Ægir - 01.09.2012, Blaðsíða 48

48
teini til að vöxtur sé viðun-
andi. Vöxtur var því lakari
þegar gulldepla var notuð
sem aðalfóður heldur en þeg-
ar loðna, síld eða sandsíli er
notað. Hins vegar gæti verið
áhugaverður kostur að nota
gulldeplu í votfóður, þá er
nauðsynlegt að blanda saman
feitum og mögrum fiski svo
að próteininnihaldið verði
ekki of mikið.
Beita
Gulldepla er of lítill fiskur til
að nota sem beitu beint á
línukróka. Hins vegar gæti
hún verið hentugt hráefni í
pokabeitu þar sem hún er
ódýrari en hefðbundin beita.
Gulldepla hefur verið prófuð
í pokabeitu en þá fiskaðist
ekki á beituna. Það þýðir þó
ekki að gulldepla henti alls
ekki í beitu af þessu tagi,
þetta hráefni uppfyllti
kannski ekki bestu skilyrðin
nákvæmlega á þessum tíma-
punkti því það geta verið
sveiflur í lífríkinu. Eiginleikar
bæði beitu og fiskanna sem
sækja í beituna er mismun-
andi eftir stað og tíma. Til
dæmis eru eðliseiginleikar
lýsis úr fiskum mismunandi
eftir því á hvernig fæði fisk-
arnir hafa lifað. Hægt er að
blanda gulldeplu og öðrum
fiski við annað hráefni og
möguleikarnir eru margir. Til
dæmis er hægt að blanda
með hveiti, sykri, korni, kók-
osmjöli eða amínósýrum. Það
er eiginlega til vandræða hve
margir möguleikarnir eru því
það væri erfitt að prófa allar
blöndurnar.
Gæludýranammi
Gulldepla gæti verið áhuga-
verður kostur sem gæludýra-
nammi. Hægt væri að þurrka
hana heila í þurrkklefum sem
notaðir eru til harðfiskþurrk-
unar. Ef hægt væri að þurrka
gulldeplu án mikilla vand-
kvæða fengist mikill virð-
isauki af framleiðslu gælu-
dýrasælgætis úr henni.
Gerð var tilraun til að
þurrka gulldeplu í þurrkklefa
í verkefninu. Gulldeplu var
raðað á þurrkgrindur og var
magnið sem fór á þurrkgrind-
urnar vigtað til að mæla nýt-
ingarprósentu. Einnig var
dreift úr gulldeplu á pönnur.
Gulldeplan var þurrkuð í
fjóra sólarhringa, eftir þurrk-
un var gulldeplan aðeins
olíu kennd að utan og var
nýtingarprósentan af þurrk-
grindunum 34%.
Gulldeplan var prófuð á
nokkrum gæludýrum.
Hundar sem gefin var þurrk-
uð gulldepla sem sælgæti
voru allir sérlega hrifnir af
henni og margir tilbúnir til að
sýna ýmsar kúnstir til að fá
meiri fisk. Fimm kettir fengu
að smakka gulldeplu en að-
eins einn af þeim vildi éta
hana.
Lífvirk efni úr gulldeplu
Lífvirk efni úr sjávarfangi eru
orðin mjög eftirsótt sem
fæðubótarefni og sem heilsu-
samleg íblöndunarefni í mat-
væli og snyrtivörur. Þegar tal-
að er um lífvirk efni í mat-
vælum og snyrtivörum er átt
við að eðlislægir efnisþættir í
vörunni hafi heilsubætandi
áhrif. Það er mikill vöxtur á
heimsvísu í sölu þessara efna
og eru verðmætin mikil í
þess konar framleiðslu. Gull-
depla er alveg ókannaður
fiskur hvað varðar lífvirkni en
hægt yrði að margfalda verð-
mæti hennar ef hún hentaði í
framleiðslu á lífvirkum efn-
um.
Í verkefninu var kannað
hvort hægt væri að vinna
verðmæt lífvirk efni úr gull-
deplu. Einkum var sjónum
beint að lífvirkum peptíðum
og ómega-3 fitusýrum. Matís
hefur náð miklum árangri í
að þróa aðferðir til að vinna
lífvirk efni úr ýmsu sjávar-
fangi og er nú með mikið
safn af aðferðum til að kanna
lífvirkni þessara efna. Mark-
miðið var að skoða þau líf-
efni sem fyrri rannsóknir
okkar sýna að gefi mesta
virkni og hægt er að fram-
leiða í miklu magni úr svip-
uðum fiskum. Bæði efnin, líf-
virk peptíð og ómega-3 fitu-
sýrur, eru mjög eftirsótt sem
fæðubótarefni og sem heilsu-
samleg íblöndunarefni í mat-
væli og snyrtivörur. Ómega-3
eru fjölómettaðar fitusýrur
sem taldar eru hjálpa til við
að viðhalda heilbrigðu hjarta
og hafa jákvæð áhrif á minn-
ið en lífvirk peptíð hafa t.d.
blóðþrýstingslækkandi eigin-
leika.
Gulldepla er smár, feitur
fiskur og að fjarlægja hluta
hans, svo sem roð, bein, inn-
Lofttjakkar
Ál og ryðfríir
Hjallabrekka 1 • 200 Kópavogur • Símar: 564 3000 – 564 0030
Fax: 564 0030 • www.loft.is • loft@loft.is
Gulldepla er smár, feitur fiskur og að fjarlægja hluta hans, svo sem roð, bein, innyfli og haus er ekki mögulegt í vinnsluhæfu
magni. Því er nauðsynlegt að hakka fiskinn í heilu lagi og reyndist hakkið vera mjög dökkt. Eftir að gulldeplan var hökkuð var
hakkið þvegið til að minnka dökka litinn áður en lífvirku efnin voru unnin úr gulldeplunni.
Óskum fiskvinnslufólki, sjómönnum,
útgerðarmönnum og fjölskyldum þeirra
gleðilegra jóla og farsældar á nýju ári!
R A N N S Ó K N I R