur séu
því samfara að leyfa er-
lendri þjóð að hafa her-
stöðvar í landinu. Og íslend-
ingar hafa kynnzt þvi af
eigin raun á undangengnum
tveimur áratugum, hverjar
þessar hættur eru.
En þrátt fyrir alla þá á-
hættu, sem því fylgir fyrir
núlifandi íslendinga að
leyfa hér herstöðvar, er
þetta mál þó fyrst og fremst
vandamál vegna framtíðar-
innár, áhætta, sem sköpuð
„Skyggnum sjónum horf-
ast listamenn, menntamenn
og alþýöa íslands í augu við
alvarlegar staðreyndir, sem
ráðamenn landsins reyna
eftir föngum að dylja. —
Raunsæi og sómatilfinning
fólksins i landinu eru að
vísa því leið út úr ógöngun-
um. Af brýnni þörf, sem
bjó innra með fólkinu
sjálfu, tók það höndum
saman í sumar leið, þvert
yfir allar flokkalínur, til
verndar lífi sínu og heiðri.
Þetta er skýringin á því,
að fáeinum áhugamönnum
tókst á fáeinum vikum að
sameina fólk úr öllum flokk-
um og utanflokka í öflug-
um, vel skipulögðum lands-
samtökum með hátt á ann-
Samtök hernámsandstæð-
inga eru samfylking íslend-
inga úr öllum stjórnmála-
flokkum, sem og utan-
flokksmanna, um eitt höf-
uðmál: brottf ör erlends
herliðs og ævarandi hlut-
leysi íslands í hernaðará-
tökum. En enda þótt menn
ólíkra skoðana hafi þannig
gerzt samherjar í nýrri hug-
sjónabaráttu, þá fer fjarri
þvi að þessi samtök séu ein-
hver hlutlaus eða ópólitísk
hreyfing, sem hafin sé yfir
alla stjómmálaflokka. Hitt
er þvert á móti einn megin-
tilgangur samtakanna, að
sérhverjum liðsmanni þeirra
aukist bolmagn til að afla
markmiði voru atfylgis,
hverjum innan síns flokks,
unz allir stjórnmálaflokkar
á fslandi hafa tileinkað sér
það grundvallarsiðgæði að
ljá aldrei máls á afsali ís-
lenzkra landsréttinda, —
hvorki í þágu hernaðar né í
neinum öðrum tilgangi.
Barátta vor skal hér eftir
sem hingað til vera hugrökk
og falslaus. Vér skulum ekki
annarra þjóða og slíðri síð-
an ógnarvopnin.
Hlutlaust fsland á að vera
framlag íslenzku þjóðarinn-
ar í þjónustu lífs og friðar.
Gils Guðmundsson í ræðu á
útifundi í Beykjavík aS Iok-
inni Keflavíkurgöngu 19. júní
1960.
er komandi kynslóðum ...
Ég tel það skyldu við ó-
borna íslendinga, að sú kyn-
slóð, sem kvaddi hingað er-
lendan her með samningi,
sjái um, að þeim samningi
verði sagt upp og herinn
hverfi af landi brott, því ef
hún gerir það ekki, „þá
munum vér eigi það ófrelsi
gera einum oss til handa,
heldur bæði oss og niðjum
vorum“.
Burt með herinn!
Kristján Thorlacius á fundi
hcrnámsandstæðinga í Aust-
iurbæjarbíói í marz 1961.
að þúsund trúnaðarmenn í
öllum sýslum og svo til
hverri byggð á íslandi. Þetta
er skýringin á því, að á-
greiningur varð enginn á
Þingvallafundi um mark-
mið. Þetta er skýringin á
því, að Samtök hemáms-
andstæðinga urðu til.
Nú gildir að neyta þeirrar
aðstöðu, sem íslendingar
hafa öðlazt til virkrar and-
stöðu gegn alræði flokka og
ofríki stjórnmálamanna, er
telja sig ekki þurfa að ráðg-
ast við þjóð sína, hvað þá
fara að hennar vilja í ör-
lagaríkustu málum.“
Einar Bragi í cftirmála við
Tiðindi Þingvallafundar,
janúar 1961.
fast saman um hvert það
tækifæri, sem þokar oss á-
leiðis að markinu. Vér
skulum ekki óttast skoð-
anaágreining vorn í öðrum
efnum. Vér skulum ekki
óttast ögrun andstæðingsins
þegar hann hrópar: kom-
múnisti! brúsaskeggur! Vér
skulum ekki óttast þá raun-
sönnu skilgreiningu aö sam-
tök vor séu hápólitísk —
meira að segja heimspóli-
tísk, enda þótt þau séu ekki
flokkspólitísk. Að þau séu
einmitt tilraun til að lyfta
íslenzkri stjórnmálabaráttu
á hærra stig: uppræta sið-
spillta hagsmunabaráttu
með heiðarlegri hugsjóna-
baráttu. Að þau séu tilraun
til að búa íslendingum veg-
legri og öruggari stað á
vettvangi heimsmálanna en
verið hefur um hríð. Að þau
séu vort litla lóð á metaskál-
ar friðar og striðs, lífs og
dauða, bæði hér á landi og
hér á jörðu.
Jóhanncs úr Köllum í ræðu að
lokum Þingvaliafundar 1960.
Hermann Jónasson í Tímanum
31. descmber 1955.
Hvernig getum við
bjargað lífi okkar?
Jónas Árnason I ræðu á fundi
í Gamlabíói, í desember 1957.
Framlag íslenzku
þjóðarinnar
Skylda við hina óbornu
Til verndar lífi
og heiðri
Lób á metaskálar
óttast neitt — aðeins standa