Ný dagsbrún - 01.01.1977, Blaðsíða 2

2
NÝ DAGSBRÚN
JANÚAR 1977
NÝ DAGSBRÚN
Otgefandl Sósialistafélag Reykjavíkux
Abyrgðarmaðui Runóltuj Björasson.
Rltstjóra og afgreiðsla lryggvagötu 10, Reykiavík
Sími 17510 Pósthólf 314
Verð blaðsins er kr. 50,00 eintakið.
Setnmg: Prentiðjan Skipholo 9.
Prentun: Prentsmiðja Þjóðviljans
Kjarasamningar og þjóðhagsspár
Samkvæmt „Fréttabréfi kjararannsóknarnefnd-
ar“ í október 1976 lækkaði kaupmáttur greidds
tímakaups frá 1. til 2. ársfjórðungs 1976 um 3,6
prósent hjá verkamönnum, 2,9 prósent hjá verka-
konum og 3,0 prósent hjá iðnaðarmönnum miðað
við vísitölu framfærslukostnaðar.
Sé miðað við vísitölu vöru og þjónustu, verður
lækkunin enn meiri, eða um 5,8 prósent á sama
tíma.
Samkvæmt upplýsingum sem fram komu á síð-
asta ASÍ-þingi hefur kaupmáttur launa minnkað
um 13 prósent frá 1972.
Allar tölur um þetta verður þó að taka með
þeim fyrirvara að vísitölur eins og þær eru reikn-
aðar gefa ekki rétta mynd af ástandinu eins og
það er í raun og veru. Kaupmáttarrýrnunin er
vafalaust miklu meiri en tölurnar segja, þó ekki
séu með taldar gífurlegar verðhækkanir sem orð-
ið hafa síðan þær voru birtar.
■ .#,1i , « o
Kaupmáttarrýrnunin á samningstímabilinu sem
enn stendur er hvergi nærri öll fram komin. En
tölur kjararannsóknarnefndar sýna ótvírætt að
„rauðu strik“ samninganna hafa engan vegin nægt
til þess að halda í horfinu, sem vita mátti og allir
vissu fyrirfram. Samningarnir voru byggðir á svo-
nefndri „Þjóðhagsspá“ og áttu, að því er málgagn
ASÍ-forustunnar (Vinnan) sagði, að „tryggja raun-
gildi umsaminna launa út samningstímabilið“.
Það er stundum þrautaráð að þykjast vera heimsk-
eri en menn eru.
Reynslan sýnir að þjóðhagsspár efnahagssérfræð-
inga kapitalismans leyfa aldrei kauphækkanir.
Auknum gróða fyrirtækja er aldrei varið til þess
að hækka kaup þeirra, sem við þau vinna, heldur
til þess að leggja í nýjar fjárfestingar til þess að
afla eigendunum meiri gróða. Þetta er ekkert und-
arlegt eða óeðlilegt, það er blátt áfram eðli kapital-
iskra framleiðsluhátta. Enginn verkalýðsleiðtogi
sem skilur það ekki, er starfi sínu vaxinn.
Nýjasta reynsla sannar það sem hér er sagt.
Verðhækkanir á útflutningsvörum hafa farið langt
fram úr öllum þjóðhagsspám. Samt segja efnahags-
sérfræðingar kapítalismans: Kaup má ekki hækka,
því þá er búið með „efnahagsbatann“!
Rökrétt ályktun af þessari nýju reynslu er,
að við undirbúning nýrra kaupsamninga verði
stefnan mörkuð út frá þörfum og baráttuaðstöðu
verkalýðsstéttarinnar sjálfrar, en ekki út frá þjóð-
hasgspám kapítalismans.
Kjararáðstefna verkalýðsfélaganna mun hefjast
innan skamms. Þess ætti að mega vænta að kjara-
málin falli ekki mótspyrnulaust í hinn gamla far-
veg stéttasamvinnunnar.
Vilhjálmur og Sveinn...
