Læknablaðið - 01.10.1930, Side 24

LÆKNABLAÐIÐ
166
máli meiri gaum víða um lönd. Landlæknir Englendinga, Sir George New-
man o. fl., hafa mjög brýnt læknastéttina ensku fyrir, hve barnsfarasótt
væri tíð, þó ætlast mætti til betri útkomu í sjálfu landi Listers. Hafa nefndir
og félög starfað til að grenslast betur eftir ástandinu og ráð hafa verið
lögð á að endurbæta kenslu lækna og ljósmæðra, auka alþýðufræðslu o. s. frv.
Flestir kannast við athugun þá, sem leiddi Semmelweis til uppgötvunar
á orsök bamsfarasóttarinnar. Hann sá, að langtum fleiri sængurkonur
dóu á þeirri fæðingarstofnun þar sem læknanemar lærðu, en þeirri, þar
sem aðeins lærðu ljósmæðraefni. Það voru krufningar læknanemanna, sem
að dómi Semmelweis gerði þá hættulega smitbera.
í ýmsum héruðum Englands og viða út um nýlendurnar, er lítið um
ljósmæður, og læknar gegna þeirra störfum. Það hefir nú komið í ljós,
að enn stafar sængurkonum meiri hætta af læknum en ljósmæðrum. T. d.
er vitnað til Ástraliu. Þar þjóna læknar go% allra sængurkvenna. Mæðra-
dauði þar í landi er líka meS mesta móti í breska heimsveldinu (5,6%0).
Á Skotlandi sýna skýrslur, að mæðradauði er minstur, þar sem yfirsetu-
konur einar hjálpa (2,8%n), en þegar praktiserandi læknar eru yfirsetu-
menn, er hann meiri (6,9%0), og mestur á sjúkrahúsum (14,9%^) og fæð-
ingarstofnunum.
í East End Maternity Hospital í London gegna ljósmæður daglegum
störfum, og þar er aðeins einn læknir, en hann er ekki kallaður, nema mik-
ið sé að. Þar heilsast konum sérlega vel. T. d. dó af 47.000 sængurkon-
um aðeins 1.
Ein skýrsla frá Englandi er enn tilfærð, og hljóðar hún þannig:
I fæðingarstofnun án kenslu var mæðradauðinn 5,7%o-
í fæðingarstofnun meö ljósmæðrakenslu 11,3%«.
I fæðingarstofnun með ljósmæðra- og læknakenslu n,3%o.
I fæðingarstofnun með læknakenslu eingöngu 19,1 %0.
Nú liggur strax nærri sú athugasemd, til að bera blak af læknunum, að
erfiðustu fæðingarnar falla í þeirra hlut og þeirra stofnana, þar sem lær-
dómurinn er mestur; þangað er leitað, þegar neyðin er stærst. Sjálfsagt
skýrir það málið nokkuð, en ekki til hlítar. Mikil hjálp er oft hættuleg,
en læknum hættir meira til en ljósmæðrum, að hefjast handa, í stað þess
að láta tímann og náttúruna ráða. Meðfram er sökin hjá mæðrunum og
þeirra nánustu. Læknirinn er eggjaður til framgöngu, og í allra þágu er
að flýta úrslitum og mikil laun í boði.
Við samanburð á lengd ljósmæðranámstíma í ýmsum löndum, vekur
það efitrtekt, að mæðradauði er minstur, þar sem ljósmæður fá besta ment-
un, eins og í Hollandi, þar sem námstíminn er 36 mánuðir, og í Danmörku,
þar sem hann er 24 mánuSir. Á Englandi er hann aðeins 1 ár.
Sú skoðun ryður sér rúm meðal enskra forustumanna í heilbrigðismál-
um, að sjálfsagt sé að reyna að draga úr mæðradauðanum eftir megni, en
ráðin séu aðallega þessi: Meiri mentun lækna, ljósmæðra og alþýðu.
Hjálparstöðvar fyrir mæður og börn hafa þegar unnið mikið gagn. Þeim
ber að fjölga. Sem dæmi um þýðingu þeirra, er skýrsla frá Birmingham,
er segir frá 126.121 fæðingu á stofnunum þar.
Af þeim konurn, sem fengið höfðu leiðbeiningar á hjálparstöðvum um
meðgöngutímann, fékk engin fæðingarkrampa, en af hinum fengu 9 ecclamp-
sia og hlaut ein bana.