Ný dagsbrún - 01.01.1977, Blaðsíða 4

A LIDANDI STUND
Misheppnuð
vörn
Ólafur Hannibalsson skrif-
stofustjóri Alþýðusambands-
ins hefur að því er N.d. best
veit einn manna úr liði ASl-
forustunnar tekið sér fyrir
hendur að rökstvðja á al-
mennum vettvangi stefnu
hennar í samningamálum og
jafnframt ráðast gegn þeim
fulltrúum láglaunafélaganna
sem gagnrýnt hafa heildar-
samninga og prósentufargan-
ið.
1 „Dagblaðs“-grein 15. nóv.
reynir Ólafur að réttlæta
stuðningsleysi við og jafnvel
andróður ASl-miðstjómar
gegn þeim félögum sem sam-
þykktu ekki heildarsamninga
sem hún hefur gert, svo sem
kvennadeild Verkalýðsfélags
Akraness nú síðast og verka-
lýðsfél. í Vestmannaeyjum
1975.
Ólafur segir að skoðun
þeirra sem hafa gagnrýnt
þetta „virðist byggjast á því,
að cf einstök félög í samfloti
felli samninga, taki aðalsamn-
inganefnd ASÍ aftur til ó-
spilltra málanna og knýi það
fram, sem þau vilja umfram
aðra. — — Setjum sem svo,
að Aðalheiður væri að semja
fyrir 15 vinnustaði í Sókn og
ákvæði að leggja samninga
fyrir til samþykktar á hverj-
um vinnustað fyrir sig. 14
vinnustaðir samþykktu en einn
felldi. Mundi þá Aðalheiður
fara aftur af stað og reyna
að knýja fram þau fríðindi
á 15. vinnustaðnum — umfram
aðra — sem verkafólkið þar
gerði kröfu um? Hvernig færi
hún að verja það gagnvart
hinum?
Sá galli er á þessari rök-
semdafærslu að Sókn hefur
samningsrétt fyrir félaga sína
og afgreiðir samninga í einu
lagi en ekki á hverjum vinnu-
stað.
ar skyldu ASl-miðstjómar og
viljans til að knýja fram
samninga sem ASl eða samn-
inganefnd þess hefur sam-
þykkt fyrir sitt leyti en ekki
félaganna.
Ó. H. hefur því orðið það
á án þess að taka eftir því
sjálfur, að færa rök gegn
samningagerð ASÍ, alveg gagn-
stætt því sem ætlunin var.
Svo mjög hefur Ó. H. mis-
tekist vörnin.
Laumuspil og
kjarabarátta
„Stjórnar uppmælingaaðall-
inn ASI" er spurning, sem ÓI-
afur skrifstofustjóri tekur sér
fyrir hendur að svara í næstu
grein sinni (Dagbl. 22. nóv.) og
svarar neitandi.
„Uppmælingaaðall" er hróp-
yrði sem Ný dagsbrún hefur
aldrei viðhaft og mun ekki
gera. N.d. telur ósannað að
uppmælingar eða önnur ákvæð-
isvinna geri verkin dýrari en
ella, en að auknar tekjur
tekjur þeirra manna sem með
með þeim hætti vinna (og í
því sambandi eru stundum
nefndar háar tölur) séu fengn-
ar með gegndarlausum vinnu-
hraða sem ekki ætti að við-
gangast. Það er af þessum
sökum sem N.d. og rpargir
verkalýðssinnar era mótfalln-
ir uppmælingum og ákvæðis-
vinnu eins og slikt er fram-
kvæmt hér á landi. En það
mál verður ekki rætt hér að
sinni.
Ó. H. eyðir löngu máli til
að sanna j'afn augljóst mál
og það, að láglaunafólk er í
miklum meirihluta innan ASÍ.
Sömuleiðis á ASÍ-þingi, í mið-
stjóm og á kjaramálaráð-
stefnum. Látum þetta gott
heita, þó reyndar vanti nokk-
uð á að láglaunafélögin hafi
fulltrúa í stjórnarstofnunum
ASÍ í hlutfalli við mannfjölda,
eins og Ó. H. viðurkennir.
Þetta er ekki aðalatriðið,
heldur stefnan sem ASÍ-for-
ustan hefur rekið og að vísu
knúið fram gagnvart félögun-
um með ýmsum ráðum. Og
einn af aðalforkólfum stefn-
unnar er t.d. Eðvarð Sigurðs-
son fulltrúi láglaunamann-
anna í Dagsbrún. Myndi það
nokkra breyta þó að fleiri
slíkir láglaunafullrúar skipuðu
miðstjórn? Nei, alls ekki.
Aðalatriðið í grein Ó. H. er
að sanna láglaunamönnum að
samningsaðstaða þeirra mundi
ekki batna við að semja sér
(hann talar reyndar um að
þeir kljúfi sig út úr ASÍ, sem
enginn hefur heyrt nefnt á
nafn), „því að engu verður
þokað í þessa átt (þ.e. að
hækka lægstu launin. N. d.
nema færa sanian launabil,
hækka lægstu launin alltaf til-
tölulega meira en hin hærri,
rýra prósentuálögin". Hækkun
láglauna verði að vera á
„kostnað" hærri launanna.
Ó. H. silur hér blýfastur í
vítahring prósentureikningsins
og heildarsamninganna. Hann
gengur alveg fram hjá því að
aðalkrafa láglaunafólksins er
að hækka kaupið svo að líf-
vænlegt sé af átta stunda vinnu
— 40 stunda vinnuviku. Er til
nokkur eðlilegri og sanngjarn-
ari krafa? En láglaunamenn
vita að þeir geta aldrei náð
því marki, hvorki að hálfu né
fullu með heildarsamningum
þar sem prósentureglan gild-
ir. Þetta er kjarni málsins.
