Læknablaðið - 15.05.1998, Blaðsíða 1

Staðlar
Gæðastaðlar við svæfingar og deyfingar
Félag fslenskra svæfinga- og gjörgæslulækna 1998
1. Undirbúningur
sjúkiinga
Svæfingalæknir skal meta alla
sjúklinga sem á að svæfa eða
deyfa (nema minniháttar stað- og
leiðsludeyfingar). Mat þetta skal
vera skriflegt. Við mat á heilsu
sjúklings skal skrá ASA flokk
(tafla I) sjúklings.
Sjúklingar skulu jafnframt
hafa möguleika á viðtali við
svæfingalækni. Svæfingalæknir
ákveður lyfjaforgjöf fyrir hvern
sjúkling. Undir sérstökum kring-
umstæðum getur svæfingalæknir
falið öðrum lækni ofangreind at-
riði.
Við komu á skurðstofu er mik-
ilvægt að staðfest séu ákveðin at-
riði svo sem nafn, kennitala, að-
gerð, fasta, ofnæmi, fyrri svæf-
ingar og tannhagur sjúklings.
2. Starfslið við svæfingar
og deyfíngar
Svæfingar og deyfingar (nema
minniháttar stað- og leiðsludeyf-
ingar) skulu alltaf fara fram und-
ir umsjón og á ábyrgð svæfinga-
læknis. Svæfingalæknir, svæf-
ingahjúkrunarfræðingur eða
deildarlæknir á svæfingadeild
verður ávallt að vera viðstaddur
meðan á svæfingu stendur. Svæf-
ingalæknir eða deildarlæknir á
svæfingadeild skal ætíð vera til
staðar við innleiðslu svæfingar
og þegar vekja skal sjúkling.
Svæfingalæknir skal ætíð vera
tiltækur meðan á svæfingu
stendur. Ráðlagt er að svæfinga-
læknir beri ekki ábyrgð á fleiri
en tveimur svæfingum eða deyf-
ingum í senn. I erfiðari tilfellum
sinni hann aðeins einum sjúk-
lingi.
3. Tækjakostur
Mikilvægt er að viðeigandi
tækjakostur og aðstæður við
svæfingar, deyfingar og bráða-
meðferð sé þannig að fyllsta ör-
yggis sé gætt. Mælt er með að í
undirbúningi fyrir hverja svæf-
ingu skuli farið eftir þar til gerð-
um minnislista hvað varðar vakt-
ara, svæfingarvél, sog og önnur
tæki.
4. Vöktun sjúklinga í
svæfíngu og deyfíngu
Mikilvægast er að vakta súr-
efnismettun, öndun, blóðrás og
meðvitundarástand sjúklings.
Vaktarar eru öflugir öryggisþætt-
ir við svæfingar og deyfingar en
geta ekki komið í stað klínísks
mats svæfingalæknis eða svæf-
ingarhjúkrunarfræðings.
4.1. Súrefnismettun
Alla sjúklinga í svæfingu,
deyfingu eða þar sem gefin eru
sterk slævandi lyf skal vakta
með súrefnismettunarmæli. Jafn-
framt skal fylgjast með litarhætti
sjúklings.
4.2. Öndun
Fylgjast skal með og skrá
reglulega öndunarhreyfingar,
öndunarhljóð, styrk súrefnis og
koltvísýrings í út og innöndunar-
lofti, þrýsting í loftvegum og
öndunarrúmmál.
4.3. Hjarta og blóðrás
Fylgjast skal með og skrá
blóðþrýsting og hjartsláttarhraða
á minnst 5 - 10 mín. fresti. Fylgj-
ast skal með hjartslætti með
samfelldu hjartalínuriti eða púl-
skúrfu súrefnismettunarmælis.
Tafla I. ASA flokkun,
American Society of Anest-
besiologists 1963
1. Hraustur sjúklingur.
2. Vægur sjúkdómur, truflar
ekki eðlilegt líf.
Til dæmis krónísk berkju-
bólga, vel meðhöndluð
sykursýki eða háþrýsting-
ur, offita.
3. Alvarlegur sjúkdómur,
truflar eðlilegt líf.
Til dæmis kransœðasjúk-
dómur með brjóstverkjum,
sykursýki með æða-
skemmdum, sjúkleg offita,
vœg öndunarbilun.
4. Alvarlegur sjúkdómur,
ógnar stöðugt lífi.
Til dæmis mikil hjartabil-
un, hjartaöng í hvíld,
langtgengin lungna-,
nýrna- eða lifrarbilun
5. Dauðvona sjúklingur sem
ólíklegt er að lifi 24
klukkustundir óháð því
hvort hann fer í aðgerð
eða ekki.