Skessuhorn - 15.06.2011, Síða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 15. JÚNÍ
Kirkjubraut 54-56 - Akranesi Sími: 433 5500
Skessuhorn kemur út alla miðvikudaga. Skilafrestur auglýsinga er kl. 14.00 á
þriðjudögum. Auglýsendum er bent á að panta auglýsingapláss tímanlega.
Skilafrestur smáauglýsinga er til 12.00 á þriðjudögum.
Blaðið er gefið út í 3.600 eintökum og selt til áskrifenda og í lausasölu.
Áskriftarverð er 1.880 krónur með vsk. á mánuði. Elli- og örorkulífeyrisþegar
greiða kr. 1.630. Verð í lausasölu er 500 kr.
SKRIFSTOFA BLAÐSINS ER OPIN KL. 9-16 ALLA VIRKA DAGA
Útgefandi: Skessuhorn ehf. - 433 5500 skessuhorn@skessuhorn.is
Ritstjórn:
Magnús Magnússon, ritstjóri s. 894 8998 magnus@skessuhorn.is
Þórhallur Ásmundsson, blaðamaður th@skessuhorn.is
Áslaug Karen Jóhannsdóttir, blaðamaður aslaug@skessuhorn.is
Rögnvaldur Már Helgason rmh@skessuhorn.is
Haraldur Bjarnason, ýmis sérverkefni hallibjarna@simnet.is
Auglýsingar og dreifing:
Pálína Alfreðsdóttir palina@skessuhorn.is
Valdimar Björgvinsson valdimar@skessuhorn.
Umbrot:
Ómar Örn Sigurðsson omar@skessuhorn.is
Bókhald og innheimta:
Guðbjörg Ólafsdóttir bokhald@skessuhorn.is
Prentun:
Landsprent ehf.
Frjáls og
full valda þjóð
Þjóð há tíð ar dag ur okk ar Ís lend inga er að þessu sinni sér lega merki leg ur.
Það er fyr ir þær sak ir að nú verð ur þess minnst að tvö hund ruð ár eru lið­
in frá fæð ingu Jóns Sig urðs son ar for seta, merkasta manns sem land ið hef­
ur alið. Ég ætla á þess um vett vangi nú að til einka skrif mín minn ingu þessa
mæta manns af því að það er okk ur sem byggj um þetta land nauð syn legt að
halda til haga því sem hann á ork aði þeg ar hann lagði grunn inn að sjálf stæði
okk ar Ís lend inga.
Jón Sig urðs son fædd ist 17. júní 1811 á Hrafns eyri við Arn ar fjörð. Hjá föð­
ur sín um lærði hann til stúd ents en próf ið tók Jón 18 ára gam all í Reykja­
vík. Árið eft ir vann hann við versl un ar störf en síð an var hann ráð inn skrif ari
hjá Stein grími Jóns syni bisk upi í Laug ar nesi. Þar fékk hann á huga á göml um
hand rit um og á hugi hans á forn fræði og sögu vakn aði, en auk stjórn mála af­
skipta helg aði hann líf sitt þess um hugð ar efn um sín um. Árið 1833 lof að ist
hann frænku sinni Ingi björgu Ein ars dótt ur en sama ár fór hann út til náms
í Kaup manna hafn ar há skóla. Ingi björg sat heima í fest um í tólf ár og gift­
ust þau ekki fyrr en Jón kom aft ur til lands ins árið 1845. Stuttu eft ir kom­
una til Kaup manna hafn ar tók Jón að sér fræða störf fyr ir Árna stofn un, Bók­
mennta fé lag ið, Forn fræði fé lag ið og fleiri. Við ur nefn ið for seti fékk Jón af því
að hann var for seti Hins ís lenska bók mennta fé lags.
Jón Sig urðs son var kos inn þing mað ur Ís firð inga 1844 og hélt því þing­
sæti til dauða dags. Há tindi fer ils síns náði hann á þjóð fund in um 1851 en þar
kom hann fram sem fremsti leið togi þjóð ar inn ar og á næstu ára tug um eft ir
lagði hann grunn inn að þjóð frels is bar áttu Ís lend inga og sótti fast fram. Með
stöðu lög un um 1871 og stjórn ar skránni 1874 fengu Ís lend ing ar flest þau rétt­
indi sem Jón hafði barist fyr ir í yfir tutt ugu ár. Jón Sig urðs son lést í Kaup­
manna höfn 7. des em ber 1879 og Ingi björg kona hans níu dög um síð ar. Þau
eru jarð sett í kirkju garð in um við Suð ur götu í Reykja vík. Fæð ing ar dag ur Jóns
var síð ar val inn þjóð há tíð ar dag ur Ís lend inga.
