Læknablaðið - 01.08.1936, Blaðsíða 6

52
LÆKNABLAÐIÐ
aS ef kavernan er á starfsviöi
Jjindarinnar, þ. e. í neðra lobus,
eöa kannske allra neöst í efrilobus
v. megin og miölobus h. megin,
þá. getur hún komiö að gagni, en
vonin um árangur veröur miklu
meiri, ef sú incisura, sem er fyr-
ir neðan skemdina er samvaxin, og
það er ekki útilokað, að árang-
urinn geti orðiö sæmilegur, þó
kavernan sé jafnvel upp undir
viðbeini, en fyrir ofan viðbein er
ekki árangurs að vænta.
Eg vil taka þaö fram, aö þó
að þindarlömun geti kannske
komið að gagni við kavernu, sam-
fara samvexti í incis. interlob., þá
er þó réttara að gjöra loftbrjóst
ef lungað er samvaxtalaust að
ööru leyti, því sú aðferö er áhrifa-
meiri ef svo stendur á. Hinsvegar
kemur þindarlömun til greina
við kavernu ofarlega í lunga, sam-
fara samvexti í incisuræ, er ekki
er hægt að gjöra fullkomiö loft-
brjóst vegna samvaxta á milli
lunga og brjóstveggs, þó því að-
eins, að samvöxturinn sé ekki al-
veg niður viö þynd, í sinus phreni-
cost., samkvæmt því er áður er
sagt.
Þér sjáið því. hve nauðsynlegt
það er, að vita hvort incisura int-
erlob. er samvaxin eða ekki. En
það er stundum hægra sagt en
gjört. Að vísu geta menri gengið
út frá samvexti, ef áberandi þykk-
ildi eða infiltröt er á sjálfum in-
cisura-staðnum og það má kann-
ske sjá það i gegnlýsingu, hvort
kaverna eða nálægur skarjjur
blettur hreyfist með þindinni. En
þetta er örðugt að greina, enda
geta rifjahreyfingar truflað. Menn
hafa því tekið upp á því að taka
kymo-röntgenmynd af lunganu.
Þá má sjá hreyfingar þyndarinn-
ar, og áberandi bletta í einskonar
línuriti. Eg ætla nú ekki að fjöl-
yrða um þessa röntgenaöferð, enda
væru aðrir betri til þess en ég, en
þó get ég ekki stilt mig um að
koma með örfáar skýringar.
Við skulum nú gjöra ráð fyrir
að það ætti að taka kymo-röntgen-
mynd af öndunarhreyfingutn sér-
staks lítils hluta þindarinnar hjá
einhverjum. Við skulum segja aö
röntgenlampinn sé fyrir aftan
manninn en blýplata með lóðréttri
rifu fyrir framan hann og hinu-
megin við hana (fremst) röntgen-
filman. Nú komast ekki aðrir rönt-
gengeislar á filmuna. en þeir sem
falla gegnum hina mjóu rifu og
gjörum ráð fyrir að þeir hafi far-
ið gegnum þindina einhversstað-
ar. Ef við nú látum filmuna hreyf-
ast lárétt framhjá rifunni meö
jöfnum hraða t. d. jafnlengi og
frá dýpstu innöndun og til næstu
dýpstu innöndunar, þá kemur á
filmuna linurit, sem segir frá
hreyfingu þindarinnar upp og
niður, þar sem hæsti toppurinn
sýnir hve þindin fer hátt. Ef
við höfum blýplötuna, seni er
nægilega stór fyrir bæði lungun
með mörgum lóðréttum rifum,
svo löngum að þær nái sem svarar
frá þind og upp í apex, þá getum
við samtímis fengið mörg línurit,
ekki aðeins af þindarhreyfingum
í hinum ýmsu stöðum, heldur af
hreyfingum ýmsra annara skarpra
■skugga t. d. kalkbletta og það er
hægt að greina, hver af þessum
sérstöku línuritum stafa frá hreyf-
inkum þindarinnar, og hver frá
hreyfingum rifjanna. A þann
hátt má rekja áhrif þindarinnar
upp eftir lunganu, línuritið verð-
ur lægra og loks bein lina er á-
hrifin hverfa. Eins má sjá hvort
samvöxtur er í sinus phrenico-
costalis, þá læikka línuritin, því
nær sem dregur samvextinum og
verða þar nærri bein lína, því