Gaflari - 04.09.2014, Blaðsíða 4

4 - gafl ari.is
Strætó er ein af mikilvægustu grunn-
þjónustum sem sveitarfélögin hér
á höfuðborgarsvæðinu veita íbú-
um sínum. Þetta sannaðist m.a. nú á
Menningarnótt þegar fjölmargir Hafn-
firðingar fóru ókeypis í strætó inn í
miðborg Reykjavíkur og heim aftur að
dagskrá lokinni.
Það hafa orðið stakkaskipti á Stætó
á undanförnum árum, bæði hvað varðar
rekstur og þjónustu. Ráðist hefur verið
í umfangsmikla endurnýjun á strætis-
vögnum auk þess sem tíðni ferða var
aukin og vögnum fjölgað. Í hugum
margra er hlutverk Strætó að keyra
strætisvagna um höfuðborgarsvæðið,
en sú áhersla hefur breyst meira í þá
veru að gera fólki kleift að komast ferða
sinna, án þess að notast við einkabíl
eða að þurfa að eiga einn. Fyrirtækið
mun því jafnvel þróast í að vera nokkurs
konar þjónustugátt samgöngukosta þar
sem sveitarfélögin og einkaframtakið
leggja sitt af mörkum. Mögulegt er að
þjónusta Stætó verði ekki eingöngu
bundin við strætisvagna í framtíðinni,
líkt og gerst hefur í nágrannalöndum
okkar.
Flestir eru sammála um að efling
almenningssamgangna sé þjóðhags-
lega hagkvæm, þar sem hún leiðir til
minnkaðs álags á umferðarmannvirki,
en einnig út frá umhverfissjónarmið-
um. Markmið Samtaka Sveitarfélaga á
Höfuðborgarsvæðinu (SSH) er að fjölga
ferðum með almenningssamgöngum úr
4% í 8% til ársins 2022. Meirihluti ferða
verður eftir sem áður á einkabílum.
Sveitarfélögin geta stutt við þessa þró-
un með því að bæta göngu- og hjólastíga
í tengslum við almenningssamgöng-
ur. Núverandi meirihluti í bæjarstjórn
Hafnarfjarðar hefur sett þetta verkefni
á dagskrá á kjörtímabilinu. Jafnframt
geta bæjarfélögin lagfært aðstöðu við
stoppistöðvar og bætt gatnakerfi t.a.m.
í kringum hraðahindranir og hringtorg.
Strætó getur haft áhrif á þessa þró-
un með að auðvelda aðgengi og auka
ánægju þeirra sem taka strætó. Í því
samhengi er hafin uppbygging á þráð-
lausum internet aðgangi um borð í vögn-
unum. Fyrir áramót verður einnig ný
útgáfa af síma-appinu (smáforrit í snjall-
síma) aðgengileg. Meðal helstu nýjunga
þar er að fólk getur greitt strætómiðann
með símanum sínum, sem verður að telj-
ast bylting fyrir alla sem taka strætó.
Reynslan hefur sýnt að með bættri
þjónustu almenningssamgangna og
bættum innviðum munu íbúar nýta sér
aðra kosti en einkabílinn í auknum mæli.
Þessa dagana fer af stað seinni hluti
auglýsingaherferðar #mitthverfi á
Facebook-síðu Stætó. Fólki gefst þá
kostur á að senda inn setningar sem
því finnst best lýsandi fyrir mismunandi
hverfi og munu sigurvegarar fá sínar
setningar ásamt mynd af sér límdar á
strætisvagna. Ég hvet alla áhugasama
að taka þátt.
Einar Birkir Einarsson
Höfundur situr í stjórn Stætó bs. fyrir
hönd Hafnarfjarðarbæjar.
#mitthverfi
Meiri samvinnu, takk
Í viðtali við Guðlaugu Kristjáns-
dóttur, sem birtist í Fréttablaðinu
þann 3. júní síðastliðinn kom fram
að Björt framtíð hefði þá göf-
ugu hugsjón að allir í sveitastjórn
Hafnarfjarðar myndu vinna saman.
Ekki voru þó allir flokkarnir tilbúnir
í slíka nýjung. Mín spurning er hvort
það sé boðlegt fyrir okkur kjósend-
ur að fulltrúar sem við höfum kjörið
í sveitastjórn okkar geti ekki unnið
saman? Hversu líklegt er að fyrir-
tæki, þar sem stjórnarmenn skiptist
í fylkingar, nái árangri?
