Morgunblaðið - 21.03.2013, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. MARS 2013
6 VIÐSKIPTI
VIÐTAL
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
I
ngólfur Guðmundsson hef-
ur átt í nokkurs konar varn-
arbaráttu við Fjármálaeft-
irlitið í hartnær þrjú ár og
telur sig hafa rétt hlut sinn
að nokkru leyti fyrir dómi og
umboðsmanni Alþingis.
Ingólfur féllst á að útskýra sína
hlið fyrir lesendum Morgunblaðsins,
og hún fer hér á eftir, ásamt völdum
tilvitnunum í úrskurð umboðsmanns
Alþingis og í ákveðna kafla í úrskurði
Héraðsdóms Reykjavíkur, frá því 5.
janúar 2012. Ingólfur undirbýr nú,
ásamt lögmanni sínum, Jónasi Fr.
Jónssyni, skaðabótamál á hendur
FME.
FME vék Ingólfi einhliða úr starfi
Forsaga málsins er sú að Fjármála-
eftirlitið ákvað að víkja Ingólfi Guð-
mundssyni úr starfi sem fram-
kvæmdastjóra Lífeyrissjóðs
verkfræðinga haustið 2010. Hann
taldi þá ákvörðun ólögmæta enda var
ákvörðunin felld úr gildi með fulln-
aðardómi Héraðsdóms Reykjavíkur í
janúar 2012. Hæstiréttur hafnaði
beiðni FME um áfrýjunarleyfi.
Í apríl og maí 2011 fjallaði Fjár-
málaeftirlitið um mál Ingólfs á vef-
síðu sinni með því sem Ingólfur taldi
meiðandi hætti fyrir æru hans. Í kjöl-
far kvörtunar Ingólfs hefur umboðs-
maður Alþingis gert alvarlegar at-
hugasemdir við umfjöllun FME.
Umfjöllun FME ólögmæt
Ingólfur segir ljóst af áliti umboðs-
manns að umfjöllun Fjármálaeft-
irlitsins hafi verið ólögmæt, meiðandi
fyrir mannorð hans og skaðað at-
vinnumöguleika hans. Með henni hafi
FME brotið gegn jafnræðisreglu,
þagnarskyldu, góðum stjórn-
sýsluháttum og eigin verklags-
reglum, auk þess sem umboðsmaður
geri alvarlegar athugasemdir við efni
gegnsæisstefnu FME.
Ingólfur kveðst hafa orðið fyrir
verulegu fjártjóni og miska vegna
ólögmætra aðgerða Fjármálaeft-
irlitsins og það, ásamt því að hann
vilji gjarnan endurheimta mannorð
sitt, séu meginástæður þess að hann
ætlar í skaðabótamál gegn FME.
„Ég starfaði í 20 ár í Lands-
bankanum og hætti þar störfum
haustið 2009. Ég var svo ráðinn sem
framkvæmdastjóri Lífeyrissjóðs
verkfræðinga, að undangengnu hefð-
bundnu ráðningarferli, sem var í
höndum Capacent og þar hóf ég störf
í febrúar 2010.
Sú ráðning var að sjálfsögðu til-
kynnt til Fjármálaeftirlitsins þegar í
stað. Reyndar hafði ég verið endur-
kjörinn í stjórn Íslenska lífeyr-
issjóðsins skömmu áður og sömuleið-
is voru FME send gögn um þá
kosningu. Það voru engar at-
hugasemdir gerðar af hálfu FME við
kjörið í stjórn lífeyrissjóðsins né í
upphafi við ráðningu mína.
Svo var það í byrjun maí 2010,
sem ég fæ bréf frá FME, með
ákveðnum ávirðingum sem komu
mér í opna skjöldu. Í fyrsta lagi snér-
ust þær um það að ég hafði verið í
stjórn Íslenska lífeyrissjóðsins, sem
ásamt 4 öðrum lífeyrissjóðum, var
með rekstrarsamning við Lands-
bankann. Í ljós hafði komið að bank-
inn hafði sent inn fyrir þá skýrslur,
sem ekki voru réttar, vegna ein-
hverra mistaka í Excel-skjali.
Málið hafði farið til sérstaks
saksóknara en rannsókn hans beind-
ist aldrei að stjórnum þessara fimm
lífeyrissjóða, heldur rekstrarað-
ilanum sjálfum, þ.e. Landsbank-
anum. Þetta fann Fjármálaeftirlitið
mér til foráttu, einum af öllum
stjórnarmönnum þessara fimm sjóða
– en aðrir stjórnarmenn hafa áfram
sinnt ábyrgðarstörfum fyrir lífeyr-
issjóði.
Í öðru lagi var því haldið fram að
breyting á fjárfestingastefnu einnar
sjóðsdeildar Íslenska lífeyrissjóðsins,
árið 2007, hafi ekki verið gerð sam-
kvæmt lögum.