Þekk ing Jóns Sig urðs son ar á sögu og bók mennt um Ís lend inga og ást hans
á ís lensku fólki, máli þess og menn ingu, auð veld aði hon um að verða sá ó tví­
ræði for ingi sem hann varð. Hann var sagð ur bar daga mað ur, ein arð ur og
ó sér hlíf inn, fylg inn sér og harð snú inn. En hann barð ist hvorki með byssu né
sverði held ur var orðs ins brand ur og sögu leg rök helstu vopn hans. Ný fé­
lags rit voru mál gagn Jóns. Í skrif um sín um þar barð ist hann fyr ir stjórn frelsi,
kjör frelsi, mál frelsi, versl un ar frelsi og at vinnu frelsi til handa Ís lend ing um og
birti ótal hvatn ing ar grein ar til Ís lend inga um hvað eina sem verða mátti land­
inu til við reisn ar. Hann taldi þó að frelsi án banda, án tak mörk un ar, væri ekki
frelsi, held ur aga leysi og ó stjórn. Jón Sig urðs son taldi að Ís land hefði alla
burði til að sjá um sín eig in mál efni. Til að svo mætti verða, og land inu ætti
að farn ast vel, þyrftu Ís lend ing ar að öðl ast fullt lög gjaf ar vald, að skil inn fjár­
hag, jafn rétti og inn lenda stjórn. Reynsl an hefði sýnt að ó mögu legt væri að
stjórna Ís landi frá Dan mörku. Þetta var í stór um drátt um stefnu skrá Jóns
Sig urðs son ar og sam herja hans í sjálf stæð is bar átt unni við Dani, sem hann
birti í rit gerð inni „Hug vekju til Ís lend inga“ 1848. Jón setti ekki fram kröf­
ur um al gjör an að skiln að land anna. Stofn un lýð veld is á Ís landi kom ekki til
greina fyrr en löngu eft ir hans daga. Á þjóð fundi 1851 ætl uðu Dan ir að setja
Ís lend ing um nýja stjórn skip un, þar sem lít ið til lit var tek ið til óska Ís lend­
inga. Fund in um lauk með því að flest ir fund ar menn risu úr sæt um og sögðu:
„Vér mót mæl um all ir,“ eins og frægt er orð ið. Á þjóð fund in um urðu tíma­
mót á stjórn mála ferli Jóns Sig urðs son ar. Eft ir fund inn var eng inn vafi á því
hver væri ó um deild ur fyr ir liði þjóð ar inn ar. Hann taldi að ætti líf og fjör að
fær ast í Ís lend inga, þyrftu þeir að vera fjár síns ráð andi og fá að versla við þá
sem þeir vildu sjálf ir.
Á þess um tíma punkti og í ljósi þeirr ar um ræðu sem átt hef ur sér stað und­
an far in ár er það okk ur Ís lend ing um bæði hollt og skylt að rifja upp þessi bar­
áttu mál Jóns Sig urðs son ar og þann ár ang ur sem hann náði á sinni tíð og eft­
ir hans daga. Eng inn veit hvern ig sag an hefði orð ið ef Jóns hefði ekki not ið
við. Kannski vær um við enn lít il og ve sæl þjóð, stjórn að af Dön um, kannski
af ein hverj um öðr um Evr ópu þjóð um? Í það minnsta erum við frjáls og full­
valda þjóð og vona ég að svo verði á fram. Til ham ingju með dag inn!
Magn ús Magn ús son.
Leiðari
Síðla kvölds á hvíta sunnu dag fór
hóp ur björg un ar sveit ar manna úr
Borg ar firði að græja sig fyr ir ferð
á Snæ fells jök ul. Var lagt af stað
um mið nætt ið vest ur. Aðal mark­
mið ferð ar inn ar var að fara með
björg un ar sveit inni El liða því fé­
lag ar í henni voru að prófa nýj an
bíl sveit ar inn ar. Veðr ið var eins og
best verð ur á kos ið þó svo að eins
hafi ver ið skýj að. All ur hóp ur inn
var kom inn á topp jök uls ins klukk­
an 4 um nótt ina en eini bíll inn sem
fór alla leið á topp inn var bíll inn frá
El liða. 31 fór með á níu bíl um og
með þrjá sleða.
kj
Verka lýðs fé lag Akra ness boð aði
starfs fólk Norð ur áls á Grund ar­
tanga á fund í Bíó höll inni á Akra­
nesi sl. fimmtu dags kvöld þar sem
kjara mál voru til um ræðu. Kjara­
samn ing ar milli VLFA og Norð­
ur áls hafa ver ið laus ir í sex mán uði.
