Ingjaldur - 30.10.1932, Blaðsíða 3

ING.I ALDUR
hann“. Ég veit að þetta er aárt
og að þér munduð vilja að J. J.
væii risinn upp úr sinni pólitísku
gröf til þess að bæta úr þeesu. En
huggið yður við það að tíminn
grœðir öll sár. Það getur jafnvel
lagast úr þtssu á annan hátt en
þér sjálfir búist við. Pið getið ef
til viil átt sjálflr ron á að iQsna
vjð þetta verk, herrar mínir, aem
ég því miður hygg að allur al-
menningur eins og ég álíti yður
alls ekki vaxna, hvað sem álit
sjálfra yðar kann að vera.
úr heilbrigölsskýrslu héraðs-
læknisins í Vestmanneyjum
árlð 1932.
1. Árferði. Aflasæld var með
mesta móti á vertiö, enda voru
gæftir ógóöar. Aðeins 1 maður
hrökk út ai bát og drukknaði,
og er næsta fátítt, að ekk< verði
melra um drukknanir. Sumarið
var þurkasamt og gekk því
ágætlega að þurka flskinn og
koma honum i hús. þótt náttúran
sé svona ör á gæðl, má óhætt
telja árið með allra lélegustu
árum, hvað afkomu manna snertlr,
vegna sölutregðu og lágs verðs
allra ijávarafurða. Upp úr ára-
mótum er mikið óselt af þurflski
og verðið, aem selt heflr verið
á, er undir framleiðsiukostnaðl.
Hlaðast þvf akuldir ð einstaka
menn og bæjarfélag, og öll heil-
brigð viðskipti virðast lömuð,
aðallega skuldajöfnuður, manna
á meðai, ef skuldir eru greidd-
ar.
2. Fólksfjöldi. Barnkoma. Mann-
dauði. Fólksfjöldi f héraðinu var
f árabyrjun 3275, eftir framtali
sóknarpreats, en 5. desember
3479, eftir bæjarmanntali. Fæðst
hafa 107 börn lifandi og 1 andvana.
Frjóseml fólksins er vfst óvíða á
landlnu meiri, en í þessu héraði.
Betur væri að gæðin í mann-
fólkinu yrðu að aama skapl.
Dáíð hafa 47 og er dánartalan
há, lík og undanfarið ár (48).
Stæztu skörðln eru eftir berkia-
veik (9), krabbamein (6),
hjartabilun (4), alys (3), þar af
1 drukknun, hitt hrapanir, (úr
bjargl og húsglugga).
3. Sóttaríar. í ársbyrjun var
hér kveffaraldur (bronch. acut.),
og bar mest á honum f janúar,
febrúar og mars og svo síðar á
árlnu, í október og november.
í febrúar og mars fer að bera á
inflúensu, sem „kliniskt* séð er
afarerfett að grelna frá kvefl
(bronch. acut.), þó virðlst hún
sýkja örar út frá sér, beinverkir
meiri, blóðnasir tfðari o. s. frv,
Hún gengur hér aðallega yfir í
mars, ®nda aðkomumenn þá
komnir og búnir að fá hana. Mér
virðist 8em aðkomumenn séu
mlklu næmari fyrir inflúensu, cn
þeir sem hér eru búsettir. Er
ekki i þessu tilfelli kvefvelki
(bronch, acut.) sami sjúkdómur
og inflúensa? þegar fólk kemut
úr afskekktum sveitum, sem
veikin gjðrir lítið eða ekki vart
við sig í, breiðist kvefveikin
með því (bronch. acut.) örar út
og verður illkynjaðri og þyngri.
þannig hefir mér virðst það
um nokkra ára skeið. Úr þessu
get ég ekkl skorið, en vei mætti
svo fara eftir minni reynslu, að
hér væri um sama tóbakið að
ræða, þó skifti um nafn, a. m. k.
á stundum, og verði misjafnlega
þung á fólki.
Af kvefvelki hafa sýkst, svo
tölu hafl verið á kom'ö 382, og
af inflúensu 308. það er ekkl
smáræðistjón, sem kvefvelkin
gjörir þessu héraði á vertíðlnni.
