Dagblaðið Vísir - DV - 21.10.2013, Side 2

2 Fréttir 21. október 2013 Mánudagur
Flugnemi nauðlenti eftir gangtruflanir
n Var að safna sér flugtímum þegar hann varð var við gangtruflanir
Þ
arna var atvinnuflugmanns­
nemandi hjá okkur að safna
sér flugtímum með farþega og
þeir verða varir við einhverjar
gangtruflanir og ákveða að gera þarna
varúðarlendingu,“ segir Tómas Beck,
skólastjóri Flugakademíu Keilis. Vélin
sem nauðlenti á Biskupstungnavegi
rétt vestan við Einholtsveg og Kjóa­
staði rétt fyrir hádegi á sunnudag er
ein af kennsluvélum Flugakademíu
Keilis.
Tómas segir flugmanninn hafa
brugðist hárrétt við með því að fara í
varúðarlendingu og gert það af stakri
prýði.
„Þetta var alveg óaðfinnanlega
vel að verki staðið hjá þeim og fá þeir
hrós okkar fyrir. Og sem betur fer urðu
engin slys í þessu atviki.“
Vélin lenti á vegarkaflanum á leið
frá Gullfossi að Geysi og því ljóst að
vandasamt hefur verið að lenda vél­
inni í ljósi þess hversu fjölfarinn þessi
vegkafli Gullna hringsins svokallaða
er. Tómas segir að það sé ekki auðvelt
að lenda vél á þjóðvegi við aðstæður
sem þessar.
„Það eina sem er gott er undirlag­
ið en það er sunnudagur og mikil um­
ferð þannig að það má segja að það
hafi verið lán í óláni að þeir hafi ekki
valdið neinu umferðaróhappi heldur.
Þetta er mjög vel að verki staðið, þeir
hafa bæði séð umferð og komið sér
niður á auðum stað án þess að valda
hvorki tjóni á sér, flugvél eða öðrum.“
Tómas var á leið á vettvang þegar
DV ræddi við hann á sunnudag og
bjóst hann við því að vélin yrði flutt
aftur í bæinn seinnipartinn þann
sama dag.
Rannsóknarnefnd flugslysa og
lögreglan á Selfossi fara með rann­
sókn málsins. n mikael@dv.is
Þ
ann 28. júní síðastliðinn
veitti Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson forsætis­
ráðherra alls 43 lögaðilum
undanþágu frá upplýsinga­
lögum þeim sem tóku gildi þann 1.
janúar síðastliðinn. Slíkar undan­
þágur hefur forsætisráðherra leyfi
til að veita tímabundið að fenginni
umsögn Samkeppniseftirlitsins
en athygli vekur að 36 af þeim 43
undanþágum sem Sigmundur veitti
falla ekki undir þann flokk.
Sjö fyrirtæki fengu umsögn
Samkvæmt núgildandi upplýsinga­
lögum er forsætisráðherra heim­
ilt að undanþiggja ýmsar upplýs­
ingar aðgangsrétti almennings
vegna samkeppnishagsmuna en
slíkar undanþágur má veita lög­
aðilum sem starfa að nær öllu leyti
í samkeppni á markaði að fenginni
tillögu hlutaðeigandi ráðherra
eða sveitarstjórnar sem og um­
sögn Samkeppniseftirlitsins. Skulu
slíkar undanþágur endurskoðaðar á
þriggja ára fresti.
Af þeim 43 fyrirtækjum sem hlutu
undanþágu hafði Samkeppnis­
eftirlitið þó aðeins veitt umsögn um
sjö. Þau eru Landsbankinn, Lands­
virkjun, Orkusalan, Sparisjóður Bol­
ungarvíkur, Sparisjóður Svarfdæla,
Sparisjóður Vestmannaeyja og
Sparisjóður Þórshafnar og nágrenn­
is en undanþágurnar sem þeim
voru veittar gilda í þrjú ár og skulu
endurskoðaðar í júlí 2016. Er það í
samræmi við það sem upplýsinga­
lögin kveða á um.
