Dagblaðið Vísir - DV - 02.05.2012, Qupperneq 4

Ólafur mærði
kvótakerfið
4 Fréttir 2. maí 2012 Miðvikudagur
Hættuleg keðjuverkun
n Formaður BSRB hélt ræðu á Húsavík í tilefni 1. maí
A
tvinnan er undirstaða alls hér
á landi og án hennar getum
við ekki haldið uppi velferðar­
kerfi. Og þetta tvennt – hátt
atvinnustig og velferðarkerfi – verður
að haldast í hendur.“ Þetta sagði Elín
Björg Jónsdóttir, formaður BSRB, en
hún var aðalræðumaður á 1. maí há­
tíðarhöldunum á Húsavík á þriðju­
dag.
Elín sagði að brýnasta verk­
efni stjórnvalda í dag væri að búa
svo um að atvinnulífinu gæfist færi
á að blómstra. Langtímaatvinnu­
leysi, hugtak sem vart hefði þekkst
á Íslandi fyrir fjórum árum, væri nú
orðið staðreynd. Hún sagði að at­
vinna og öflugt velferðarkerfi héld­
ust í hendur og þegar atvinnustigið
minnkaði skapaði það mikinn þrýst­
ing á velferðarkerfið.
„Með auknu atvinnuleysi minnk­
ar innkoma hins opinbera og útgjöld
aukast. Aðalverkefni stjórnvalda er
þess vegna að sjá til þess að atvinnu­
stigið sé hátt til að jafnvægi sé á kerf­
inu. Atvinna skapar ríkinu tekjur
og því fleiri sem eru á vinnumark­
aði þeim mun meiri eru tekjurnar.
Og fyrir tekjurnar rekum við svo al­
mannaþjónustuna,“ sagði Elín og
nefndi sérstaklega minni byggðarlög
landsins í þessu samhengi. „Með því
að leggja heilbrigðisstofnanir í minni
byggðarlögum af er ekki aðeins ver­
ið að fækka störfum á þeim stöðum
heldur einnig skerða lífsgæði þeirra
sem þar búa. Og þegar lífsgæðin
rýrna fer fólkið að hugsa sér til hreyf­
ings. Þegar fólk flytur á brott, hvort
sem er frá dreifbýli til þéttbýlis eða
frá Íslandi til útlanda – fer keðju­
verkun af stað sem getur haft miklar
og varanlegar neikvæðar afleiðingar
fyrir þjóðina.“
Mikilvæg atvinnuuppbygging Elín
Björg segir að án atvinnu sé ekki hægt að
halda uppi velferðarkerfi.
Lágmarks-
laun á Bessa-
stöðum
Andrea Jóhanna Ólafsdóttir, for­
maður Hagsmunasamtaka heim­
ilanna, tilkynnti formlega um
framboð sitt til embættis forseta
Íslands á blaðamannafundi í Nor­
ræna húsinu í dag. Þar sagðist
Andrea einungis ætla að þiggja
193 þúsund krónur í mánaðarlaun
ef hún næði kjöri en láta afgang­
inn renna til góðgerðamála.
Sagðist Andrea ætla að þiggja
lágmarkslaun þangað til mark­
miðum hennar yrði náð en hún
vill launaleiðréttingu og lögfest­
ingu lágmarkslauna. Þá ætlar hún
sér að boða þjóðfund þar sem
forsetaembættið verður rætt ef
hún nær kjöri. Andrea er fædd
2. ágúst 1972 á Húsavík, hún er
þriggja barna móðir og býr ásamt
manni sínum, Hrafni H. Malm­
quist, í Skerjafirðinum. Áður en
hún hóf störf hjá Hagsmunasam­
tökunum var hún verkefnastjóri
frístundaheimilis hjá Reykjavíkur­
borg. Andrea hefur stundað nám
við Háskóla Íslands.
