Dagfari - 01.12.1980, Blaðsíða 37

Öryggismálanefnd Alþingis
Öryggismálanefnd þingsins hefur
nefnda mest verið í fréttum undan-
farin misseri og það að vonum.
Uppljóstranir hlutlausra rannsókn-
araðila, íslenskra sem erlendra, þar
sem hulunni var svipt af áratuga-
löngum ósannindum íslenskra
ráðamanna, um að herstöðin
ameríska væri svo til meinlaus með
öllu, komu mörgum í opna skjöldu.
Herstöðvaandstæðingar hvöttu til
opinnar umræðu um kjamorku-
vopn á Miðnesheiði og töldust
reiðubúnir að setja málið í deiglu.
Varðbergsmenn í hernámsflokk-
unum þremur vildu hins vegar sem
minnst um þetta mál fjalla. Réðust
m. a. harkalega á hlutleysi ríkis-
útvarpsins og kröfðust þess að á
þeim vettvangi létu menn sem um-
ræðan hefði aldrei af stað farið.
Þögnin ein átti nú sem oft endra-
nær að hafa síðasta orðið. -
Hámæli síðasta sumars um
kjamorkuvopn á Keflavíkurflug-
velli leiða hugann að tilurð þess-
arar sk. Öryggismálanefndar,
hvaða hlutverki hún eigi að þjóna
og um leið til hvers við getum ætl-
ast af henni.
Baráttan gegn herstöðvum á
íslandi hefur í áratugi einkum verið
rekin á þjóðemislegum grundvelli.
Þjóðernistilfinning stórs hluta þjóð-
arinnar hefur fyrst og fremst ráðið
afstöðunni en á móti oft skort djúp-
stæðari rök fyrir andstöðunni. Létt-
vægir tilburðir hafa verið hafðir
uppi um að rekja t. d. efnahagsleg-
ar og pólitískar forsendur þess að
hér er erlend herstöð. En samtök-
um herstöðvaandstæðinga gegn-
um tíðina hefur ekki tekist, nema
þá á allra síðustu árum, að tengja
herstöðvamálið þeim pólitíska
veruleika sem þjóðin er að fást við.
Afleiðingin hefur verið sú að bar-
áttan gegn herstöðvunum hefur
einangrast og þorri stjómmála-
manna allra flokka hefur ekki séð
sér hag í því að berjast fyrir brottför
hersins eða umræðum um hlutverk
hans og tilgang. A meðan þetta
ástand hefur varað, er ljóst að her-
stöðvasinnar á stjórnmálasviðinu,
hafa reynt að einoka alla upplýs-
ingamiðlun um tilgang og mikil-
vægi herstöðvarinnar. Þeir hafa
menn á launum í þessum tilgangi
og ekki má gleyma sérstökum
launuðum starfsmanni NATO á
íslandi, sem vinnur við það 8 tíma á
dag að sannfæra okkur um nauð-
syn þess að við flækjumst enn meir
en orðið er í hagsmunanet hinna
vestrænu stórvelda.
Sú staðreynd kann að reynast
mörgum þungbær, en staðreynd
samt, að þrátt fyrir 40 ára sambýli
Islendinga við herinn, hefur
íslenskum stjómvöldum aldrei þótt
ástæða til að koma á fót innlend-
um, óháðum rannsóknaraðila,
sem væri í stakk búinn til að kveða
á um sannleiksgildi staðhæfinga
hinna erlendu stórvelda um her-
stöðvarnar. Islenskir stjómmála-
menn hafa margoft á þessum 4
áratugum gert sig að viðundrum á
alþjóðavettvangi vegna barnslegr-
ar oftrúar á skýringar útlendra
embættis- og stjórnmálamanna.
Yfirlýsingar núverandi utanríkis-
ráðherra um að engar kjamorku-
sprengjur væru suður á Roms-
hvalanesi, em sem kunnugt er að-
eins bergmál sams konar yfirlýs-
inga frá fyrirrennurum hans. Ekki
vegna þess að þessir dánumenn
hafi haft aðgang að óyggjandi upp-
lýsingum þar um heldur einungis
vegna þess að starfsmenn banda-
ríkjahers og stjómarherrar NATO,
hafa sagt þeim að svo sé ekki!
Af þessum sökum m. a. kom
fram sú hugmynd í stjórnarmynd-
unarviðræðunum sumarið 1978,
að setja á stofn nefnd á vegum
alþingis, er hefði fjármagn og næg-
an mannafla til að setja í gang alís-
lenskar athuganir á því hvort eða
hvemig samstarfinu við aðra um
vamir landsins, skyldi háttað. Upp
úr þessum drögum varð Öryggis-
málanefndin svokallaða til.
Margir herstöðvaandstæðingar
hafa látið í ljós efasemdir um til-
gang og nytsemi slíks nefndastarfs.
Bent á að í stað fjöldabaráttunnar
væri verið að draga herstöðvamál-
ið endanlega undir skör alþingis og
þeirra er þar sitja. Að með þessum
hætti birtist oftrú Alþýðubanda-
lagsins á þingræðið og nefndafarg-
anið.
Hvað sem um þessar aðfinnslur
má segja, er ljóst að furðuhljótt var
um nefnd þessa þar til skýrsla
hennar um kjamorkuvopn á Kefla-
víkurflugvelli birtist í sumar. Nefnd-
armenn hafa ekkert viljað láta hafa
eftir sér um gang mála og starfs-
maður nefndarinnar hefur ekki
verið til viðræðna í fjölmiðlum.
Dagfari hafði fullan hug á því að
frétta frá nefndarmönnum hvað
væri á döfinni, og eftir langa mæðu
tókst að fá Ólaf Ragnar Grímsson,
varaformann nefndarinnar til við-
ræðna um það sem áunnist hefði
með nefndarskipan þessari og
hvers væri að vænta.
DAGFARI 37