Skessuhorn - 10.06.2009, Qupperneq 6

6 MIÐVIKUDAGUR 10. JÚNÍ
Ég bjó við þá á þján í æsku að al­
ast upp með haug af systr um sem
flest ar hverj ar voru geysi lega geð­
vond ar á yngri árum. Það hafði
hins veg ar þann kost að það var
hin besta af þrey ing í fásinn inu að
ríf ast við þær um fá fengi lega hlut.
Enda þekkja það flest ir karl menn
að það er yf ir leitt afar auð velt að
reita kven fólk til reiði og oft get­
ur það ver ið hin besta skemmt un.
Við bræð ur, (hinn bróð ir inn og
ég), stund uð um þetta gjarn an þeg­
ar ekk ert var á frýni legt í sjón varp­
inu að æsa þær syst ur upp á sem
best um milli tíma. Mig minn ir að
met ið hafi ver ið ein mín úta og tíu
sek únd ur.
Þeg ar ég hugsa til baka þá vor­
kenni ég þeim sem ekki eiga nein­
ar syst ur til að ríf ast við þótt yf ir­
leitt megi ekki hafa neina gleði af
þeim aðra. Það er samt sem áður
þannig að gott rifr ildi er gulli betra
og það hef ur góð á hrif bæði lík am­
lega og and lega að æsa sig hóf lega
og hreinsa þannig úr blóð inu illa
vessa. Þeg ar og þar sem það á við
að sjálf sögðu.
Menn verða nefni lega að hafa
það í huga að rifr ildi á fyrst og
fremst að nýta sem af þr ey ingu en
ekki sem stjórn tæki. Deil ur eiga
ekki við í at vinnu skyni. Kannski
er það einmitt þess vegna sem ég
vinn yf ir leitt einn að þá þarf ég
ekki að eyða tíma í karp um hvern­
ig gera eigi hlut ina. Þeir eru ein­
fald lega gerð ir á minn hátt sem
væri reynd ar nið ur stað an hvort
eð er þótt ég hefði sam starfs menn
en þá þyrfti ég hins veg ar að eyða
tíma í for töl ur, rifr ildi eða jafn vel
of beldi til að fá mínu fram. Mála­
miðl an ir eru sjálf sagt besta leið in
þar sem marg ir koma að verki þótt
mér þyki slíkt ekki skemmti legt.
Það flýt ir þó ó neit an lega fyr ir ef
menn geta á fljót leg an hátt kom ið
sér sam an um hvern ig eigi að gera
hlut ina í stað þess að eyða tíma og
orku í rifr ildi og röfl og brenna
síð an inni með fram kvæmd irn ar.
Út á þetta geng ur hins veg­
ar póli tík á Ís landi. Þá gild ir einu
um hvort það er í lands málapóli tík
eða á sveit ar stjórn ar stigi. Marg­
ir stjórn mála menn virð ast hafa
mun meiri á huga á um ræð unni um
verk in en fram kvæmd þeirra. Jafn­
vel ó merki leg ustu mál, sem í raun
virð ast borð leggj andi og ekk ert
ann að að gera en að ein henda sér
í þau, tefj ast von úr viti vegna þess
að við kom andi stjórn mála menn
þurfa að leggja alltof mörg orð í
yf ir full an belg. Oft á tíð um virð­
ast inn legg ein stakra stjórn mála­
manna líka hafa þann eina til gang
að vekja at hygli á þeim sjálf um.
Stað an í þjóð fé lag inu er þannig
í dag að stjórn mála menn eiga ekki
að geta leyft sér þann mun að að
ríf ast út í eitt held ur þurfa þeir að
koma sér að verki. Að sjálf sögðu
geta þeir grip ið til orða skaks sem
af þr ey ingu, líkt og ég kom inn á
hér að fram an, en þá að sjálf sögðu
í eig in frí tíma.
