Hagskýrslur um utanríkisverslun - 1963, Side 10

8*
Verzlunarskýrslur 1962
Allmikið er um það, að útflutningsverðmæti sé áætlað í skýrslunum,
þ. e. að reiknað sé með því verðmæti, sem tilgreint er í útflutningsleyfi útflutnings-
deildar viðskiptamálaráðuneytisins. Er farið þannig að, þegar látið er uppi af hálfu
útflytjanda, að varan sé flutt út óseld. Eru ekki tök á að lagfæra þetta síðar, og er
hér um að ræða ónákvæmni, sem getur munað miklu.
Það segir sig sjálft, að í verzlunarskýrslurnar koma aðeins vörur, sem afgreiddar
eru af tollyfirvöldunum á venjulegan hátt. Kaup íslenzkra skipa og flugvéla erlendis
á vörum til eigin nota koma að sjálfsögðu ekki í verzlunarskýrslum, og ef slíkar
vörur eru fluttar inn í landið, koma þær ekki á skýrslu, nema að svo miklu leyti
sem þær kunna að vera teknar til tollmeðferðar.
Fram að 1951 er þyngd vöru í verzlunarskýrslum nettóþyngd, bæði
í útflutningi og innflutningi, og svo er einnig í Verzlunarskýrslum 1951 og síðar
að því er snertir útfluttar vörur. Innfluttar vörur eru hins vegar frá
og með árinu 1951 taldar með brúttóþyngd, þ. e. með ytri umbúðum.
Mælir margt með því að miða við brúttóþyngd í stað nettóþyngdar að því er snertir
innfluttar vörur. í fyrsta lagi er yfirleitt brúttóþyngdin einvörðungu gefin upp í
skýrslum innflytjenda eins og Hagstofan fær þær frá tollyfirvöldum, þar eð vöru-
magnstollur er í flestum tilfellum miðaður við brúttóþyngd. Séu innfluttar vörur
gefnar upp með nettóþyngd í verzlunarskýrslum, er það því ávallt samkvæmt útreikn-
ingi eftir ákveðnum umreikningshlutföllum, sem hljóta að verameiraeðaminnaóáreið-
anleg. í öðru lagi er fullt eins heppilegt fyrir innflytjendur og aðra notendur skýrsln-
anna, að þyngd sé gefin upp brúttó, vegna þess að þeir eru kunnugri þeirri tölu en
nettótölunni. í þriðja lagi gefur brúttóþyngd betri hugmynd um flutningaþörfina
til landsins, og enn fremur eru flutningsgjöld að sjálfsögðu miðuð við hana. Loks
felst í því mikill vinnusparnaður fyrir Hagstofuna, við samningu verzlunarskýrsln-
anna, að miðað sé við brúttó- en ekki nettóþyngd. Af öllum þessum ástæðum var
ákveðið að taka upp brúttóþyngd í stað nettóþyngdar í verzlunar-
skýrslum, enda var áður búið að ganga úr skugga um, að það færi ekki í bág
við alþjóðasamþykktir um fyrirkomulag verzlunarskýrslna. Að vísu mun í verzlunar-
skýrslum annarra landa yfirleitt vera notuð nettóþyngd, en þar er ekki um að ræða
neina skuldbindingu eða kvöð, heldur getur hvert land hagað þessu eins og því
hentar bezt. — í töflu IV A er, í sérstökum dálki, sýnt, hve miklum hundraðs-
hluta nettóþyngd er talin nema af brúttóþyngd fyrir hverja einstaka
vörutegund. Hlutföll þessi Voru notuð við umreikning brúttóþyngdar í nettóþyngd
í vcrzlunarskýrslum 1950. Var gerð sérstök athugun á innflutningnum 1950 í því
skyni að finna sem réttust blutföll milli brúttó og nettóþyngdar, og fengust um
þetta tiltölulega öruggar niðurstöður að því er snertir flestar vörur. í sumum til-
fellum var þó haldið áfram að nota hlutföll, sem Hagstofan hafði áður notað við
útreikning á nettóþyngd viðkomandi vörutegimda.
Verðlagsnefnd heimilaði Eimskipafélaginu að liækka stykkjavörufarmgjöld um
40% frá og með 18. ágúst 1962, þ. e. hækkun þessi kom á vörur, sem komu til
landsins frá þeim tíma. Hækkunin tók til farmgjalda kaffis, sykurs og smjörlíkis-
olía, en ekki til farmgjalda fóðurvöru. Manneldiskornvara í sekkjum, sem hafði
borið lægri farmgjöld en fóðurvara, var hækkuð í sama og hún, og var þar um að
ræða 33—36% hækkun farmgjalda. Farmgjöld á bifreiðum frá Evrópu hækkuðu
mánuði síðar um 40%, en engin hækkun varð á farmgjöldum bifreiða frá Amcríku,
þar sem þau voru ekki talin þola hækkun.
í Verzlunarskýrslum 1961, bls. 9*, var gerð grein fyrir lækkun aðflutnings-
gjalda á ýmsum gjaldháum vörum, sem ákveðin var með lögum nr. 90 20. nóvember