Nútíminn - 20.05.1961, Qupperneq 3

NÚTÍMINN
3
Leggjum rækt við bindindissam-
tök ungu kynslóðarinnar
Viðtal við Halldór Kristjánsson á Kirkjubóli
Halldór Kristjánsson á
Kirkjubóli dvaldi í Reykjavík
um nokkurn tíma fyrir
skömmu vegna starfa í út-
hlutunarnefnd listamanna-
launa. Tíðindamaður Nútím-
ans átti viðtal við Halldór
meðan hann dvaldi hér syðra
og fer það hér á eftir.
Halldór Kristjánsson þarf
ekki að kynna lesendum Nú-
tímans a. m. k. ekki þeim,
sem fylgzt hafa með bind-
indismálum á liðnum árum.
Halldór hefur skrifað mikinn
fjölda blaðagreina um bind-
indismál og hefur fengið á sig
orð fyrir að vera einn bezti og
skeleggasti penni, sem bind-
indishreyfingin á í dag.
— Hver eru viðhorf þín,
Halldór, til oktcar viála í dag?
— Ég vil þá í fyrsta lagi
láta í Ijós ánægju mína yfir
Nútímanum. Ég tel að það
geti miklu skipt, að bindind-
ishreyfingin eigi sér málgagn,
sem engu sé háð nema henni.
Slíkt blað getur haft ómetan-
lega þýðingu á vissum stund-
um, auk þess sem alltaf þarf
að halda sér vakandi og skapa
aðhald í framkvæmd áfengis-
löggjafar og venjum.
— Telurðu að Nútímanum
hafi tekizt að hitta naglann á
höfuðið, ef svo má til orða
taka?
— Ég lít á þetta sem áhorf-
andi úr fjarlægð. Mér virðist
að Nútíminn hafi þegar í stað
sannað tilverurétt sinn með
því að beina athygli almenn-
ings að misferli í sambandi
við áfengissölu og veitinga-
starfsemi. Ef tala mætti um
öryggi þar sem áfengi er ann-
ars vegar, tel ég að það eitt,
að til er blað, sem kemur
reglulega út og er opið fyrir
gagnrýni og heilbrigðum
kröfum í þeim efnum, sé út af
fyrir sig mikils virði.
Ýmsir munu líta þannig á,
aö bjórfrumvarpið hafi
hrundið blaðinu af stað, og
auðvitað hefur frumvarpið og
umræður í sambandi við það
opnað augu ýmsra fyrir því,
að hér stoðar ekkert andvara-
leysi. I>að er gott að eiga blað,
sem jafnan vekur athygli á
því, sem er að gerast, hvort
heldur það er jákvætt eða
neikvætt.
— Já. Margt er búið að
skrifa og skrafa um bjórmál-
ið. Þó svo sé tel ég ekki úr
Halldór Kristjánsson
vegi að heyra um það, sem þú
telur mestu máli skipta i þvi
efni?
— Ég hef alltaf haldið, að
mesta hættan af bjórnum
væri sú, að hann yrði dagleg-
ur drykkur margra vinnandi
manna og þar af leiddi minni
og lakari vinna og aukin slys.
Þetta virðist mér liggja í aug-
um uppi. í minni alfræða-
bók, sem er sænsk, segir að
árið 1917 hafi verið talið að
áfengt öl ætti sök á fjórða
hluta allra slysa sem áfengi
olli í Svíþjóð, og þá bönnuðu
Svíar áfenga ölið.
Annars er fróðlegt og að
vissu leyti gaman að athuga
þá hjátrú sem veður uppi í
þessu sambandi. Hugsaðu
bara um allt masið um upp-
sprettuvatnið góða á fslandi
sem hráefni í áfengi. Kaup-
mannahöfn, með tvær heims-
frægar ölgerðir, Tuborg og
Carlsberg, hefur ekkert upp-
sprettuvatn. Fyrst er vatnið
tekið úr stöðupolli og svo er
það notað aftur og aftur. Ég
hélt annars að á þessari öld
uppfræðslu og utanfara vissu
menn það, að neyzluvatn stór-
borganna er verksmiðjuiðn-
aður og framleiðslan hefur
efnainnihald þess fyllilega á
valdi sínu.
— Hér kemurðu inn á at-
riði, sem mikið hefur verið
notað í áróðri bjórvina og
tekizt hefur að blekkja marga
með.
— Ég hef lengi tekið áfell-
isdóma um erlent vatn með
nokkurri varúð.Ég var nokkra
daga úti í Danmörku vorið
1949. Þá fékk ég indælis vatn
úr krana í Kaupmannahöfn.
Hinsvegar sá ég í blöðunum
að veitingamenn deildu um
það, hvort þeir yfirleitt ættu
að láta það eftir erlendum
gestum að bera þeim vatn
með mat, ef þeir vildu ekki
dýrari drykki. Siðan hef ég
litið þannig á, að menn ættu
að smakka vatn á einkaheim-
ilum eða bindindishótelum
áður en þeir svívirtu vatns-
iðnað erlendra borga.
— Hvað myndirðu vilja
leggja sérstaka áherzlu á i
bindindismálum í náinni
framtíð, Halldór?
— Það sem ég tel mestu
skipta er að leggja rækt við
bindindissamtök ungu kyn-
slóðarinnar. Við eigum mikið
af ungu og glæsilegu fólki, og
árgangarnir vaxa upp hver af
öðrum. Hvað gerir eldri kyn-
slóðin, — hvað gerir þjóðin í
heild til að beina þessari
framtíð á betri veg?
Bindindissamtök ungu kyn-
slóðarinnar eru merkilegur
Heimsókn í Haf narfjörð
Ánægjuleg kvöldstund
Þriðjudagskvöldið 2. mai sl.
fór stúkan Einingin nr. 14 i
Reykjavík, samkvæmt fyrir-
mælum Umdæmisstúku Suð-
vesturlands, í heimsókn til st.