Af lungnabólgu þ. e. lungnabólgu
upp úr kvefl, ekkl taksótt hafa
sýkat 61. — Iðrakvofsótt gjörir
vart við sig i öllum mánuðum
ársins, þó mest i mars, einkum
á börnum 1-5 ára. — Blóð-
kreppusótt er engin tailn.
Skarlatssótt hefir gjört vart við
sig í öllum ársmánuðum nema
aprii. í maf og júnf fer hún að
breiða8t melr út, en minnkar
aftur í júll, en úr því breiðiast
hún stöðugt út til ársloka. Flestir
sjúkllngar eru á aldri 1 — 10 ára.
Aðeins fáir hafa fengið hana á
aldrinum 30—40 ára, og örfáir
þar fyrir ofan. þrír sjúklingar
eru taidir á aidrinum 60 — 100
ára. (1 karlmaður 72ja ára, og
2 konur um og yfir sjötugt).
Tvelr sjúklingar hafa dáið úr
henni af 199, sem skráðir eru
með velkina. Vegna þess, hre
veikin er ótrúlega væg i sumum
tilfellum, eru börn með hana án
þess að hún sé ábersndi, f
leikjum vlð önnur böm, sem svo
sýkjsst, án þess að fore drar vitl
af fyr en eftir á, þegar veikin
fer að sýkja hin systkinln og
leggjast þyngra á þau.
Varnarráðstafanir hafa verlð
gjðrðar gegn útbreiðslu veikinnar
af héraðslækni og heilbrigðis-
stjórn en koma að litlu liði
vegna þess hvernig veikin
hegðar sér. Engin bðrn af
skarlatssóttarheimllum (þar sem
hún er uppvts) fá að fara í
barnaskóla eða aðra skóla.
Aidrei hefir þurft að hætta
kennslustundum í barnaskólanum
vegna veikinnar, sem efalaust
hefði þurft af engar skorður
hefðu verið settar gegn útbr. hann-
ar Launsmitun af skarlats. er þegar
menn sýkjast án þess að hún sé
áberandi. Sumt af hálsbólgu er
f raun og veru skarlatssótt en
útþotalaus, en smitar þó út frá
sér elns og skarlatssótt væri.
Siík hálsbólga á skarlatssóttar-
heimilum er alltíð, meðal þeirra
sem ekki hafa fengið skarlatssótt
áður og ekki fá hana f grelniiegri
mynd, þegsr veikin er á helmilinu.
Hve fáir sýkjast hlutfalislega yflr
15 ára aldur, samanborið vlð
aldursflokka þar fyrlr neðan,
stafar eftir þessu af launsmitun.
Vægu tilfellin eru jafnan erfiðast
þrándur í Götu, tii útrýmlngar
sóttum, sem annað veifið eru
iilkynjaðar.
Ól. Ó. Lárusson.
--—0*00------
SvikamiðiU.
í „Fáikanum" var nýlega á
fremstu síðu stör mynd af „miðli*
þar ssm sáat hið svonefnda út-
streymi (Telepasma), sem haldið er
fram að sé hin efnislega undir-
staða margra hinna „dularfullu
fyrirbrigða" svo sem flutninga,
manngerflnga o. fl. Orðið „efnis-
legt“ er hór ekki notað i venju-
legum skilningi þvi að útstreymið
virðist ekki eiga skylt við efnið
eins og við þekkjum það. En út-
streymið á myndinni voru eintóm
svik að því »r blaðið hermdi og
var því bætt við að þetta hefði
verið „frægur“ miðill spíritista.
Ég get fuilyrt að þetta ei aliangt
óg að „miðill" þessi er næsta ó-
þektur. Það er mikið vafamál
hvoit „Fálkinn" hefði sett á
þennan veglegs stað f blaðinu
mynd af þessu útstreymi frá
„miðli“, sannað á vísindalegan
hátt að væri ósvíkið, það hefði þó
verið merkilegra og fióðlegra. Én
það vakir ekki fyr.U' þesshátt.ar
„rithöfundum* að halda sannleik-
anum fram, a. m. k. ef þeim er
hann ógeðfeldur.
Rétt um sama leyti og þessl
mynd var prentuð á fremstu blað-
síðu í ,Fálkanum“ gaf próf. Julian
Huxley í grein í ensku tímariti þá
yfiilýsing að ekki yrði hjá því
komist að telja yísindalega sann-
að að þetta útstreymi væri til.