Vísað í sömu málsgrein
Hinar 36 undanþágurnar sem
veittar voru skulu hins vegar endur­
skoðaðar þann 1. janúar 2014 þegar
Samkeppniseftirlitið hefur veitt um­
sögn, en það þýðir að meirihluti
þeirra lögaðila sem Sigmundur
veitti undanþágu í sumar hafði ekki
fengið umsögn Samkeppniseftirlits­
ins þegar þær voru veittar. Þrátt fyrir
að það sé ekki í samræmi við þá
málsgrein sem fjallar um forsendur
þess að slíkar undanþágur megi
veita vísar Sigmundur engu að
síður í einmitt þá málsgrein í aug­
lýsingu sinni um undanþágurnar í
Stjórnartíðindum. Enn fremur má
sjá að vísað er til nákvæmlega sömu
málsgreinar í sömu grein laganna
(3. málsgrein 2. greinar) við veitingu
allra 43 undanþáganna, hvort sem
Samkeppniseftirlitið hafði veitt við­
eigandi umsögn eður ei.
Meðal þeirra fyrirtækja sem hlutu
undanþágu án þess að Samkeppnis­
eftirlitið hefði veitt umsögn eru hita­
veitufyrirtækið Þeistareykir, sem
sameinað var Landsvirkjun um síð­
ustu áramót, Blámi – fjárfestingar­
félag, Lindir Resources hf. auk
nokkurra fyrirtækja í eigu Lands­
bankans. Af þeim má til dæmis
nefna Lífsval ehf. og hugbúnaðar­
fyrirtækin Fictor ehf. og Span ehf.
Blaðamaður DV sendi fyrirspurn
um málið á forsætisráðuneytið í síð­
ustu viku en hefur enn ekki fengið
svar.
Kom af fjöllum
Páll Gunnar Pálsson, forstjóri
Samkeppniseftirlitsins, kom af fjöll­
um þegar blaðamaður spurði hann
út í undanþágurnar 36 sem veittar
voru án umsagnar.
„Hafa verið veittar einhverjar
undanþágur frá upplýsingalögunum
án umsagnar okkar?“ spyr Páll er
blaðamaður leitar eftir viðbrögðum
vegna málsins.
Þú kannast sem sagt ekkert við
málið?
„Ég þyrfti nú aðeins að átta mig á
því, ég hef ekki lesið þetta í Stjórnar­
tíðindum. Við erum búin að veita
umsögn í allmörgum málum en
það er auðvitað ekki Samkeppnis­
eftirlitsins að svara fyrir ákvarðanir
forsætisráðherra eða forsætisráðu­
neytisins,“ segir Páll og bætir við að
eins og stendur hafi hann lítið um
málið að segja.
„Hlutverk okkar í þessu er skýrt;
að veita umsagnirnar. En lagaleg
ábyrgð á undanþágunum liggur
auðvitað hjá þeim sem veitir þær,
sem er ráðuneytið, og það er eðli­
legt að þeir svari fyrir afgreiðslu á
því.“
Hafa ekki lagst gegn
undanþágum
Hvernig kemur Samkeppnis-
eftirlitið að þessum málum?
„Við höfum verið að afla upp­
lýsinga og meta málin út frá okkar
sjónarhóli af því að við erum um­
sagnaraðili í málinu en ákvörðun­
in er auðvitað forsætisráðherra.“
Páll segir að eftirlitið hafi þegar
veitt nokkrar umsagnir vegna
slíkra mála auk þess sem nokkrar
séu til meðferðar eins og stendur.
„Við höfum ekki lagst gegn
undanþágu í þeim málum sem
við erum búin að veita umsögn
við,“ segir hann, spurður hversu
stór hluti þeirra umsagna sem
Samkeppnis eftirlitið hefur veitt
hafi leitt til undanþágu.
Er þá líklegt að þær undanþág-
ur sem á að endurskoða 1. janúar
næstkomandi verði framlengdar?
„Ég þori ekki að fullyrða um
það. Það verður bara að koma í
ljós.“
Réttur til upplýsinga rýmkaður
Ný upplýsingalög tóku gildi þann
1. janúar síðastliðinn og komu þau
í stað sambærilegra laga frá ár­
inu 1996. Nýju lögin fela í sér tals­
verðar breytingar frá þeim fyrri en
breytingarnar rýmka rétt almenn­
ings til aðgangs að gögnum hjá
opin berum aðilum sem og gögn­
um er varða meðferð opinbers fjár.
