Læknablaðið - 01.08.1936, Blaðsíða 8

LÆK NABLAÐIÐ
54
annað lungaS fullkomalega skorp-
iö saman. Þeir telja, aS hver þess-
ara manna hafi aðeins haft eitt
starfandi lunga. Spirometermæl-
ingar sýndu nú, aS hiö heilbrigSa
lunga starfaöi nokkurn veginn
eins, hvort sem þaö snéri upp eSa
niður, en munurinn var aðeins sá,
aS ef góSa lungaS snéri niöur,
þá hreyfist aöeins þindin, en
ekki rifin, en ef þaö snéri upp,
þá rifin aSallega en þindin lítið.
Nú vildu þeir vita hve mikill
hluti lungans, sem 'niöur snýr,
tekur þátt í önduninni, þ. e. hve
langt upp þindarhreyfingarnar
verki. Þetta var skoöað á sjúkl-
ingi, sem haföi skarpa kalkbletti
á víS og dreif í lunganu. Þaö sást
í Röntgen, að samfara hreyfing-
um þindarinnar voru miklar
hreyfingar þeirra kalkbletta, sem
ekki voru ofar enn í miSju lunga,
og hreyfingarnar voru enda sjáan-
legar alla leið upp að viðbeini. Þeg-
ar sjúklingnum var snúiö viö, þá
sáust blettirnir hreyfast minna í
lunganu, sem nú snéri upp. Kymo-
röntgjen viröist ekki hafa veriS
notaSur.
Þessar tilraunir benda því á, aö
þaS sé enginn hagur aö liggja á
þeirri hliðinni, þar sem verra
lungaö er, heldur máske þvert á
móti, sérstaklega ef skemdin er
neöarlega. En ef þyndin er lömuð
ööru megin þá veröur þetta á ann-
an veg, því ef sjúklingurinn ligg-
ur á þeirri hliöinni, þá virSast
öndunarhreyfingar þess lunga
raunverulega stöSvaöar.
Þar sem þindarlömun er indi-
ceruð og framkvæmd, þá ættum
viö aö ráSleggja sjúklingnum að
liggja sem mest á lömuöu hliS-
inni, þvi fremur sem mediastinum
sígur til þeirrar hliöar. AS öSru
leyti mun réttast aö sjúklingar
hagi sér eftir því á hvern hátt þeir
hvílast best og þægilegast.
Enn eina lækningatilraun vil eg
nefna, sem reyndi hefir veriö hin
síöustu árin, og er hún í því fólg-
in, aö stySja „kviöarpressuna“
(premula abdominalis) meS bindi.
Eins og kunnugt er slappast
þindin viö útöndun og kviSar-
pressan hjálpar til aö ýta henni
upp á viS og styður þannig útönd-
unina, því viö samdrátt kviöar-
vöövanna eykst þrýstingurinn í
kviöarholinu. Þessar sífeldu sam-
ræmandi þrýstingsbreytingar fyr-
ir neöan og ofan þind, mega
livorki vera of né van, ef öndun-
in á aS, vera létt og náttúrleg. Nú
er þaö kunnugt, aö margir berkla-
sjúklingar hafa lélega og rnátt-
lausa kviöarvööva, svo þeir veröa
ófullnægjandi hjálp og stuSning-
ur fyrir þindina og hreyfingar
hennar verSa stundum óregluleg-
ar og krampakendar, expectora-
tio öröug og ófullnægjandi og
hóstinn þreytandi og gerir ilt
verra, því þaö er ekki síst hóstinn,
sem getur haft skaöleg áhrif á
berklaveik lungu. í hóstaköstun-
um geta kavernur stórum stækkaS
viö hinar auknu' og snöggu þrýst-
ingsbreytingar í lungunum.
Burgess Gordon bendir á — og
kemur með dæmi — aS intraab-
dominal þrýstingsaukning af
völdum tumora og graviditatis,
jafnvel patologiskrar lifrarstækk-
unar, geta haft bætandi áhrif á
lungnaberkla. Svo viröist, segir
hann, aö allmörgum berklaveikunr
konum batni síSustu mánuöina af
meSgöngutímanum, enda hækkar
þindin þá mjög.* ÞaS virSist því
* Væntanlega neitar Gordon þó
ekki, aö graviditas sé yfirleitt
hættuleg fyrir berklaveikar kon-