„Vel var mætt á fund inn þar sem
starfs fólk lýsti yfir von brigð um með
að for svars menn Norð ur áls skuli
ekki vera til við ræðna við starfs fólk
um kjör og hags muni starfs manna,
og að hafa ekki stað ið við gerða
kjara samn inga,“ seg ir í á lykt un sem
sam þykkt var í lok fund ar. Í henni
er einnig bent á að grunn laun hjá
Norð ur áli eru 175 þús und krón ur,
en at vinnu leys is bæt ur á sama tíma
162 þús und krón ur. „Það hlýt ur að
vera stór spurn ing hvort við Ís lend­
ing ar vilj um fórna nátt úru auð lind­
um okk ar fyr ir slík lág launa störf. Ef
há launa lið ið á skrif stof um ASÍ tel ur
sig vera að gæta okk ar hags muna í
anda sam ræmdr ar launa stefnu, frá­
biðj um við okk ur slíka að stoð.“
Jafn framt skor aði fund ur inn á
verka lýðs fé lög in sem eiga að ild
að samn ing um Norð ur áls að boða
til verk falls 1. jan ú ar 2014, þeg ar
starfs menn Norð ur áls fá verk falls­
rétt, „þar sem eng inn vilji er sýni­
leg ur hjá for svars mönn um Norð­
ur áls að koma til móts við starfs­
fólk, á neinn hátt.“
Í frétt á vef VLFA um fund inn
seg ir Vil hjálm ur Birg is son for mað­
ur fé lags ins að for svars menn Norð­
ur áls hafi hafn að því að semja við
fé lag ið með sam bæri leg um hætti
og fé lag ið samdi við El kem Ís land
„en sá samn ing ur var mjög góð­
ur,“ seg ir Vil hjálm ur. „For svars­
menn Norð ur áls hafa boð ið að
semja á sömu nót um og á hin um
al menna vinnu mark aði, eða sem
nem ur 11,4% til þriggja ára. Það
kom skýrt fram hjá fund ar mönn­
um að þessu til boði er al ger lega
hafn að enda eng ar for send ur fyr­
ir því að fyr ir tæki sem hef ur hagn­
ast gríð ar lega vegna geng is falls ís­
lensku krón un ar og hækk aðs ál­
verð, eða sem nem ur tug um pró­
senta á liðn um miss er um, fái af slátt
í þess um kjara við ræð um“ seg ir Vil­
hjálm ur Birg is son jafn framt.
mm
Fé lag ar í Kili, stétt ar fé lagi í al­
manna þjón ustu, sam þykktu með
89% at kvæða nýj an kjara samn ing
við fjár mála ráð herra fyr ir hönd rík­
is sjóðs. Samn ing ur inn var und ir­
rit að ur 30. maí og fór alls herj ar at­
kvæða greiðsla fram 4. til 10. júní.
Kjöl ur varð til við sam ein ingu Fé­
lags op in berra starfs manna í Húna­
vatns sýsl um, Starfs manna fé lags
Ak ur eyr ar bæj ar, Starfs manna fé lags
Borg ar byggð ar, Starfs manna fé lags
Dal vík ur byggð ar og Starfs manna­
fé lags Siglu fjarð ar kaup stað ar árið
2004. Kjara við ræð um við Sam band
sveit ar fé laga hef ur hins veg ar ver­
ið slit ið eft ir ár ang urs laus ar samn­
inga við ræð ur und an farn ar vik ur
um hækk un lægstu launa, að því er
fram kem ur í til kynn ingu Kjal ar.
„Trygg ing in, sem er í takt við
aðra kjara samn inga, hljóð ar upp
á 12.000 kr. hækk un á ár inu 2011,
11.000 kr. á ár inu 2012 og 11.000
kr. árið 2013 á alla ein stak linga.
Þetta eru þær fjár hæð ir sem Kjöl ur
hef ur samið við rík ið og sam bæri­
legt við hækk an ir á al menna vinnu­
mark að in um. Einnig er það í sam­
ræmi við á kvörð un vel ferð ar ráð­
herra um hækk un at vinnu leys is bóta
og líf eyr is greiðslna um þess ar fjár­
hæð ir. Trún að ar menn Kjal ar sem
starfa hjá sveit ar fé lög um kalla nú
eft ir við brögð um og stefnu sveit ar­
stjórna,“ seg ir í til kynn ingu frá fé­
lag inu.
mm
Af rúm lega níu tíu mál um sem
upp komu hjá lög regl unni í Borg­
ar firði og Döl um í lið inni viku voru
fimm mál er varða þjófn aði eða
eigna spjöll. Sex um ferð ar ó höpp
urðu og var um slys að ræða í þrem­
ur þeirra. Í tveim ur voru bif reið ar
það mik ið skemmd ar að skrán ing­
ar merk in voru fjar lægð. Tólf öku­
menn voru kærð ir fyr ir hraðakst ur
og sá sem hrað ast fór utan þétt býl is
var á 113 km/klst og einn mæld ist á
82 km/klst inn an bæj ar.
Tveir öku menn reynd ust und ir
á hrif um á feng is við akst ur og ein­
um til við bót ar var gert að hætta
akstri, en ekki verð ur lögð fram
kæra á þann öku mann. Einn var
kærð ur fyr ir akst ur und ir á hrif um
fíkni efna. Ekið var á búfé í tvígang.
Fjór ir voru kærð ir fyr ir að vera án
bíl belta og þar af einn sem ekki var
með öku skír tein ið með ferð is. Tvö
mál komu upp þar um var að ræða
heim il is of beldi eða á grein ing milli
skyldra eða tengdra.
þá
Sex um ferð ar ó höpp urðu í vik unni. Þess um bíl var ekið út í skurð í Reyk holts dal.
Ljósm. bhs.
Fimm þjófn að ir og eigna spjöll
Kjöl ur sem ur við rík ið en slít ur
við ræð um við sveit ar fé lög
Starfs menn Norð ur áls
harð orð ir í á lykt un
Björg un ar sveit ir fóru á
topp Snæ fells jök uls