Meðal þeirra nýjunga sem
felast í hinum nýju upplýsingalög­
um er að þau ná nú til allrar starf­
semi lög aðila sem eru í eigu hins
opinbera að 51 prósents hluta eða
meira og felst í því talsverð rýmkun
á gildissviði laganna. Undir þessa
afmörkun falla til að mynda fyrir­
tæki í eigu hins opinbera, svo sem
Landsvirkjun, Orkuveita Reykja­
víkur og Rafmagnsveita ríkisins. Þá
taka lögin nú einnig til einkaaðila
sem falið hefur verið að taka stjórn­
valdsákvörðun eða veita opinbera
þjónustu með lögum, stjórnvalds­
fyrirmælum eða samningum. Gilda
lögin þá eingöngu um þær upplýs­
ingar er varða hina opinberu þjón­
ustu en ekki starfsemi aðilanna í
heild. Er þetta nokkur rýmkun á
gildissviði laganna að því leyti að
eldri upplýsingalögin tóku ein­
göngu til einkaaðila sem á grund­
velli lagaheimildar hafði verið falið
vald til að taka stjórnvaldsákvarð­
anir. n
Engar umsagnir en
undanþágur veittar
n Samkeppniseftirlitið kemur af fjöllum n Sigmundur veitti undanþágur
Hörn Heiðarsdóttir
blaðamaður skrifar horn@dv.is
Í þágu þeirra
tekjuhæstu
„Tekjuskattslækkun á 2. skattþrepi
mun aðeins koma þeim tekju­
hærri til góða og í reynd hækka
hlutfallslega skattbyrði þeirra sem
lægst hafa launin,“ segir í ályktun
BSRB um fjárlagafrumvarp ríkis­
stjórnarinnar. Segir stjórn BSRB
að með því að hverfa frá lækk­
un skatta á auðmenn og útgerð­
ir mætti vel rétta heilbrigðiskerf­
ið við og takast á við fjölmörg
úrlausnarefni þar. Að auki gæti
verulega dregið úr þeim aðhalds­
kröfum sem settar eru fram í
frumvarpinu með slíkum aðgerð­
um. BSRB lýsir vonbrigðum sín­
um með fjárlagafrumvarpið og
eru fyrstu verk ríkisstjórnarinnar,
að hafna milljarða tekjum frá út­
gerðinni og ferðaþjónustu, harð­
lega gagnrýnd. „Þess í stað á að
rétta hallann með niðurskurði á
opinberri þjónustu, afnámi vaxta
á láni Seðlabankans og fyrirfram­
greiðslum úr þrotabúum föllnu
bankanna.“
Á ofsahraða
með e-pillur
Lögreglan á höfuðborgarsvæðinu
stöðvaði för ökumanns í Ártúns­
brekku klukkan hálf tvö aðfara­
nótt sunnudags. Ökumaðurinn
reyndist tæplega tvítugur piltur
sem ekið hafði á 110 kílómetra
hraða.
Við nánari athugun lögreglu­
manna kom í ljós að pilturinn
hafði í fórum sínum níutíu e­pillur
auk þess sem hann var með marga
litla plastpoka sem lögreglan telur
líklegt að séu söluumbúðir.
Ekki auðvelt Tómas segir flugmanninn
hafa brugðist hárrétt við og gert afar vel með
því að lenda vélinni slysalaust á veginum.
Furðuhlutur var
neyðarblys
Myndband af meintum fljúgandi
furðuhlut sem náðist á vefmynda­
vél á Akureyri á föstudag vakti
mikla athygli eftir að breska blaðið
The Mirror fjallaði um hinn óút­
skýrða eldhnött á vef sínum um
helgina. Þar sást skært rauðleitt
ljós falla hægt frá himni og hverfa
síðan úr augsýn í bænum. Upp­
haflega var talið að þarna væri
svokölluð skýjalukt en lögreglan á
Akureyri upplýsti síðar að þarna
hafi verið um að ræða hefðbundið
neyðarblys en ekki geimverur.
„Hafa verið veittar
einhverjar undanþágur
frá upplýsingalögunum
án umsagnar okkar?
Sigmundur Davíð Forsætisráðherra
veitti 36 lögaðilum undanþágu án fenginnar
umsagnar Samkeppniseftirlitsins.
Kom af fjöllum Páll Gunnar Pálsson er
forstjóri Samkeppniseftirlitsins.