Sendiboðinn - 18.12.1945, Síða 4

SENDIBOÐINN
4
HEIMANÁM SKÚLABARNA
Eitt af því, sem miklum vandkvæðum veldur í
barnaskólum er það, hve mörg börn vanrækja heima-
nám sitt að meira eða minna leyti. Til þess munu
liggja ýmsar ástæður. Ein er sú, að sumir foreldrar
eða aðstandendur barna líta eigi réttum augum á til-
gang barnaskólans; álíta, að skóla, sem stendur 7—9
mánuði á ári sé ekki ofverk að annast að mestu
hjálparlaust fræðslu barnanna, og telja það sök skól-
ans og kennaranna, ef námsafköst barns eru eigi í
samræmi við það, sem þeir hafa vænzt. Hitt mun þó
réttara, að ýmis heimili gætu annast fræðslu barn-
anna án þátttöku skólans. Skólinn er ætlaður til
hjálpar heimilinum við uppeldi barnanna, og getur
yfirleitt ekki afkastað því, sem honum er ætlað, án
beinnar eða óbeinnar samvinnu við þau. Er því.
nauðsynlegt, að samband skólans og heimilanna sé
sem nánast og samvinna þeirra sem bezt.
Til þess að góður árangur náist af skólagöngu
barna, þurfa börnin í sama bekk að vera sem líkast á
vegi stödd við námið. Yfirleitt mun börnum í sama
bekk ekki ætluð meiri heimavinna en svo, að öll
börnin geti skilað því sæmilega af hendi leystu. Ef
þau gera það, er sjaldnast ástæða til að óttast, að
barn fylgist ekki með, og að því fari ekki fram. Hins-
vegar er varla hugsanlegt, að um góðan námsár-
angur geti orðið að ræða, ef barn vanrækir heima-
verkefni sín.
Allt, sem barnið lærir, nemur það fyrir eigin til-
verknað, líkamlegt eða ándlegt starf sem það frem-
ur. Reyni barnið ekki að læra, lærir það ekkert. Nú
er það kunnugt, að fjöldi barna hefur ekki ,,gaman“
af að læra, a.m.k. eru námsgreinarnar þeim misjafn-
lega geðfelldar, og er það skiljanlegt. Flestir full-
orðnir mundu einnig vilja afsala sér einhverjum
hluta starfs síns, ef þeir misstu einskis annars í við
það. Er tæplega hægt að vænta þess, að börn yfir-
leitt kunni að meta gildi skólanámsins, þessa skyldu-
starfs, er þjóðfélagið leggur þeim á herðar, né heldur
að þeim sé meðfædd sú ábyrgðartilfinning, sem til
þess þarf að leysa starf sitt ótilkvödd sómasamlega
af hendi. Hinsvegar er það skylda bæði skólanna og
GOTT UPPELDI
(Framhald af 3. síðu).
eldi, verðum við að sjá um, að barnið fari eftir
settum reglum, hvort sem er á heimilinu eða í skól-
anum.
Minnumst þess, að útiverur harna á kvöldin eru
stórskaðlegar og auk þess ekki leyfilegt, að þau
séu úti eftir þann tíma, er settar reglur banna. Lát-
um börnin fara snemma að hátta, svo þau fái nóga
hvild og séu útsofin, er þau þurfa að fara í skóla
eða gegna öðrum skyldustörfum.
Hjálpum börnunum til að halda allar settar
reglur bæði á jáeimilinu og í skólanum.
J. Þ.
heimilanna að innræta þeim hvorttveggja, og er sízt
þýðingarminna, að það takizt, en þekking á náms-
efninu sjálfu. Að leyfa barni að vanrækja skyldu-
störf sín jafngildir raunverulega því að kenna því
sviksemi í starfi og ábyrgðarleysi.
Börnin þurfa að læra að skoða nám sitt, bæði í og
utan skólans, sem skyldustarf, er alls ekki megi skor-
ast undan, verði að leysast af hendi eins vel og unnt
er og eigi að sitja í fyrirrúmi fyrir leikjum og
skemmtunum. Er því eflaust heppilegast, að þau hafi
ákveðinn tíma daglega til heimanáms og geti þá verið
ótrufluð, en fengið hjálp við að leysa úr verkefnum,
sem þau geta ekki ráðið fram úr upp á eigin spýtur,
sem oft getur komið fyrir. Einnig þarf að hafa eftir-
lit með því, hvernig verkefnin, einkum hin skriflegu,
eru af hendi leyst. Börnunum má ekki líðast að
hroða heimavinnu sinni einhvernveginn af í flýti, til
að sleppa sem fyrst, heldur þurfa þau að venjast
vandvirkni og samvizkusemi. Hjálp, sem þeim er
veitt, ætti ekki að vera fólgin í öðru en leiðbeiningum,
sem nægi til þess að barnið geti sjálft leyst verk-
efnið af hendi. Þá er enn eitt ótalið, meðferð bóka og
áhalda, ætti ekki að þurfa að fjölyrða um gildi þess,
að börn venjist á að fara vel með þá hluti, sem þau
hafa undir höndum.
Því miður mun það oft koma fyrir, að böm segi
foreldrum sínum eða aðstandendum, að ,,þau þurfi
ekkert að lesa til morgundagsins," kennarinn hafi
gleymt að setja sér fyrir, eða annað þvíumlíkt. Oftast
er þetta ósatt. Auðvelt er að fylgjast með því, hvað
börnin eiga að lesa til næsta dags með því að athuga
stundaskrá þeirra. Hinsvegar kemur stundum fyrir,
að ekki hefur verið lokið við að fara yfir ákveðið
námsefni, og litlu eða engu bætt við það, en í slíkum
tilfellum er oftast nauðsynlegt, að börnin fari yfir
námsefnið þrátt fyrir það. Bezt væri, að þeim væri
hlýtt lauslega yfir heima, til þess að ganga úr
skugga um, hvort þau vita um helztu atriðin og
skilja hvað við er átt.
Þáttur heimilanna í skólastarfinu ætti því einkum
að vera fólginn í eftirtöldum atriðum:
1) Þau sjái um, að börnin hafi daglega reglu-
bundinn vinnutíma og næði til heimanámsins.
2) Þau hafi eftirlit með því, að heimavinnan sé
öll af hendi leyst og svo vel og snyrtilega sem með
sanngirni er hægt að krefjast af börnunum.
3) Þau veiti börnunum hjálp, ef þau telja sig
þarfnast hennar, þó ekki meira en leiðbeiningar, sem
nægi til þess, að börnin geti sjálf leyst úr verkefn-
inu.
4) Sjái um, að börnin fari vel með bækur og áhöld,
sem þau nota við heimanám sitt.
Nú mun einhver ef til vill hugsa sem svo, að hér
sé beinlínis farið fram á það, að heimilin taki að sér
allmikinn hluta af starfi því, sem skólanum beri að
inna af hendi. En svo er þó ekki. Hér er aðeins farið
fram á það, að heimilin taki þátt í skólastarfinu,
(Framhald á 5. síðu).