Þess vegna fagna ég þeim miklu
tíma mót um sem áttu sér stað í mínu
á gæta sveit ar fé lagi í gær kvöldi
þeg ar það var gert op in bert að þar
yrði út þetta kjör tíma bil sam eig in­
leg ur meiri hluti allra flokka og því
í raun eng inn minni hluti. Í raun
er meiri hluti sveit ar stjórn ar að af­
sala sér hluta valds síns og hleypa
þannig minni­
hlut an um að
borð inu. Til­
gang ur inn með
þess um ó venju­
lega gjörn ingi
er að all ir sem
að mál efn um
sveit ar fé lags ins
koma, ein beiti
sér hér eft ir að því að vinna verk in
í stað þess að ríf ast um hvern ig þau
skuli unn in. Þetta tel ég afar mik­
ið fram fara spor og þroska merki
og bjóst ég þó síst við að lenda í
þeirri að stöðu að ég þyrfti að fara
að hæla póli tíkus um.
Gísli Ein ars son,
stjórn mála fræð ing ur.
Pistill Gísla Rifr ildi sem af þrey ing ein göngu
Árs reikn ing ur Dala byggð ar fyr­
ir árið 2008 var til fyrri um ræðu í
sveit ar stjórn síð ast lið inn fimmtu­
dag. Önn ur um ræða mun fara fram
á morg un, 11. júní. Helstu nið ur­
stöð ur reikn ings ins eru að A­ hluti
sam stæð unn ar var rek inn með 28,8
m.kr. rekstr ar af gangi fyr ir fjár­
magns gjöld en þau voru 31,5 m.kr.
á ár inu. Nið ur stað an er því 2,7
m.kr. halli. Rekstr ar tekj ur Dala­
byggð ar á ár inu 2008 af sam stæð­
unni voru 589,8 m.kr. en á ætl an ir
gerðu ráð fyr ir 526 m.kr. Rekstr­
ar tekj ur A­ hluta voru 493,3 m.kr.
Rekstr ar gjöld sam stæð unn ar voru
568,0 m.kr. og því var rekstr ar nið­
ur staða sam stæð unn ar já kvæð fyr­
ir fjár magns gjöld um 21,8 m.kr.
Rekst ur sam stæð unn ar var því nei­
kvæð ur um 20,2 m.kr. á ár inu 2008.
End ur skoð uð fjár hags á ætl un árs­
ins gerði ráð fyr ir 28,4 m.kr. halla
á rekstri sam stæð unn ar.
Í sam an tekt Gríms Atla son­
ar sveit ar stjóra um árs reikn ing inn
seg ir m.a. að 5,3 m.kr. af gang ur
hafi ver ið á rekstri vatns veit unn ar á
ár inu. Halli var um 1,1 m.kr. á frá­
veitu mann virkj um. 17,1 m.kr. halli
var á rekstri Silf ur túns en gert hafði
ver ið ráð fyr ir 10,1 m.kr. halla. Fé­
lags leg ar í búð ir skil uðu 4,6 m.kr.
halla í rekstri.
Heild ar skuld ir og skuld bind ing ar
sam kvæmt efna hags reikn ingi námu
335,6 m.kr. í árs lok 2008 fyr ir A og
B hluta, sam an bor ið við 327,1 m.kr.
í árs lok 2007. Breyt ing á milli ára er
2,6%. Líf eyr is skuld bind ing hækk ar
um alls 25,9% á milli ára. Lang­
tíma skuld ir námu alls 208,6 m.kr.
hjá A og B hluta. Skamm tíma skuld­
ir námu 79,5 m.kr. í árs lok 2008 hjá
A og B hluta sam an bor ið við 63,2
m.kr. árið áður og nem ur hækk un­
in alls 25,9% á milli ára. Geng is­
tryggð lán námu sam tals 19,0 m.kr.
í árs lok 2008.
Skuld ir og skuld bind ing ar hækk­
uðu úr 327,1 m.kr. í 335,6 m.kr. á
milli ára. Skuld ir og skuld bind­
ing ar á hvern íbúa eru 471,4 þús.
kr. Hand bært fé í árs byrj un 2008
var 91,0 m.kr. en var 48,9 m.kr. í
árs lok. Veltu fé frá rekstri var 46,2
m.kr. Fasta fjár mun ir hækka úr
431,2 m.kr. í 455,5 m.kr.
