Heima og erlendis - 01.05.1951, Page 5

hann fyrstan manna,
a& ég var eiginl. kominn
á vegum hans hingaÖ.
GuÖbrandur vinur minn
Magnússon, forstjóri og
fyrverandi stéttarhróÖir,
hafÖi veriö hér á ferÖ
þetta sumar og hafÖi
Bogi þá vikið aÖ því
viÖ hann, að útvega
sér íslenzkan prentara
í S. L. Möllers prent-
smiðju, og þar eö hann vissi, að ég var á
laqsum kili, réði hann mér að taka þessu
boði um vinnu. Eg var þvi að kynna mig
hjá Boga Melsteð.
Eftir að ég var byrja&ur að vinna í prent-
smiðjunni, kom Bogi oft þangað bæði með
handrit og prófarkir, og fekk oft leyfi verk-
stjórans til að fara með það beint til mín,
hafði hann þá oftast einhverjar skýringar
viðvíkjandi handriti eða próförkum. Oft þótti
honum prófarkirnar dýrar, og skyldist mér
á honum, að sökin væri mín. Einu sinni
las ég með honum 2. próförk af Jarðabók-
inni, og gat hann þess þá við mig, er hann
fann villu, er mér hafði láðst að leiðrétta.
það kom líka fyrir aÖ hann skrifaði á próf-
örkina, aÖ þessi eða hin villan væri setjaran-
um að kenna.
Handrit JarÖabókarinnar var aÖ vísu vel
skrifað, cn ýmsu reyndist þó ábótavant,
þegar horiö var saman við frumritið. J»að
hlaut |)ví að verða allmikið að leiðrétta í
próförkum. Sama var að segja um Islandssögu
Boga og ArsritiÖ, hann breytti oft miklu í
próförkum þessara rita, en rithönd lians var
góö aflestrar, en seinustu ár hans var mest
af því vélritaÖ.
Ég kom ekki ósjaldan á heimili Boga Tli.
Melste&s, liann hjó í Ole Suhrsgade 18, 4.
hæð, liann bjó hér lengi með systurdóttur
sinni frú Stefaníu. Erindi mín voru oftast
hin sömu, annað hvort að leytast fyrir hjá
honum um handrit eÖa meÖ prófarkir. Hann
var ávall vingjarnlegur heim aÖ sækja og
talaði oft um íslands þörf og nauÖsynjar.
Hann bar framtíð þess mjög fyrir brjósti,
en var oft þungur á árinni í garð þeirra,
sem honum þótti fara villu vegar í hinum
ýmsu málum.
Einu sinni í þessum handrita-heimsóknum
mínum til Boga, lauk hann upp hjarta sínu
fyrir mér. Hann sagði mér frá því, að þeg-
ar „Lögrétta" var stofnuÖ, hafi sér verið
boðið að verða ritstjóri hennar, en að hann
hefði hafnað því, honum liaföi leikiÖ hugur
á bókavarðarstö&u Landsbókasafnsins,Hannes
Hafstein hafði lofað honum þeirri stöðu, „en
þeir sviku þaðí£, sagði Bogi með tár í aug-
um og svo hætti hann viÖ til mín: „f>ér
megið segja frá þessu, þegar ég er dauður££.
Bogi hlaut aldrei neina viðurkenningu af
Islands hálfu fyrir verk sín. Eg gat þess
einhvern tíma við hann, að mér þætti lík-
legt að vinir hans heima sægju um, að hann
yrði sæmdur FálkaorÖunni, en Bogi svaraöi:
„Nei, því býst eg ekki viö! Jón Sigurðsson
fekk aldrei neina viðurkenningu af Islend-
ingum fyrir verk sín, því skyldi eg þá fá
það.££
þegar eg hóf útgáfu „17. júnís££ fór hann
lofsamlegum orðum um blaðið, og skrifaði
líka í l>aÖ. Hann rakst einu sinni á grein
eftir mig í „MorgunblaÖinu££ í ritstjórnartíð
þorsteins Gíslasonar, og var mjög gramur
yfir smekkleysu, sem honum fannst vera í
greininni og sagði: „þér getið skrifað vel,
en þér verðið að varast smekkleysur££.
Bogi MelsteÖ og Finnur Jónsson voru
vinir, en eg efast um, að þeim hafi ávalt
komið vel saman, Bogi sagði einhvern tíma
við mig — í hvaða sambandi man eg ekki —
„við tölumst ekki svo mikið við, eins og
stendur££. Finnur fór stundum yfir 2. próf-
örk af íslandssögu Boga og einu sinni sá eg
athugasemd á próförkinni frá Finni, sem
mér fanst stórsnúÖug og ekki sæmandi af
vini Boga.
Mönnum varð oft á að telja Boga Melsteð
heimskan. þaö var með öllu rangt. HefÖi
hann verið það, þá hefÖi hann ekki unnið
sér þá hylli meðal mætra danskra manna
sem raun var á.
Bogi MelsteÖ kom oft á mót Islendinga
hér, einkum sérstaka tillidaga, og fundi Stú-
dentafélagsinssótti hann oft líka. Af mennnta-
mönnum íslenzkum og jafnöldrum Melsteös,
hefi eg enga vitað nota hér reiöhjól annan
en hann.
Bogi MelsteÖ var góður Islendingur og
vann landi sínu og þjóð margt gott, sem
enn er ekki aö fullu þakkað.
þorf. Kr.
13