Sú fullyrðing kom mér í opna
skjöldu, þar sem við höfðum breytt
stefnunni, alveg með sama hætti og
Frjálsi lífeyrissjóðurinn, og þessi
breyting Íslenska lífeyrissjóðsins
hafði verið tilkynnt til Fjármála-
eftirlitsins.
Í þriðja lagi vildi FME í bréfi
sínu meina að ég hefði svarað spurn-
ingum á eyðublaði þeirra rangt.
Þetta var fremur undarlegt og stóðst
vitaskuld ekki. Síðan líður og bíður
og ég óska eftir því að fá aðgang að
upplýsingum um það á hverju þessar
ávirðingar FME byggðust, því ég
hafði skilið eftir öll gögn um sjóðinn,
þegar ég hætti í bankanum. Ég bað
um það í þrígang að fá aðgang að
gögnum málsins frá FME, en því var
ávallt synjað. Þetta var ólögmætt
eins og síðar var staðfest.“
FME beitti stjórnarmenn þrýstingi
Ingólfur segist vita til þess að
ákveðnir starfsmenn FME hafi hitt
stjórnarmenn frá Lífeyrissjóði verk-
fræðinga sumarið 2010, þar sem þeir
hafi verið beittir miklum þrýstingi af
hálfu FME um að segja honum upp
störfum.
„Þetta hafa þeir staðfest fyrir
dómi. Hefðu þeir látið undan þrýst-
ingi og sagt mér upp, þá hefði ég
aldrei getað farið í mál við Fjármála-
eftirlitið. Svona þvingunaraðgerðir
stjórnvalda stangast gróflega á við
réttindi manna og réttláta máls-
meðferð. Ég er stjórnarmönnum
sjóðsins mjög þakklátur og einnig
öðrum sem hafa stutt mig í þessum
slag og vil ég þá sérstaklega nefna
Ólaf Pál Gunnarsson, lögmann í
Landsbankanum.“
Fordæmalaus ákvörðun
Ingólfur segir að hann hafi undrast
þau vinnubrögð FME, að reyna að
vísa ábyrgðinni af röngum upplýs-
ingum frá rekstraraðila lífeyrissjóð-
anna, þ.e. Landsbankanum, yfir á
stjórnarmenn sjóðanna.
„Eftir þennan öldugang allan
sumarið 2010 fæ ég niðurstöðu 1.
september 2010 frá FME, þar sem
mér er einhliða og skilyrðislaust gert
að víkja úr starfi. Þetta er for-
dæmalaus ákvörðun og ég veit ekki
til þess að stjórnvald hafi látið reka
mann sem er ekki einu sinni undir
grun um nokkurt refsivert athæfi.“
Í kjölfar þessa brottreksturs,
segist Ingólfur hafa lagst í grúsk,
gagnasöfnun og leit, til þess að átta
sig á því hvernig hann með sem
áhrifaríkustum hætti, gæti komið
sínum andmælum að. „Ég fæ svo nið-
urstöðu frá umboðsmanni Alþingis,
þar sem hann staðfestir að FME
neitaði mér um gögn á röngum laga-
grundvelli. Dómur í málinu staðfesti
síðan að FME braut gegn andmæla-
reglu stjórnsýslulaga með því að
neita mér um gögnin. Þetta var auð-
vitað ótrúlegt mannréttindabrot, því
ef maður hefur ekki aðgang að gögn-
um, hvernig á maður þá að geta varið
sig?“ spyr Ingólfur.
Aðalkrafa FME frávísun
Ingólfur segir að eftir að hann
stefndi FME í nóvember 2010, hafi
stofnunin fengið langan frest til að
skila greinargerð, og loksins þegar
hún barst var aðalkrafa Fjármálaeft-
irlitsins að málinu yrði vísað frá, þar
sem Ingólfur væri hættur störfum!
(upphrópunarmerki blaðamanns)
„Ég átti ekki einu sinni að fá að
leggja mál mitt fyrir dóm. Í Dan-
mörku og Noregi, ef eitthvað í þessa
veru kemur upp á, þá er það sérstök
áfrýjunarnefnd sem tekur ákvörð-
unina, og réttarvenjan er sú, að fjár-
málaeftirlit viðkomandi lands hefur
einn mánuð til þess að leggja málið
fyrir dómara. Þessari frávís-
unarkröfu FME var hafnað.“
Ingólfur segir að það hafi verið
mjög skaðlegt fyrir sig þegar FME,
níu mánuðum efir að stofnunin bolaði
honum úr starfi, hafi gefið út frétta-
tilkynningu um málið, þann 25. maí
2011, án þess að nokkurt samráð hafi
verið haft við hann.