Mávaplága á
Kópavogsvelli
Íbúar í nágrenni við íþróttavelli
Kópavogsbæjar hafa mátt búa við
andvökunætur undanfarið vegna
mávagers sem lagt hefur undir sig
vellina. Mávarnir sækja í kjötmjöl
sem borið var á vellina og segir
vallarstjórinn að óvart hafi í raun
plágan verið fóðruð. Frá þessu var
greint í fréttum RÚV á mánudags­
kvöld. Ómar Stefánsson vallarstjóri
útskýrði að ýmislegt hafi verið reynt.
Gæsafæla hafi skilað einhverjum ár­
angri. En sökudólgurinn er áburð­
urinn. Í fyrra var kjötmjöl einnig
borið á vellina en þá var það í duft­
formi. Í ár kom það í kögglum. „Þá
er eins og við séum að fóðra þá, því
miður,“ sagði Ómar og viðurkenndi
að mistökin væru þeirra og bað alla
afsökunar á. Til að bæta úr hefur
verið farið með sláttuvélar yfir alla
vellina til að mylja niður kögglana,
bera annan áburð á vellina og vökva
allt heila klabbið. Fuglastríðinu í
Kópavogi lýkur því vonandi áður
um langt um líður.
Ó
lafur Ragnar Grímsson, for­
seti Íslands, mærði íslenska
kvótakerfið í ræðu á sjávar­
útvegssýningu í Brussel á
þriðjudaginn í síðustu viku.
Um 30 íslensk fyrirtæki kynntu vörur
sínar á sýningunni, bæði útgerðarris­
ar eins og Samherji og Vísir í Grinda­
vík, sem og tæknifyrirtæki eins og
Marel sem búa til vörur sem tengjast
sjávarútvegi.
Um 25 þúsund gestir mæta árlega
á sýninguna þar sem um 1.700 fyrir­
tæki frá 80 löndum kynna starfsemi
sína. Um er að ræða stærstu sjávar­
útvegssýningu í heimi. Ólafur Ragnar
fór á ráðstefnuna að beiðni Íslands­
stofu, ríkisstofnunar sem hefur það
að markmiði að efla ímynd og orð­
spor Íslands.
Gisti í sendiherrabústaðnum
Samkvæmt upplýsingum frá skrif­
stofu forseta Íslands gisti Ólafur Ragn­
ar Grímsson í sendiherrabústaðnum,
hjá sendiherra Íslands í Brussel, Þóri
Ibsen, í tvær nætur. Þetta var gert til
að spara, að sögn starfsmanns skrif­
stofunnar. Að hans sögn fór Ólaf­
ur Ragnar gagngert til Brussel til að
fara á sjávarútvegssýninguna. Ólafur
Ragnar kom að því sjálfur í ræðu sinni
að hann væri fyrsti þjóðhöfðinginn til
að koma á sýninguna. Hingað til hef­
ur sendiherra Íslands í Brussel mætt
á sýninguna en þetta árið kom Ólafur
Ragnar einnig.
Gestur sem sótti sýninguna
þetta árið segir að ræða Ólafs Ragn­
ars hafi hljómað eins og framboðs­
ræða. „Þetta var næstum því fram­
boðsræða. Mér fannst þetta svolítið
merkilegt. Tímasetningin og orð hans
bentu til að hann væri í framboði.“
Gesturinn segir að ræða Ólafs Ragn­
ars hafi minnt nokkuð á ræðurnar
sem hann hélt á opinberum vettvangi
um útrásina fyrir hrunið 2008.
Lærdómurinn af Íslandssögunni
Ræða Ólafs bar yfirskriftina „Ábyrg­
ar fiskveiðar og framtíð hafanna“ og
ræddi forsetinn talsvert um þann ár­
angur sem kvótakerfið hefði skilað Ís­
lendingum. Hann benti einnig á það
að kerfið væri umdeilt á Íslandi en fór
ekki ítarlega út í af hverju svo er enda
var ræðan miðuð við erlenda áheyr­
endur sem kannski hafa ekki mikla
þekkingu eða áhuga á Íslandi.
