Vísbending - 20.05.2013, Page 4

4 V Í S B E N D I N G • 2 0 T B L 2 0 1 3
eiga að byrja erindi sitt. Tölvan virkar
ekki, glærurnar finnast ekki eða þeir vita
ekki hvernig fjarstýringin virkar. Hjá
öllu þessu má komast með því að koma
fimmtán mínútum áður en fundurinn
byrjar og ganga úr skugga um að allt sé
í lagi.
Fyrirlesturinn á að halda hátt og skýrt.
Þeir sem ekki liggur hátt rómur þurfa að
tala í hljóðnema. Mikilvægt er að horfa
yfir salinn en ekki niður í ræðupúltið
eða eingöngu á sýningartjaldið. Mörgum
hættir til að festast í ákveðnum frösum.
Dæmi: „Að mínu mati …“ „Ég myndi
segja …“ „Klárlega …“ „Í raun og veru
…“ Besta leiðin til þess að losna við slíkt er
að biðja einhvern glöggan íslenskumann
að hlusta á æfingafyrirlestur og benda á
ambögur. Oft getur líka verið gagnlegt að
taka sjálfan sig upp á myndband og horfa
á fyrirlesturinn. Þá koma í ljós kækir eða
ósiðir sem ekki eru til prýði. Hitler æfði
sig fyrir framan ljósmyndara til þess að ná
réttu svipbrigðunum.
Það er gott að hugsa það fyrirfram
hvaða spurningar gætu vaknað hjá
áheyrendum. Sagt er að Churchill hafi
eytt stórum hluta æfi sinnar í að hugsa
upp snjöll svör við óundirbúnum fyrir­
spurnum. Gunnar Thoroddsen ráðlagði
mönnum að skrifa niður snjöll svör sem
þeim dyttu í hug daginn eftir að þeir voru
spurðir. Þau gætu komið sér vel síðar.
Orðheppni er ekki tilviljun.
Aðalatriðin eru tvö: Mættu vel
undirbúinn og vertu eðlilegur. Sá sem er
með látalæti virkar eins og hrokafullur
uppskafningur. Fáir vilja skilja þá mynd
eftir hjá þeim sem hlýddu.
Aðrir sálmar
Endurvinnslan
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Benedikt Jóhannesson
Útgefandi: Heimur hf., Borgartúni 23,105 Rvík.
Sími: 512 7575.
Net fang: visbending@heimur.is.
Prentun: Heimur. Upp lag: 700 eintök.
Öll réttindi áskil in. © Ritið má ekki afrita
án leyfis út gef anda.
Meginmarkmið ríkisstjórnar Sjálf­stæðis flokks og Framsóknar flokks
eru þessi:
Að viðhalda stöðugleika í efnahags­
málum og skapa skilyrði fyrir hagvöxt.
Hag stætt raungengi og sambærilegir
vextir og í helstu samkeppnislöndum eru
undir staða öflugs atvinnulífs og forsenda
þess að störfum fjölgi. Með auknum
fjárfestingum og nýsköpun í atvinnulífi
verður unnið gegn atvinnuleysi.
Að ná jafnvægi í ríkisfjármálum á kjör­
tímabilinu. Áhersla verður lögð á ráðdeild
og að treysta stoðir velferðarinnar. Í þeim
tilgangi er brýnt að stöðva sjálfvirkni í út­
gjöld um ríkissjóðs.
Að tryggja stöðug og góð rekstrar­
skilyrði útflutnings greina. Skapað verður
svig rúm til aukinnar hag ræðingar í
land búnaði og úrvinnslu greinum hans
og gripið til þeirra hliðar aðgerða sem
óhjákvæmi legar eru. Í því sam bandi er
mikil vægt að taka tillit til hugsmuna
[svo!] neytenda. Treysta verður tekju­
grundvöll bænda. Í því felst m.a. að
losa um framleiðsluhömlur og auka
sveigjan leika í framleiðslu stjórn, stuðla
að nýsköpun og fjöl breyttari atvinnu til
sveita og auðvelda bændum breytingar
á búháttum eða búskapar lok. Átak í
útflutningi landbúnaðar afurða verður
stutt, sérstaklega á grundvelli nýrra laga
um vöruþróun og markaðs sókn sem
byggist á hreinleika og hollustu afurðanna.
Að efla byggð í landinu með traustum
og góðum samgöngum þannig að gæði
landsins og aðrar auðlindir til lands og
sjávar nýtist með hag kvæmum hætti.
