Bæjarins besta - 07.04.2011, Qupperneq 4

4 FIMMTUDAGUR 7. APRÍL 2011
Engin bein tenging á milli
kvótakerfis og byggðaþróunar
„Ekki er hægt að finna beina
tengingu á milli kvótakerfisins
og þróunar byggðar frá því að
kerfinu var komið á fyrir meira
en aldarfjórðungi.“ Þetta er nið-
urstaða Birgis Þórs Runólfs-
sonar, dósents við hagfræðideild
Háskóla Íslands sem kom fram í
erindi sem hann flutti nýverið á
málþingi áhugahóps háskóla-
manna um sjávarútvegsmál. Að
mati Birgis Þórs er jafnframt
ómögulegt að segja fyrir um hver
íbúaþróun hefði orðið á lands-
byggðinni ef annað fyrirkomulag
fiskveiðistjórnunar hefði orðið
ofan á. Í erindi sínu beindi hann
sjónum m.a. að Vestfjörðum en
sá landshluti hefur oft verðið
nefndur þegar samspil byggða-
þróunar og kvótakerfisins er rætt.
Birgir Þór sagði í erindi sínu
að íbúum á Vestfjörðum hefði
fækkað viðstöðulaust frá árinu
1945 ef undan væri skilinn ára-
tugurinn á milli 1970 og 1980.
Ekki væri hægt að sýna fram á
nein tengsl á milli þeirrar þróunar
og heildarfiskafla í þessum lands-
hluta því fólksfækkunin hefði
verið stöðug, jafnt fyrir sem eftir
daga kvótakerfisins.
Birgir Þór lauk erindinu með
því að vitna í skýrslu sem unnin
var af Þjóðhagsstofnun árið 2000
og ber heitið Stjórnkerfi fisk-
veiða og byggðaþróun. Þar segir:
„Það má ljóst vera af ofan-
greindri umfjöllun að samband
milli búsetuþróunar og fiskveiði-
stjórnunarkerfisins eins og það
hefur verið framkvæmt hér á
landi er afar flókið. Því er þeirri
spurningu enn ósvarað hver sé
þáttur þess í þeirri fólksfækkun
sem sannarlega hefur átt sér stað
á undanförnum árum í mörgum
útgerðarstöðum á landinu. Enn
erfiðara er að segja til um hvort
eitthvert annað stjórnkerfi fisk-
veiða hefði reynst betur að því er
áhrif á búsetuþróunina varðar.“
Frá þessu var greint á vefsíðu
Landssambands íslenskra útvegs-
manna. – thelma@bb.is
Flokkun skjala að ljúka
Skráning og flokkun öryggis-
málaskjala og annarra skjala frá
utanríkisráðuneytinu hefur verið
unnin á vegum héraðsskjala-
safnsins á Ísafirði frá árinu 2008.
Þeirri vinnu er nú að ljúka og
tapast við það þrjú stöðugildi.
Verkefninu var hrint úr vör til að
skapa atvinnu í kjölfar kvóta-
skerðingar. Í fyrstu var ráðgert
að verkið tæki tvö til þrjú ár en
vonast var til að unnt yrði að
framlengja verkefnið í sex ár með
flokkun á ýmsum skjölum frá
ráðuneytum. Ekki voru settir fjár-
munir í áframhaldandi skráning-
arverkefni í fjárlögum ársins í ár
og verður því flokkun hætt.
„Verkefninu lýkur núna sam-
kvæmt áætlun. Svo er spurning
hvort að við fáum einhver önnur
verkefni en það er ekkert í hendi
eins og er,“ segir Jóna Símonía
Bjarnadóttir, forstöðumaður Safna-
hússins á Ísafirði.
Aðspurð hvort verkefninu verði
framhaldið annars staðar á land-
inu segir Jóna Símonía svo ekki
vera. Verkefninu sé einfaldlega
lokið. Jóna Símonía segir verkið,
sem var tvískipt, hafa gengið
mjög vel. Annar hluti þess var
skráning, flokkun og frágangur
gagna frá utanríkisráðuneytinu
en einnig var um að ræða verkefni
frá Þjóðskjalasafninu til tveggja
ára en í því fólst fólst flokkun
gagna frá sýslumannsembættum
víðsvegar um landið. Heildar-
magn gagna um sýslumannsem-
bættin var í upphafi um 1.200 hillu-
metrar. – thelma@bb.is Frá flokkun skjalanna.
Undanfarin fimm ár eða frá árs-
byrjun 2006 hefur íbúum á Vest-
fjörðum fækkað um 1,1% á ári.
Fækkunin var hlutfallslega mest
á síðasta ári en þá fækkaði íbúum
um 225 eða 3,1%. Af átta svæð-
um á landinu fækkaði íbúum á
fimm. Íbúum á höfuðborgar-
svæðinu fjölgaði um 1.434, á
Norðurlandi eystra fjölgaði um
106 og níu á Vesturlandi. Um-
talsverð fækkun varð á öðrum
svæðum ef frá er talið Norður-
land vestra, þar sem íbúum fækk-
aði um einn. Á Suðurnesjum
fækkaði íbúum um 271, á Aust-
urlandi fækkaði um 153 og 77 á
Suðurlandi.
Flateyri og Bíldudalur er með-
al þeirra byggðakjarna þar sem
hlutfallslega mest fækkun hefur
verið síðastliðin fimm ár. Þar og
á Laugarbakka, á Bakkafirði og í
Nesjakauptúni, fækkaði fólki um
meira en 5% að jafnaði á ári
síðastliðin fimm ár. Þegar aldurs-
dreifing er skoðuð eftir land-
svæðum koma í ljós tvö megin
mynstur. Á suðvesturhorni lands-
ins, höfuðborgarsvæðinu og á
Suðurnesjum, er dreifing aldurs-
hópa jafnari en á öðrum land-
svæðum. Á höfuðborgarsvæðinu
eru aldurshóparnir 20-39 ára
hlutfallslega fjölmennastir. Hins
vegar eru aldurshóparnir 20-39
ára fámennastir utan höfuðborg-
arsvæðisins og Suðurnesja.
Þegar miðað er við aldurshóp-
inn undir 69 ára má sjá að á Vest-
fjörðum og Austfjörðum er ald-
urshópurinn 30-39 ára fámenn-
asti hópurinn. Á undanförnum
árum og áratugum hefur aldurs-
samsetning landsmanna breyst
mikið. Ungu fólki hefur fækkað
hlutfallslega en eldra fólki fjölg-
að. Í ársbyrjun 2011 var fólk á
vinnufærum aldri, þ.e. 20-64 ára,
59,% en var 59,6%, 1. janúar 2010.
Á síðustu fimm árum hefur fólki
á aldrinum 0-19 ára fækkað úr
29,2% af þjóðinni í 28,2% en
fólki sem er eldra en 64 ára fjölg-
að úr 11,7% í 12,3%. – kte@bb.is
Vestfirðingum fækkar fimmta árið í röð
Flateyri er meðal þeirra byggðakjarna þar sem hlutfallslega mest fækkun hefur verið síðastliðin fimm ár. Ljósm: © Mats Wibe Lund.