Aldan - 20.10.2015, Síða 9

20. Október 2015 ALDAN 9
Grunnskólanemendur
fjölmenntu á Degi þorsksins
Þann 24. september sl. efndi Íslenski
sjávarklasinn á Grandagarði til Dags
þorsksins í fyrsta sinn. Dagurinn var
afskaplega vel heppnaður og mættu
hátt í 900 manns í Hús sjávarklas-
ans við Grandagarð í Reykjavík.
Meðal gesta voru 350 nemendur í
efstu bekkjum grunnskóla úr um 10
grunnskólum á höfuðborgarsvæðinu
og sýndu krakkarnir því sem bar fyrir
augu mikinn áhuga og voru spurul,
fróðleiksfýsnin hafði greinilega glað-
vaknað.
Meðal þeirra sem tóku þátt í hátíð-
inni voru öll fyrirtækin í Húsi sjávar-
klasans, ýmsir samstarfsaðilar Íslenska
sjávarklasans og fjölmörg nágranna-
fyrirtæki Íslenska sjávarklasans við
Gömlu höfnina. Húsið var opið gestum
og gafst fyrirtækjum kostur á að kynna
starfsemi sína, vörur og þróunarstarf.
Hægt var að smakka á ýmsu góðgæti úr
þorskafurðum og má þar nefna þorska
cheviche, niðursoðna þorsklifur,
þorkshausasúpu, próteindrykki með
kollageni sem unnið er úr þorskroði,
harðfisk, þ. e. smakka fjölda ólíkra
matvæla og fæðubótarefni, kynnast
lyfjafyrirtækjum og frumkvöðlum í
ólíkum geirum, allt frá hátækniiðnaði
til fatahönnunar úr þorskroði.
Fjölbreytt flóra fyrirtækja
Á Degi þorsksins mátti sjá í Húsi sjáv-
arklasans þá gríðarlega fjölbreyttu
flóru fyrirtækja sem vinna með þorsk
og þorskafurðir af einhverju tagi á Ís-
landi. Markmið dagsins var því ekki
síst að kynna íslensk fyrirtæki sem
hafa þróað ýmsa tækni og vörur sem
tengjast þorskinum. Íslendingar hafa
verið í fararbroddi í Norður-Atlants-
hafi í sköpun aukinna verðmæta úr
þorskafurðum. Kynning fyrirtækja
sem þarna voru sýndu það bersýni-
lega. Tilgangurinn með deginum var
ekki síst að sýna gestum þetta með
skemmtilegum hætti og um leið að
minna á mikilvægi þorsksins fyrir
okkur Íslendinga en afurðir hans og
útflutningur á tækni tengd veiðum og
vinnslu hans skila minnst 100 millj-
örðum króna á ári í útflutningstekjur.
Styrktaraðilar Dags þorsksins voru
Marel í Garðabæ, Þorbjörn í Grinda-
vík, Vinnslustöðin í Vestmannaeyjum,
Hraðfrystihúsið-Gunnvör á Ísafirði og
Skinney-Þinganes á Hornafirði.
Dagur þorsksins verður einnig
haldinn í Portland, Maine í Bandaríkj-
unum og í Nuuk, Grænlandi í sam-
starfi við New England Ocean Clu-
ster, KNAPK og Sermersooq Business
Council.
Fiskafurðir geta verið með ýmsum hætti.
kristín Örlygsdóttir, aðaleigandi blámars, sem sérhæfir sig í sölu og dreifingu á
frystum og ferskum sjávarafurðum á innanlandsmarkaði til verslana, veitinga-
húsa og stóreldhúsa kynnti framleiðslu blámars í reykjanesbæ, en framleiðslan
hefur fengið góðar viðtökur og nýtur mikilla vinsælda sælkera.
Þorskur var auðvitað til sýnis, hvað annað á degi hans!