Unnið verður að lækkun húshitunar­
kostnaðar.
Að standa vörð um íslenska tungu og
þjóð menningu og stuðla eins og kostur
er að öflugu lista­ og menningarlífi sem
aðgengil egt sé öllum landsmönnum.
Stuðlað verður að því að einstaklingar
sem eiga í alvarlegum greiðsluerfiðleikum
hafi möguleika á því að ná tökum á fjár­
málum sínum.
Kannaðar verða hugmyndir, sem fram
hafa komið, um fríverslunarsamstarf
Bandaríkjanna og annarra Atlantshafsríkja
og hvort í þeim felist sóknarfæri fyrir
íslensk fyrirtæki. Áhersla verður lögð á
markaðssókn um allan heim.
Þetta er úr sáttmálanum árið 1995. bj
framhald af bls. 3
framhald af bls. 2
Kurteisi og virðing fyrir hópnum
verður aldrei ofmetin. Enginn vill láta
gera lítið úr sér. Það er ákaflega þreytandi
þegar fyrirlesarar tönnlast á því að ekki
þurfi að segja eitthvað í þessum hópi.
Þeir tilheyrendur sem ekki vita um hvað
er talað skynja að þeir séu annars flokks
kjánar.
Spurningum á öllum að svara með
hógværð og af yfirvegun, jafnvel þó að
þær fjalli einmitt um það sem ræðumaður
hefur nýlokið við að segja. Hann hefur
greinilega ekki talað nægilega skýrt og
á þess vegna að svara yfirvegað, eins og
þetta sé einmitt hin rökrétta spurning,
en með öðrum orðum en áður. Aldrei má
brosa að spurningu vegna þess að hún sé
of einföld eða kjánaleg.
Æfingin skapar meistarann
Ekkert er að því að fara með fyrirlesturinn
heima áður en hann er fluttur opinberlega.
Satt að segja er það æskilegt að þeir sem
eru óvanir ræðumenn hafi þennan hátt
á. Sagt er að Churchill hafi lagt mikla
áherslu á að kunna ræður sínar utanbókar.
Jafnvel ræðusnillingur eins og hann geta
þó lent í vandræðum. Hann hætti einu
sinni ræðu í þinginu í miðri setningu og
gat engan veginn munað hvernig hann
ætlaði að halda áfram. Ræðan endaði
þarna, en hann hafði hvorki haft vit á því
að vera með skrifuðu ræðuna með sér eða
punkta úr henni. Ekki er þar með sagt
að það sé til fyrirmyndar að læra erindið
frá orði til orðs. Miklu betra er að þekkja
efnið vel og tala eðlilega.
Þetta leiðir hugann að því hve oft
ræðumenn lenda í vandræðum þegar þeir
Alþingis. Enginn hefur gert það fram að
þessu. Jón Steinar rekur dæmi um störf
nefndarinnar sem samkvæmt lýsingum
hans hefur ekki alltaf verið sjálfri sér
samkvæm.
Tillaga hans að nýskipan er að
dómarar séu valdir með svipuðum hætti
og í Bandaríkjunum, það er þingið
verði að samþykkja dómarana eftir að
hafa yfirheyrt þá um skoðanir þeirra og
lögfræðileg viðhorf. Þetta getur eflaust
haft bæði kosti og galla. Dómarar
yrðu þekktari og áhugi almennings á
undirliggjandi straumum í lögfræði gæti
aukist. Dómharka almennings í garð
dómara ykist eflaust einnig.
Ekkert svar
Kosturinn við þessa litlu bók Jóns
Steinars Gunnlaugssonar er að hún
veitir innsýn í vinnubrögð réttarins sem
hafa fram til þessa verið flestum hulin.
Gallinn er auðvitað sá að þeir sem hann
gagnrýnir svo harkalega eru ekki til svara.
Bæði telja þeir það eflaust óviðeigandi að
standa í ritdeilum og því má ekki gleyma
að hér er við ramman reip að draga,
því að vandfundinn mun sá núlifandi
Íslendingur sem hefur kraft og úthald
Jóns Steinars í slíkum rimmum.
Ritgerðin er stutt, skipulega skrifuð
og með dæmum málstað höfundar til
stuðn ings. Því er óhætt að mæla með
henni. Flestir Íslendingar vita sáralítið um
innviði dómskerfisins og hvort sem skoð­
anir Jóns og niðurstöður eru réttar eða
ekki er óhætt að fullyrða að hann vekur
lesendur til umhugsunar sem hlýtur að
vera markmiðið.