Nái láglaunafélögin þessu
marki að einhverju eða öllu
leyti má vel hugsa sér að
launabilið minnki þó það sé
ekkert skilyrði. Það skiptir
ekki öllu máli. Ekkert er tek-
ið af þeim, sem eru í hærri
NY DAGSBRUN
JANIJAR 1977
launaflokkum ASI, þó að þeim
lægst launuðu tækist að knýja
fram þeim mun meiri hækk-
un sem svarar ríkari þörf.
Sömuleiðis standa láglauna-
menn jafnréttir þó að ein-
hverjum öðrum takist sjálf-
stætt að hækka kaup sitt meir
en þeir, þó að óeðlilegur kaup-
mismunur sé óæskilegur, eink-
um innan eins og sama fé-
lags eða meðal manna sem
vinna í sömu starfsgrein. En
í „stóru samflotunum" verður
launabilið óhjákvæmilega að-
alatriði. Og af því stafa vand-
ræðin.
Þess vegna vill Ó. H. gera
launahlutfallið að höfuðatriði
í kjaramálunum. Hann vill
„gera samkomulag um heild-
arsamninga er m. a. ákveði
launahlutfall milli hópa inn-
bj'rðis". Þetta kallar hann
„samstilta launapólitík". Því
er ekki að neita að þetta
myndi Iétta stéttasamvinnu-
mönnum í stjórn ASÍ gerð
heildarsamninga. Það sér ól-
afur. Vandinn er ekki annar
en að semja um allsherjar
„launaköku", auðvitað í sam-
ræmi við útreikninga Þjóð-
hagsstofnunar, og gengi þorsk-
blokkarinnar, sem síðan yrði
sjálfskipt milli ASÍ-félaganna.
Forustan í heildarsamningun-
urn myndi losna við allt múð-
ur einstakra félaga eða starfs-
hópa, enda væri allt frum-
kvæði og baráttuskilyrði frá
þeim tekin. Tillaga Ó. H. þjón-
ar þannig ASl-forustunni og
stéttasamvinnustefnu hennar
ákaflega vel. hún yrði í fram-
kvæmd einhver mesti bjarn-
argreiði sem verkalýðssamtök-
in gætu gert sjálfum sér.
„Við í
Fy!ki!tí?unn!“!
Þeir sem náið fylgdust með
ASl-þingi og undirbúningi
þess, veittu því athygli ag
„þeir í Fýlkingunni" voru
stöðugt að sniglast á vettvangi.
Hafi menn ekki vitað áður
um erindi þeirra þar, er það
nú Ijóst, sbr. grein í Neista.
„ASl-þingið og vinstri and-
staðan". (12. tbl.). Segja þeir
þar m. a. frá undirbúnings-
fundi vinstri andstöðumanna
í októberbyrjun á þennan
hátt: „Á þessum fundi var
valdníðsla og stéttasamvinnu-
stefna ASl- forystunnar í heild
sinni gagnrýnd mjög harðlega,
en margir úr hópnum vildu
frá upphafi berjast gegn „í-
haldinu" í víðustu merkingu,
eins og þeir kölluðu ASÍ-for-
ystuna sem heild. Meðal þeirra
sem þannig töluðu, vora
flokksbundnir Alþýðubanda-
lagsfélagar. ___ — — — Fylk-
ingarfélagar gagnrýndu þessa
stefnu, einnig gagnvart fclög-
um úr Abl. Við bentum á að
það bæri að revna að ná
samstöðu verkalýðsflokkanna
— (Abl. og Alþfl.) — gegn í-
haldinu. Við börðumst ekki
fyrir þessari línu vegna þess
að við héldum að Björn Jóns-
son og Snorri Jónsson væru
ekki fulltrúar þeirrar stefnu
sem ASÍ hefur fylgt og vinstri
andstaðan vildi feiga — — —
—. Við álitum aftur á móti að
ástæða væri til þess að reyna
að þrýsta á forystumennina
úr Abl. og Alþfl. að sveigja
til vinstri. (!!) Við álitum
einnig að margir félagar t.d.
úr Abl. væra ekki reiðubún-
ir til að styðja framboð gegn
forystumönnum úr Abl. og
að þessi lína myndi því kljúfa
hópinn og leiða til þess að
hluti hans lenti upp í fangið á
Abl-forystunni". (Lcturbr. og
innskot N.d..)
Svo mörg era þau orð. Það
má í stuttu máli segja um
þesa pólitík að vit er ekki
í henni. Hún er alger rökleysa
og lýsir fullkomnum vanskiln-
ingi á verkefninu.
Framhald á 2. síðu.
Alþýðusambandið hefur aft-
ur á móti engan samningsrétt
fyrir meðlimi sambandsfélag-
anna. Það hefur að vísu átt
frumkvæði að heildarsamning-
um síðustu ára með því að
fá málamynda umboð fyrir
samninganefnd sem skipuð er
á þess vegum, en alla samn-
ingar sem hún gerir verður að
bera undir atkvæði í hverju
félagi fyrir sig, af því þau
ein hafa samningsréttinn.
Þetta er mikli munurinn á
hinu rangt hugsaða dæmi Ó.
H. um Sókn og og raunveru-
leikanum um Akraneskonurn-
ar og vcrkalýðsfélagið í Vcst-
mannaeyjum.
Alþýðusambandinu er skylt
samkvæmt lögum þess að veita
félögunum stuðning í „verk-
föllum, verkbönnum og hvers
konar deilum um kaup og
kjör" eins og þar stendur,
enda þótt um sé að ræða fé-
lög sem fella samninga sem
önnur félög hafa samþvkkt.
1 dæminu um Akraneskon-
urnar og Vestmannaevjafelag-
ið varð árekstur milli þessar-