Forystumenn í sjávarútvegi stungu auðvitað saman nefjum og ræddu vænt-
anlega um allt milli himins og jarðar sem snertir sjósókn, aflabrögð, kvóta
á ýmsum fisktegundum og markaðsmál sem ekki síst eru til umræðu vegna
viðskiptabanns rússa á íslenskum sjávarfangi. Þetta eru f.v. Guðmundur
kristjánsson forstjóri brims, Jón bjarnason fyrrverandi sjávarútvegsráðherra,
Páll Guðmundsson framkvæmdastjóri Hugins og Finnbogi Jónsson fyrrverandi
framkvæmdastjóri Framtakssjóðs Íslands.
Valka kynnti framleiðslu sína á tækjum fyrir sjávarútveginn.
Sendiherra bandaríkjanna, robert C. barber, var áhugasamur um það sem var
kynnt á Degi þorsksins. Hann tók við embættinu í byrjun ársins og einsetti
sér að efla samskipti Íslands og bandaríkjanna.
Makrílsagan og samhengið
„Það er áhugavert að fylgjast með
umræðunni um blessaðan mak-
rílinn þessa dagana. Þar er margt
skynsamlega mælt að vanda þótt
stundum vanti nokkuð upp á söguna
og samhengið.“ Þetta segir Kristján
Þórarinsson, stofnvistfræðingur hjá
Samtökum fyrirtækja í sjávarútvegi.
Meiri útbreiðsla eða
minni?
„Mér er minnisstæð ráðstefna sem
ég sat í Þórshöfn í Færeyjum haustið
2010. Þar steig fram vísindamaður
sunnan úr álfu og sagði viðstöddum
að vegna hnattrænnar hlýnunar hefðu
fiskistofnar meðfram vesturströnd
Evrópu flutt sig um set sífellt lengra
til norðurs. Hann taldi jafnframt hið
sama vera að gerast varðandi stóru
uppsjávarstofnana í NA-Atlantshafi –
síld, kolmunna og makríl – og af sömu
ástæðu: þeir færðu sig nú sífellt norðar
og vestar vegna hnattrænnar hlýnunar
og svo yrði áfram um langa framtíð.
Á eftir honum kom svo norskur vís-
indamaður með gjörólíka sýn á þessa
hluti. Sá norski sagði að hvað sem liði
meðalhitanum á jörðinni þá hefði
hitafar sjávar á norðurslóðum sýnt 70
ára sveiflu um aldir. Í uppsveiflunni
stækkuðu uppsjávarstofnarnir hver
af öðrum – fyrst síld, svo kolmunni
og loks makríll – og héldu í fæðuleit
lengra til vesturs og norðurs. Nú væri
sveiflan nálægt hámarki og stofnarnir
stórir og útbreiddir, en brátt færi þessi
sveifla að ganga til baka, stofnarnir
að minnka og útbreiðslan að skreppa
saman á minna svæði. Auðvitað veit
enginn með vissu hvað mun reynast
rétt í þessum efnum. Mér sýnist þó að
þeir vísindamenn sem best þekkja til á
norðurslóðum hallist flestir að því að
sveiflan skipti verulegu máli.“
Afli við Ísland
„Við Íslendingar þekkjum vel hvernig
þessir stofnar uppsjávarfiska stækk-
uðu og juku útbreiðslu sína og tóku
að ganga á Íslandsmið á umliðnum
árum eftir langt hlé. Þá bjuggum við
okkur út til veiða og vinnslu á þessum
fiski og jukum afla okkar af þessum
tegundum, einni af annarri. Óvissan
um framhaldið hefur þó alltaf verið
mikil. Í ljósi þess sem að ofan greinir
gæti jafnvel svo farið að makríllinn
hyrfi af Íslandsmiðum jafn snögglega
og hann birtist,“ segir Kristján Þórar-
insson.
kristján Þórarinsson, stofnvist-
fræðingur hjá SFS.