J. H. er kunnur vísindamaður og
rith. og að óg hygg eindreginn
efnishyggjumaður.. Víkui hann að
þessu í sambandi við vísindalegar
tilraunir Ðr. Osty í Paiís með
miðlinum Rudi Schneider. Fess má
um leið geta að Dr. Osty hefur
verið sæmdur af frakkneska vfs-
indafélaginu fyrir rannsóknlr sín-
ar. Segir J. H. að tilrBunir Dr. 0.
með R. S. hafi leitt í ljós nýja
tegund íyrirbrigða, sem tengi
saman hib efnislega og andlega
og sé ekki ólíklegt að verði lykill-
inn að nýju sviði á landi þekk-
ingarinnar.
Það væri nær fyrir „Fálkann"
og önnur blöð að fræða menn um
nýjustu rannsóknir og niðuistöður
vlsindanna, en að hampa einhverj-
um óþektum svikahröppum. En
annais er „Fálkinn“ sjálfur svo
innihaldslaus að þetta stingur
ekki i stúf við annað í honum.
Lesið Ingjald.
_________________________ %
Frá fundi
verkamanna.
fsUifur Högnason hefur látið
mér í tó samþyktir, sem gerðar
voru á opiuberum veikaiýðsfundi
21. þ. m. Voru þar ðinnig komn-
ir menn, sem taldir eru sórstakir
forvígismenn verkaiýðsins hér enda
Þótt ekki sé verkamenn svo sem
Forsteinn Vlglundaison, ísleifur
Högnason o. fl. Kveður ísleifur
hafa verið hátt á annnað hundrað
verkamanna á fundi þessum. All-
ar tillögur þær, sem hór fara á
eftir vora samþyktar án mótatkv
nema 15. krafan. Á. móti henni
töluðu þeir A. J. Johnsen, Þorst.
Víglundarson, Pall Foileifsson og
Guðl. Gislason og greiddu þessir
menn atkvæði móti henni og auk
þess einn ónafngreindur maður —
að sögn ísleifs. Kveður hann að
þátttakan hafi verið almenn í þess-
ari þtkvæðagreiðslu.
Fer hér á eftir hin samþykta
Samfylkingarstefnuskrd fyrir verka-
lýÓinn í Vestmannaeyjum.
Samfyiking alis verkaiýðs til
baráttu:
1. Gegn öllum launalækkunum,
beinum og óbeinum á verka-
iýðnum, en fyrir lækkun á laun-
um hátejijumanna og að skatt-
lagðar verði tekjur þeirra verka-
lýðnum til hagsbóta.
2. Fyrir lækkun á launum verka-
iýð3ins, samsvarandi við verð-
hækkunina og fyrir bættum
vinnuskilyrðum.
3. Gegn hinni skilyrðislausu hlutr-
ráðningu við fiskiveiðar, en fyr-
ir föstu kaupi, eða fyrir lág-
marksverði á flski, ef um hluta-
fyrirkomulag yrði að ræða.
4. Fyrir stytt.iiigu vinnutímans án
skerðingar á dagkaupi.
6. Gegn öllum sveitarflutningi,
beinni og óbeinni þvingunar-
vinnu.
6. Fyrir hækkun fátækrastyika til
atvinnulausra, veikra, fatlaðra
og annara þurfamanna, án þess
að fátækrastyrkurinn varði rétt-
indamissi styrkþega.
7. Skattfrelsi, fyrir atvinnuleysingja
ókeypis rafmagn, injólk fyiir
börn þelrra og ókeypis skóla-
bækur í skólann.
8. Atvinnubætur af hálfu bæjar-
félags og ríkis.
9. Styrkir ti! allra atvinnuleysingja
á kostnað bæjarfólags, ríkis og
stóral.vinnurekenda.
10. Atvinnuleysistryggingar á
kostnað ifkis og auðmanna.
11. Gegn nýjum tollahæ'rknnnm,
fyrir afnanú aiiin tolia
lífnsauðsynjum,
12. Gegn öllum irinflutiiingshöfmm
sem korna haiðast mðuj a
vinnaudi stóttunum.
13. Fyiir 21 áis kosningaiétti tú
allra kosninga.
14 Fyrir vikulpgri greiðslu vinnu-
launa í peningum.
15. Gegn útúoVun róttækra verka-
manna úr vcrklýðs og fagijólög-