„Þá kom strax frétt á Vísi, þar
sem ég var brennimerktur. Það sem
FME var að gera með þessari frétta-
tilkynningu, var að bendla mig við
rannsóknir Sérstaks saksóknara, án
nokkurs tilefnis. Það hafði líka verið
reynt með frétt á vef stofnunarinnar
þann 12. apríl 2011. Staðreynd máls-
ins er á hinn bóginn sú, að ég var
aldrei til rannsóknar hjá Sérstökum
saksóknara og þeir hjá FME vissu
það mætavel.
Ætlar í skaðabótamál á
 Ingólfur Guðmundsson, fyrrverandi framkvæmda-
stjóri Lífeyrissjóðs verkfræðinga, segir sínar farir ekki
sléttar í samskiptum við FME, allt frá árinu 2010
 FME vék honum úr starfi haustið 2010 og taldi hann
vanhæfan, vegna fyrri starfa sem stjórnarformaður
Íslenska lífeyrissjóðsins  Héraðsdómur dæmdi Ingólfi
í vil  Umboðsmaður Alþingis úrskurðaði að FME hefði
brotið á Ingólfi og m.a. ekki gætt að jafnræðisreglunni
 Hæstiréttur hafnaði áfrýjunarbeiðni FME
Í Héraðsdómi Reykjavíkur var kveð-
inn upp dómur þann 5. janúar í
fyrra, þar sem ákvörðun Fjármála-
eftirlitsins um að víkja Ingólfi Guð-
mundssyni úr starfi fram-
kvæmdastjóra Lífeyrissjóðs
verkfræðinga var felld úr gildi og
FME dæmt til þess að greiða Ingólfi
1,3 milljónir króna í málskostnað.
Það var Ásmundur Helgason hér-
aðsdómari sem kvað upp dóminn.
Dómurinn er viðamikill í sniðum,
54 síður, og ekki tök á að gera hon-
um efnislega skil í stuttri blaða-
grein. Í inngangi segir m.a.:
„Mál þetta, sem var dómtekið 11.
nóvember s1., er höfðað 26. nóv-
ember 2010 af Ingólfi Guðmunds-
syni....gegn Fjármálaeftirlitinu....
Dómkröfur stefnanda eru þær að
ógilt verði ákvörðun stjórnar Fjár-
málaeftirlitsins um hæfi stefnanda,
sem tilkynnt var honum 3. sept-
ember 2010, með svohljóðandi
ákvörðunarorðum: „Starfsferill Ing-
ólfs Guðmundssonar, sem stjórn-
arformanns Íslenska lífeyrissjóðs-
ins á árunum 2007 og 2008, er með
þeim hætti að ekki er tryggt að
hann geti gegnt stöðu sinni sem
framkvæmdastjóri Lífeyrissjóðs
verkfræðinga. Samkvæmt því upp-
fyllir Ingólfur Guðmundsson ekki
hæfisskilyrði … um skyldutrygg-
ingu lífeyrisréttinda og starfsemi
lífeyrissjóða. … fer Fjármálaeft-
irlitið fram á að stjórn Lífeyrissjóðs
verkfræðinga sjái til þess að Ing-
ólfur Guðmundsson gegni ekki
stöðu framkvæmdastjóra lífeyr-
issjóðsins. Verði ekki orðið við
þeirri kröfu innan tveggja vikna...,
mun Fjármálaeftirlitið víkja honum
einhliða frá störfum.“ Þá krefst
stefnandi málskostnaðar að mati
dómsins.
Stefndi krafðist þess aðallega að
málinu yrði vísað frá dómi. Til vara
krefst hann sýknu af öllum kröfum
stefnanda. Í báðum tilvikum krefst
stefndi málskostnaðar....
Með úrskurði, sem kveðinn var
upp 16. maí sl., var frávísunarkröfu
stefnda hafnað auk þess sem tekið
var fram að ákvörðun um máls-
kostnað biði lokaniðurstöðu máls-
ins.“
Dómsorð fimm línur
Eftir að málið hefur verið reifað
fram og til baka á 54 blaðsíðum
koma dómsorðin og þau eru aðeins
fimm línur: „Felld er úr gildi ákvörð-
un stefnda, Fjármálaeftirlitsins, frá
31. ágúst 2010, sem tilkynnt var
stefnanda, Ingólfi Guðmundssyni,
3. september 2010 og laut að því að
stefnandi uppfyllti ekki hæfisskil-
yrði 6. mgr. 31. gr. laga nr. 129/1997
um skuldatryggingu lífeyrisréttinda
og starfsemi lífeyrissjóða.
Stefndi greiði stefnanda 1.300.000
krónur í málskostnað.
Ásmundur Helgason.“
Ákvörðun FME felld úr gildi
HÉRAÐSDÓMUR REYKJAVÍKUR