Framhald af l. síðu.
En þætti þeirra Vilhjálms og
Sveins í málinu var ekki þar
með lokið. ..Nýsköpunarstjórn"
ólafs Thors sem tók við af
utanþingsstjórninni þótti þeim
allt of tvíbent í herstöðvamál-
inu og vildu hana feiga.
„Tillaga Sveins Björnssonar
forseta um nýja stjórnarmynd-
un sýnir að máttarstólpar ut-
anþingsstjómarinnar lögðust
á eitt að nota herstöðvamálið
til þess að bola nýsköpunar-
stjórninni frá völdum. Frá l.
október var Vilhjálmur í stöð-
ugu sambandi við Dreyfus og
eggjaði bandaríkjamenn fast
að knýja Ólaf til þess að sam-
þykkja herstöðvabeiðnina taf-
arlaust".
Vilhjálmur Þór og Sveinn
Björnsson fyrsti lýðveldisfor-
setinn voru þannig í fyrstu
helstu grjótpálar fyrir banda-
ríska herstöðvaásælni á ís-
landi.
VALDATAFL
BORGARAFLOKKANNA
í mars 1945 lögðu banda-
ríkjamenn herstöðvakröfur
fyrir Ólaf Thors sem þá var
orðinn forsætis- og utanríkis-
ráðherra (nýsköpunarstjórnin).
Frá þeim tíma linnti banda-
stjórn ekki látum og knúði
fast á Ólaf Thors að gera her-
stöðvasamning. Ólafur streitt-
ist á móti og þegar Keflavík-
ursamningurinn kom að lok-
um þá taldi bandaríska utan-
ríkisráðuneytið að hann væri
„það besta sem hægt var að
ná fram undir núverandi
kringumstæðum í stjórnmái-
um íslands". Hann þýddi að-
eins „lágmarksréttindi" fyrir
Bandaríkin.
Hvað olli tregðu Ólafs
Thors? Var hann í raun réttri
herstöðvaandstæðingur, sem
var neyddur inn á herstöðva-
stefnuna?
Því fer víðsfjarri. Ólafur
Thors var frá fyrstu tíð einn
skeleggasti málsvari banda-
rískra hagsmuna á íslandi og
sá maðurinn sem mestan hlut
átti að því að koma hér á
bandarískum herstöðvum og
Nató-aðild. Skammarstyttan
við tjörnina er því síst ómak-
leg!!
Þ. W. segist svo frá um við-
brögð Ól. Th. við herstöðva-
kröfu Bandaríkjamanna 1945:
„Ólafur taldi þjóð og þing
andvígt herstöðvum og ósk-
aði eindregið eftir því að
Bandaríkin létu málaleitan
sína bíða betri tíma. — — —
Gaf forsætisráðherra í skyn,
að unnið yrði að því að efla
„.raunsæi" þjóðarinnar í her-
stöðvamálinu". (Leturbr. N.d.).
Þegar Sjálfstæðisflokkurinn
undir forustu Ólafs Thors gekk
til stjórnarsamstarfs við Sósí-
alistaflokkinn 1944 var ástæð-
an sú að skáka Framsóknar-
flokknum frá völdum. Sjálf-
stæðisflokksforingjarnir vildu
sýna Framsóknarfl. að þeir
væru ekkert upp á þá komnir
að stjórna landinu. Flokkarn-
ir tveir, eða foringjar þeirra
voru „ósættanlegir fjendur" í
bili eftir kosningarimmuna um
kjördæmamálið 1942. Hinsveg-
ar vissi Ólafur Thors og fé-
lagar að stjórnarsamvinnunni
væri lokið af hálfu Sósíalista-
flokksins ef orðið yrði við her-
stöðvakröfunni. Þess vegna
yrði það að „bíða betri tíma"
Þetta voru þær „pólitísku
kringumstæður", sem sættu
bandaríkjamenn við „lág-
marksréttindi" Keflavíkur-
samningsins.