Fjár fest ing ar
Brúttó fjár fest ing ar sveit ar fé­
lags ins á ár inu námu 96,1 m.kr. og
mun ar þar mestu um nýj an leik­
skóla en fjár fest ing árs ins vegna
hans nam rúm lega 73,3 m.kr. Fjár­
fest ing árs ins vegna Leifs safns nam
6,3 m.kr. Ráð ist var í við hald í
Tjarn ar lundi fyr ir 9 m.kr. Fram lög
jöfn un ar sjóðs vegna leik skóla bygg­
ing ar námu 16.5 m.kr. og fram lag
rík is ins vegna Leifs safns nam 20,0
m.kr. Nettó fjár fest ing ar árs ins
voru því 59,2 m.kr.
Af borg an ir lang tíma lána námu
50,8 m.kr. en eng in ný lang tíma lán
voru tek in á ár inu 2008.
Jöfn un ar sjóð ur
veg ur þungt
„Nið ur staða árs ins er við un andi
mið að við ár ferði. Rekst ur A­hlut­
ans fyr ir fjár magnsliði er já kvæð ur
um tæp ar 28,9 m.kr. og staða lána
og sam setn ing þeirra er vel á sætt­
an leg þó vissu lega hafi geng is mun­
ur og vísi tölu hækk an ir haft tals­
verð á hrif á nið ur stöð una. Halla­
rekst ur árs ins má fyrst og fremst
rekja til fjár magns gjalda, eink um
geng is mun ar og verð bóta, hækk­
un ar líf eyr is skuld bind ing ar, auk­
ins rekstr ar kostn að ar í kjöl far efna­
hags hruns ins, halla rekst urs Silf ur­
túns og ó fyr ir séðra rekstr ar út gjalda
á skrif stofu sveit ar fé lags ins m.a.
vegna ráðn ing ar sveit ar stjóra og
bók ara. Einnig voru ó fyr ir séð út­
gjöld eins og samn ing ur við Nýsi,
sem kost aði sveit ar fé lag ið 4 m.kr.,
og kaup á minja grip um til end ur­
sölu fyr ir um 1. m.kr.,“ seg ir Grím­
ur Atla son sveit ar stjóri í sam an­
tekt sem hann gerði um árs reikn­
ing Dala byggð ar.
Grím ur seg ir að það sé ljóst að
sveit ar fé lag ið verði að leita leiða
til þess að jafna við var andi halla­
rekst ur Silf ur túns. Jafn framt þurfi
að end ur skoða alla rekstr ar þætti
sveit ar fé lags ins enda þjóð hags spá
sveit ar fé lag inu ó hag stæð til næstu
2­3 ára. „Gera má ráð fyr ir allt að
13% sam drætti í tekj um úr jöfn un­
ar sjóði á ár inu. Jöfn un ar sjóð ur tel­
ur nær helm ing tekna Dala byggð ar
á árs grund velli þannig að sam drátt­
ur þar hef ur um tals vert að segja
fyr ir rekst ur sveit ar fé lags ins. End­
ur skoð un fjár hags á ætl un ar stend­
ur yfir en við nú ver andi að stæð ur
í efna hags mál um þjóð ar inn ar er sú
vinna alltaf í gangi,“ seg ir Grím ur.