En hvað getum við gert? Svona er
pólitíkin, flokkarnir hafa í aldanna
rás skipst í stjórn og stjórnarand-
stöðu, þannig hefur þetta alltaf
verið. En er það eðlilegt að þátttaka
kjósenda í kosningum hafi lítið sem
ekkert breyst í heila öld? Nú á dög-
um þegar flestir framboðslistarnir
keppast við að lofa meira íbúalýð-
ræði þá verður það að teljast undar-
legt að við kjósendur fáum eingöngu
að setja einn bókstaf á kjörseðilinn.
Að vísu getum við strikað út fram-
bjóðendur en ég þekki ekki dæmi
þess að slíkt hafi skilað árangri. Það
er hins vegar mögulegt að breyta
kosningalöggjöfinni svo kjósendur
fái meiri völd og fjarlægja í leiðinni
það úrelta fyrirkomulag sem gerir
kjörnum fulltrúum kleift að mynda
meirihluta innan kjörinnar stjórnar!
Í fyrsta lagi mætti bæta ákvæði
við 54. grein sveitastjórnarlaga um
að ekki megi ráða kjörinn fulltrúa
sem framkvæmdastjóra (bæjar- eða
borgarstjóra). Æskilegt væri að ekki
mætti ráða aðila sem hefði verið
kjörinn fulltrúi í bæjar- eða borg-
arstjórn síðastliðin fjögur ár. Gott
væri einnig að tilgreina að samþykki
2/3 sveitarstjórnarfulltrúa þurfi til
að staðfesta ráðningu. Einnig væri
hægt að setja inn í löggjöfina ákvæði
um lágmarkskröfur umsækjenda - en
geymum þá umræðu til betri tíma.
Jafnframt ætti að bæta við greinina
ákvæði um að auglýsa þurfi starfið
og að sama skapi mætti líka skilyrða
frekari upplýsingagjöf til almennings.
Hún gæti t.d. falið í sér að upplýsa
yrði um alla umsækjendur og mat á
hæfni þeirra. Þegar rafrænar kosn-
ingar verða orðnar algengar væri svo
vel hægt að hugsa sér að kjósendur
þyrftu að staðfesta ráðninguna.
Einnig þyrfti að breyta 13. grein
sveitarstjórnarlaganna. Þar er fjall-
að um kjör oddvita og varaoddvita
sveitastjórnar og hér kæmu tvær
leiðir til greina:
A) Efsti maður á lista stærsta
flokksins í kosningum yrði oddviti
og efsti maður á lista næst stærsta
flokksins yrði varaoddviti.
B) Kjörseðlinum yrði breytt
og kosið um oddvita (kallar líka
á breytingu á 45. grein). Kjósandi
þyrfti þá bæði að kjósa einn fram-
boðslista og einn oddvita. Eingöngu
væri þá hægt að velja á milli efstu
manna hvers framboðs við kjör
oddvita. Sá sem fengi flest atkvæði
yrði oddviti og sá sem fengi næst
flest atkvæði yrði varaoddviti. Í
tengslum við þessa útfærslu þyrfti
svo að smíða lög um hvernig skuli
brugðist við ef framboðslisti kjör-
ins oddvita næði ekki manni inn í
sveitarstjórn.
Sem dæmi má nefna að sam-
kvæmt skoðanakönnunum fyrir síð-
ustu sveitastjórnarkosningar hefði
Dagur B. Eggertsson fengið fleiri at-
kvæði sem oddviti en Samfylkingin
hefði fengið til sveitastjórnar.
Gleymum því ekki að sveitarfé-
lög landsins eru ekki bara samfélög,
heldur líka stór fyrirtæki og í mörg-
um tilfellum einnig stærsti atvinnu-
rekandi viðkomandi sveitarfélags.
Með þeim breytingum á sveitar-
stjórnarlögunum sem hér hafa verið
reifaðar er hægt að tryggja að flokk-
ar með lítið fylgi kjósenda komist
ekki í valdastöður – eins og nú er
raunin í hinni pólitísku refskák.
Guðjón Karl Arnarson,
vörustjóri RB.
Lesa má greinina í fullri lengd á
gaflari.is