Daníelsher nr. 4 í Hafnarfirði,
en bæði Daníelsher og Ein-
ingin eru meðal elztu og dug-
mestu stúknanna hér syðra.
Fjölmenni var mikið á
þessum fundi, gestir milli 50
og 60 og heimamenn nær 6
tugum, eða alls milli 110 og
120 manns.
Ólafur Jónsson, æt. st.
Daníelsher, stjórnaði fundi
af miklum myndarskap.
Heimamenn skemmtu með
leiksýningu (þætti úr Skugga-
Sveini), skrautsýningu, söng
ungmenna, upplestri og á-
vörpum. Gestir (Einíngarfé-
lagar) svöruðu með gaman-
þáttur íslenzkrar menningar
og uppeldismála í dag. Ef okk-
ur tækist að efla og treysta
þessi samtök svo að stefna
þeirra entist æskufólkinu
fram eftir aldri, væri stórvirki
unnið og mörgum vanda og
voða bægt frá þjóðinni.
— Hefurðu ákveðnar til-
lögur að gera í þessu efni?
— Ég tel, að það eigi að
setja löggjöf um að nokkrir
menn séu launaðir af opin-
beru fé til að helga sig störf-
um fyrir bindindisstarfsenn'
unga fólksins. Unglingaregl-
an, Ungtemplarar og Sam-
band bindindisfélaga í skólum
ættu að mega ráða sér starfs-
menn, sem launaðir væru af
almanna fé úr ríkissjóði ein-
göngu eða sveitarsjóði eða
bæjarsjóði og rikissjóði. Það
væri gott fyrirtæki fjárhags-
lega.
— Hvernig liugsarðu þér
jramkvœmdina?
— Ég vildi leggja áherzlu á
það, að hið unga bindindis-
fólk fengi sjálft að velja sér
starfsmenn og þeir væru
ráðnir ákveðinn tíma, —
ráðnir af því íólki, sem þeir
eiga að vinna með, — en ekki
stjórnskipaðir embættismenn
ævilangt. Það væri skemmti-
legra fyrir mennina að vera
ráðnir þannig og þjóðfélagið
á að meta þessi samtök ungu
kynslóðarinnar og sýna þeim
fullt traust. — Auðvitað þarf
margt að athuga betur í þessu
sambandi, en það má ekki
draga lengur að fara að hugsa
um þetta.
Við þökkum Halldóri kœr-
lega fyrir fróðlegt spjall og
mjög athyglisverðar ■ og
merkilegar tillögur, sem von-
andi eiga eftir að komast í
framkvœmd. E.
sömum leikþætti og ávarpi
æt. Einingarinnar, Þorvarös
Örnólfssonar.
Eftir fund var framborið
kaffi og kræsingar af venju-
legum hafnfirzkum myndar-
skap og örlæti, sem aldrei
bregzt og dans var stiginn
fram á nótt.
7 hafnfirzk ungmenni gengu
í Daníelsher þessa kvöldstund
og um helmingur fundar-
manna, sem og gesta, var
ungt fólk um og innan við
tvítugt. Var hér sýnilega um
fyrirmyndar stúkulíf að ræða
og samkoma þessi mjög til
eftirbreytni á allan hátt.
Utsölustaöir
Nútímans
Austurbær
Gosi, Skólav.stíg
Laugav. 11 — Brauöbarinn
Hverfisgata 69 — Florida
Hverfisgata 174.
Hlemmtorg — Söluturninn.
Nóatún — Sælacafé
Austurver
Mávahlíð — Krónan
Miklatorg — Biðskýlið
Mánag. 18 — Sælgætisbúðin
Laugav. 116 — Veitingast.
Laugav. 34 — Sælgætisverzl.
Klapparstígur — Vindillinn
Frakkast. 16 — Veitingast.
Barónsst. 27 —Veitingastofan
Lokast. 28 — Sælgætisbúðin
Þórsgata 14 — Þórsbar
Miðbær
Austurstræti — Eymundsson
Lækjartorg — Söluturninn
Kalkofnsvegur, S. V. R.
Kirkjustræti — Söluturninn
Aðalstræti 8 — adlon
Vesturgata 2 Söluturninn
Bókabúð Æskunnar, Krkjuhv.
Vesturbær
Garðastr. 2 — Sælgætisbúðin
Vesturgata 29 — Fjóla
Vesturgata 45 — West-End
Vesturgata 53 — Veitingastaf.
Bræðrab.st. 29 — Söluturninn
Melaturninn
Birkimelur — Birkiturninn
Úthverfin
Gnoðavogur 46 — Biðskýlið
Réttarholtsv. 1 — Turninn
Grensásvegur 24 — Ásinn
Bústaðav. — Biðskýlið
Laugarnesv. 52 — Vitinn
Laugarásv. -— Laugarásskýli
Biðskýlið h. f. — Kópav.hálsi
Biöskýlið Álfafell.
Garðavegur 9, Hafnarfirði.
Ég bar þennan fund og þessa
skemmtun saman við sam-
kvæmi, þar sem áfengi er haft
um hönd og breytir ýmsum i
ógeðsleg ruddamenni, og ég
óskaði þess heitt, þetta kvöld
í Hafnarfirði, að þeir, sem
með minnstum velvilja
minnast stúknanna og starfs
þeirra í bænum sínum, hefðu
mátt vera sjónar- og vitund-
arvottar að kvöldstund þess-
ari, því þá mundi margt öðru-
vísi verða sagt um góðtempl-
arastúkurnar og starf þeirra,
en stundum hefur viljað
brenna við.
Einingarfélagi.