mm
For svars menn Titan Global
vinna á fram mark visst að á form­
um sín um um upp bygg ingu gagna­
vera í Hval fjarð ar sveit og Hafn­
ar firði. Að sögn Jónas ar Tryggva­
son ar for svars manns fyr ir tæk is ins
standa nú yfir við ræð ur við sveit­
ar stjórn ir við kom andi sveit ar fé laga
um ramma samn ing tengd an lóð um
og á form aða stað setn ingu gagna­
ver anna. „Við von umst til að þess ir
samn ing ar liggi fyr ir áður en langt
um líð ur. Við erum bún ir að gera
svona ramma samn inga við að ila
varð andi orku söl una og gagna teng­
ing ar. Samn ing arn ir við sveit ar fé­
lög in eru loka punkt ur inn sem við
þurf um áður en við för um að leita
frek ar eft ir sam starfs að il um við
upp bygg ingu og nýt ingu gagna ver­
anna.“
Eins og fram kom í við tali við
Jónas í Skessu horni á liðn um
vetri hef ur hann fulla trú á því að
búið verði að byggja upp gagna­
ver á báð um þess um stöð um inn­
an fimm ára. Stað irn ir eru vald­
ir til upp bygg ing ar sök um þess
hvað þeir liggja vel við teng ingu
við orku gjafa og eru fjarri þátt um
sem ó æski leg eru í næsta ná grenni
gagna vera. Á form Titan Global
byggja á að fá einn til tek inn að ila til
upp bygg ing ar og nýt ing ar. „ Þetta á
ekki að vera gagna vers hót el. Enn þá
er ekk ert hægt að segja til um í hve
stór um á föng um gagna ver in yrðu
byggð upp. Það sem við höf um haft
í huga er 25 Mw í fyrsta á fanga en
full byggt yrði það 100 Mw,“ seg­
ir Jónas. Þess má geta að full byggt
myndi þá gagna ver ið þekja fimm
hekt ara svæði, sem sýn ir hvað þessi
iðn að ar kost ur þarf mik ið rými.
þá
Jón Bjarna son, land bún að­
ar­ og sjáv ar út vegs ráð herra
hef ur á kveð ið að skipa starfs­
hóp um end ur skoð un fisk veiði­
lög gjaf ar inn ar. Gert er ráð fyr­
ir að vinna starfs hóps ins felist í
að skil greina helstu á lita efni sem
fyr ir hendi eru í fisk veiði stjórn­
un inni og lýsa þeim. Hóp ur inn
láti vinna nauð syn leg ar grein­
ing ar og setji að því loknu fram
val kosti um leið ir til úr bóta
þannig að grein inni séu sköp­
uð góð rekstr ar skil yrði til langs
tíma, en jafn framt að sátt ná ist
um stjórn fisk veiða. Starfs hópn­
um er gert að skila af sér á lits­
gerð fyr ir 1. nóv em ber n.k. Á
grund velli vinnu starfs hóps­
ins og þeirra val kosta sem hann
bend ir á, mun ráð herra á kveða
frek ari til hög un við end ur skoð­
un fisk veiði lög gjaf ar inn ar.
Jón Bjarna son vill í þessu sam­
bandi koma á fram færi að hann
ger ir mikl ar kröf ur til vinnu­
hóps ins um að koma fram með
til lög ur sem skapi grein inni góð
rekstr ar skil yrði til lengri tíma í
sátt við þjóð ina og und ir liggi
að þetta verði gert með sjálf­
bær um hætti. Vinnu hóp ur inn
taki einnig til lit til at vinnu ör­
ygg is fólks í sjáv ar byggð un um.
Hann legg ur á herslu á að vinnu­
hóp ur inn vinni fag lega að mál­
inu. „Ráð herra treyst ir fyr ir­
fram þeim að il um sem til nefnd ir
verða til að leggja sig alla fram,
því mjög mik il á byrgð er lögð á
herð ar þessa vinnu hóps, þau vita
hvað er und ir, þau verða bein lín­
is að ná sam an. Vinnu hóp ur inn
á að kor leggja á lita efni og leggja
fram val kosti sem lagt geta
grunn að sátt um vernd un og
nýt ingu þess ara mik il vægu nátt­
úru auð linda þjóð ar inn ar. Eft ir
að vinnu hóp urinn hef ur skil að
af sér, mun ráð herra taka grein­
ar gerð hans til skoð un ar áður
en á fram hald máls ins er á kveð­
ið. Ef allt fer að ósk um má bú­
ast við frum varpi á haust þingi
2010,“ seg ir í frétta til kynn ingu
frá sjáv ar út vegs­ og land bún að­
ar ráðu neyt inu.
mm
Við un andi nið ur staða í árs reikn ingi
Dala byggð ar mið að við ár ferði
Frá Búð ar dal. Ljósm. bae.
Samið við Hval fjarð­
ar sveit vegna á forma
um gagna ver
Ráð herra skip ar hóp
til end ur skoð un ar
fisk veiði lög gjaf ar inn ar