Meðal þess sem Ólafur sagði var
að kvótakerfið hefði gert það að verk­
um að Íslendingar hefðu gert fisk­
veiðar sínar sjálfbærar auk þess sem
útgerðarfélögin væru sterkari og arð­
bærari fyrir vikið. „Saga minnar smáu
þjóðar, sem hefur um aldir séð sér
farborða með sjávarafurðum, er að
mörgu leyti lýsandi dæmi um þann
boðskap sem ég vil færa.“
Ólafur Ragnar rakti hvernig er­
lendar þjóðir, eins og Bretar og
Frakkar, hefðu sótt fisk með veiðum
við strendur Íslands eftir að landið
fékk sjálfstæði undan Dönum árið
1944 og hvernig landhelgi Íslands var
smám saman færð út í 200 sjómílur.
Hafrannsóknastofnun vann svo að
því að gera sjávarútveg Íslendinga
sjálfbæran með „vísindalegum rann­
sóknum“ á fiskistofnunum. Kvóta­
kerfið var niðurstaða af þessari vinnu,
sagði forsetinn. Ólafur Ragnar sagði
að afleiðingin af kvótakerfinu hefði
verið sú að „Ísland sé sennilega það
land í Evrópu sem best hafi tekist upp
í því á liðnum árum að halda fiskveið­
um sínum sjálfbærum“ auk þess sem
útgerðarfélögin hafi orðið fjárhags­
lega öflugri og arðbærari. Aðrar þjóð­
ir geta því lært af Íslendingum þegar
kemur að uppbyggingu á kvótakerf­
um og sjálfbærum fiskveiðum, ef
marka má orð Ólafs Ragnars.
Tengingin við bankahrunið
Ólafur Ragnar sagði svo í ræðunni
að kvótakerfið hefði hjálpað Íslend­
ingum í kreppunni eftir efnahags­
hrunið 2008. „Þetta vísindalega
kvótakerfi er einnig ein af ástæð­
unum fyrir því af hverju Íslendingar
hafa náð að takast hraðar og betur
á við hrunið en nokkur bjóst við og
þar af leiðandi sýnt fram á tengslin á
milli slíks sjálfbærs fiskveiðikerfis og
bata vegna allsherjar bankahruns.“
Inntakið í ræðu Ólafs var því vel­
gengni Íslendinga á einhverju sviði,
á sviði fiskveiðistjórnunar, og hvern­
ig aðrir gætu lært af þessari þekk­
ingu og reynslu þjóðarinnar.
Á árunum fyrir hrunið var það út­
rás bankanna og íslensks viðskipta­
lífs sem Ólafur mærði hvað mest í
ræðu og riti, meðal annars á hádeg­
isfundi hjá Sagnfræðingafélaginu
árið 2006. „Útrásin er þó staðfest­
ing á einstæðum árangri Íslendinga,
fyrirheit um kröftugra sóknarskeið
en þjóðin hefur áður kynnst, ekki
aðeins í viðskiptum og fjármálalífi
heldur einnig í vísindum, listum,
greinum þar sem hugsun og menn­
ing, arfleifð og nýsköpun eru for­
sendur framfara. Útrásin er byggð á
hæfni og getu, þjálfun og þroska sem
einstaklingar hafa hlotið og sam­
takamætti sem löngum hefur verið
styrkur okkar Íslendinga.“
Kvótakerfið hefur, að sögn Ólafs
Ragnars, verið eitt af þeim tækj­
um sem hafa hjálpað Íslendingum
að rísa upp aftur eftir hrun þessara
banka sem honum varð tíðrætt um
fyrir hrunið. Íslendingar geta alltaf
kennt umheiminum eitthvað sem
þeir kunna öðrum betur.
n Fyrsti forsetinn sem mætir n Umheimurinn getur lært af Íslandi
„Þetta var næstum
því framboðsræða.
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
Mærði kvótakerfið Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, mærði kvótakerfið á sjávarútvegssýningu í Brussel í síðustu viku. Hann sést
hér á tali við Helga Anton Eiríksson, forstjóra Iceland Seafood, og Jón Ásbergsson hjá Iceland Seafood.