Að öðru leyti vissi Ólafur
Thors mætavel að öll þjóðin,
kjósendur allra flokka voru
andvígir framhaldandi her-
setu og herstöðvum. Einnig
margir þingmenn borgara-
flokkanna. Ólafur Thors og
aðrir hugsuðir borgarastéttar-
innar vissu að það þurfti
tíma til að kenna henni að
skilja ný stéttarleg viðhorf.
Þetta kallaði ólafur að „efla
„raunsæi" þjóðarinnar í her-
stöðvamálum"!
HERMANN Á
PÍNUBEKKNUM
Tregða Ólafs Thors að verða
við herstöðvakröfum Banda-
ríkjanna stafaði eingöngu af
vilja hans til að framlengja
líf nýsköpunarstjórnarinnar.
Hins vegar markaðist afstaða
eða öllu heldur afstöðuleysi
Framsóknarflokksins af löng-
un til að fella hana. Það
er rétt sem Þ. W. segir: „Leið-
togar lýðræðisflokkanna voru
í grundvallaratriðum sammála
um nauðsyn herverndar". Þetta
er að sönnu orðalag íhalds-
manns og herstöðvasinna. Þeg-
ar að því kom að leggja
Keflavíkursamninginn fyrir
þingið, stóðu atkvæðin með og
móti í járnum. Þótti því nauð-
syn á að fá Framsóknarflokk-
inn eða hluta hans til fylgis
við málið. Kom það einkum í
hlut bandaríkjamannanna,
Cummings, sem hér var f
herstöðvaerindum frá banda-
ríkjastjórn og Dreyfus sendi-
herra. Þ. W. segir:
„l 5 klukkustundir sam-
fleytt þjörmuðu Cummings og
Dreyfus að Hermanni Jónas-
syni. Notuðu þeir „allar hugs-
anlegar röksemdir og fagur-
gala" til þess að telja hann
á að styðja uppkastið ------.
Hermann lét ekki segjast, og
bandarríkjamenn vöruðu hann
strengilega við að gera Fram-
sóknarflokkinn að taglhnýt-
ingi kommúnista. Var Her-
mann sagður hafa heitið því
„að undir engum kringumstæð-
um skyldi hann eða flokkur
hans starfa með kommúnist-
um“. Þetta heit hafði stórpólit-
íska þýðingu, því andstaðan
gegn samningnum opnaði Her-
manni möguleika til stjórnar-
myndunar með stuðningi sósí-
alista. Barátta bandaríkja-
manna fyrir samningsuppkast-
inu og stjórnarmyndun lýð-
ræðisflokkanna rann orðið
saman í einn farveg".. En
fimm dögum fyrir lokaaf-
greiðslu málsins á þingi
kom Hermann skyndilega að
máli við Dreyfus og Cumm-
ing. Trúði hann þeim fyrir því,
að nokkrir þingmenn fram-
sóknar, undir forustu Eysteins
Jónssonar, mundu styðja
samningsuppkastið við lokaaf-
greiðslu málsins".
Þar með var brautin rudd
til varanlegra hernaðaraðstöðu
Banaríkjanna á Islandi.
Siúsesgendaíiygging
borgar tjón á innrcttingum, málningu, veggfóðri,
flísum o.fl.þ.h.
borgar tjón á innbúi (húsgögnum, gólfteppum o.fl. þ.h.)
boigar tjónið á 3.,2.,l.hæð og í kjallara.
Allt með því skilyrði þó að húseigenda- og
heimilistrygging sé fyrir hendi - annars ekki.
Veitum tryggingarbeiðnum móttöku í síma 38500.
SAMVIININLJTRYGGINGAR GT.
ÁRMljLA 3. SlMI 38500
GAGNKVÆM TRYGGINGAFÉLÖG ERU SAMTÖK HINNA TRYGGÐU
SAMVINNUTRYGGINGAR ERU GAGNKVÆMT TRM3GINGAFELAG
R. B.