Feykir - 20.01.1999, Síða 6

6 FEYKIR 3/1999
Hagyrðingaþáttur 266
Heilir og sælir lesendur góðir.
í síðasta þætti spurði ég um höfund
vísunnar „brestur vín og brotnar gler”.
Þær upplýsingar berast úr Skagafirði að
vísan muni vera eftir séra Tryggva
Kvaran. Frá Hvammstanga berast aftur
á móti þau tíðindi að höfundur um-
ræddrar vísu sé Jón Blöndal læknir,
sem ættaður var frá Stafholtsey í Borg-
arfirði. Mun vera fjallað um hann og
umrædda vísu í Bogfirskri Blöndu.
Gaman væri að fá nánari upplýsingar
ef hægt er.
Það er Jón Gissurarson í Víðimýrar-
seli sem er höfundur að fyrstu vísunni
að þessu sinni.
Kuldatíðin krenkir lýð
krapar víða pollur.
Engin þíða úti blíð
í mér kvíða hrollur.
Jóhanna L. Friðriksdóttir ljósmóðir
mun vera höfundur að næstu vísu og er
hún gerð í Viðimýrarseli sumarið 1935.
Vítt má sjá afVatnsskarðsbrún
og vegi Itáa grunda.
Sagan á hér sefgrœnt tún
og selið lága hrunda.
Tvær vísur koma hér í viðbót eftir
Jóhönnu.
Hnígur dýrleg sól í sjá
sveipast gaddi haginn.
Þykknar í lofti, þyngist brá
þegar þú kveður bæinn.
Það œtti að virða í vandrœðum
viðleitnina mína.
Eins og Rut á akrinum
öxin má ég tína.
Þá langar mig að leita til ykkar kæru
lesendur með upplýsingar um höfund
að næstu vísu.
Lifiiar hagur nú á ný
nýr er bragur spunninn.
Dýr ogfagur austri í
upp er dagur runninn.
Sama á við um næstu vísu sem ég
hef reyndar áður birt og spurt um höf-
und hennar.
Glaðnar hagur, hýmar brá
hreyfist bragagjörðin.
O hve fagurt er að sjá
ofan í Skagajjörðinn.
Áfram skal haldið með að leita til
lesenda með upplýsingar. Einhvem
tíma í vetur sá ég á prenti í gamalli bók
þessa vísu.
Far vel Hólar fyrr og síð.
Far vel sprund og halur.
Far vel Reykja - fögur hlíð.
Far vel Hjaltadalur.
Eins og margir sjá er þama á ferð
Hólastemman og hef ég kunnað hana
frá bamæsku, en með þriðju hending-
una þannig: „far vel Rafta - fögur hlíð.
Langar mig nú til að heyra frá lesend-
um, og þá kannski sérstaklega Skag-
firðingum hvað sé rétt í þessu máli.
Einhvem tíma í vetur rifjaðist upp
fyrir mér vísa sem faðir minn kenndi
mér þegar ég var bam. Ekki man ég
eftir að hafa heyrt farið með hana síðan
og veit ekki neitt um höfund.
Heitir Valur hundur minn
hann erfalur valla.
alltaf smalar auminginn
upp um sali fjalla.
Tvær næstu vísur lærði ég um svip-
að leyti og man ekki eftir að hafa heyrt
neinn fara með þær síðan.
Blágrá er mtn besta œr
ber hún aföllum kindunum,
eg sá liana efsta í gœr
upp áfjallatindunum.
Æntar mínar lágu í laut
leitaði ég að kúnum.
Allt fannst það í einum graut
upp á fjallabrúnum.
í síðasta þætti birtist vísa eftir séra
Tryggva Kvaran sem ég hef nú fengið
nánari upplýsingar um. Mun hún vera
ort til Pálma Þorsteinssonar sem fyrst-
ur mun hafa byggt í Varmahlíð. Var
hann framsóknarmaður og mikill aðdá-
andi Jónasar frá Hriflu sem sagði oft á
ræðum, „verkin tala”. Einhveiju sinni á
stjómmálafundi í Skagafirði er Pálmi
hafði tekið til máls og notað þessi orð
nokkuð oft, orti séra Tryggvi.
Framsónar erfögur tíð
fjöldinn er sœll í trúnni.
Vtldi ég búa í Vanttahlíð
og vera þar einn með frúnni.
Efég aðeins fengi frið
frúna við að hjala.
Vtldi ég Pálma leggja lið
og láta verkin tala.
Þá kemur snyrtileg hringhenda eftir
Vilhjálm Benediktsson frá Branda-
skarði.
Þegar vos í villufor
við mig losar kœti.
Astarbros afblíðri vör
best ég kosið gæti.
Vegna hins sviplega fráfalls okkar
góða vinar og félaga í Karlakór Ból-
staðahlíðarhrepps. Kristjáns Frímanns-
sonar á Breiðavaði, langar mig að til-
einka lokavísuna minningu hans.
Nú er vinur harpan hljóð
horfin gleðin satttta.
Samt við munum eiga óð
endurmirminganna.
Veriði þar með sæl að sinni.
Guðmundur Valtýsson, Eiríksstöðum,
541 Blönduósi, sími 452 7154.
In memorian
Guðmundur Klemenzson
kennari Bólstaðarhlíð
+
Það er fagur júlídagur sum-
arið 1981. Þá er hringt dyra-
bjöllunni á prestssetrinu Ból-
stað. Úti fyrir stendur fremur
lágvaxinn maður með staf í
hönd og kynnir sig. Hann
kveðst heita Guðmundur
Klemenzson og eiga heima í
Bólstaðarhlíð þar skammt vest-
an ár og vera kominn til að
heilsa upp á nýjan sóknarprest.
Næstu tvö árin urðum við Guð-
mundur nágrannar í dalnum og
milli okkar þróuðust vináttu-
bönd, sem hafa haldist síðan.
Guðmundur var skemmti-
legur félagi, sem gott var að
umgangast. Hann var fróður og
viðræðugóður, glaðsinna og
gamansamur, höfðingi heim að
sækja. Það fékk ég oft að reyna.
Frá æsku var hann fatlaður,
fékk lömunarveikina bam að
aldri og missti mátt í fótum, en
með eindæma viljastyrk tókst
honum að komast aftur á fætur
og ganga að starfi, sem nánast
heilbrigður væri. Fötlunina bar
hann af mikilli karlmennsku og
þolgæði og aldrei heyrði ég
hann mæla æðruorð yfir hlut-
skipti sínu, miklu fremur átti
hann oftast til nóg af gam-
anyrðum til að lífga upp tilver-
una fyrir okkur hin.
Ævistarf Guðmundar var
kennsla. Hann var stúdent frá
Menntaskólanum á Akureyri
og síðar lauk hann kennara-
prófi. Kennslustörf hóf hann í
heimasveit sinni, Bólstaðahlíð-
arhreppi, þar sem hann kenndi
í allmörg ár, og einnig í Svína-
vatnshreppi, en lengst af stund-
aði hann kennslustörf við
Varmahlíðarskóla í Skagafirði,
eða allt þar til fyrir fjórum árum
að hann lét af kennslu.
Aðalkennslugrein hans var
danska, en í því ágæta tungu-
máli hafði hann sérhæft sig,
m.a. með því að sækja nám-
skeið bæði innan lands og utan,
og þótti góður kennari.
Oft undraðist ég það úthald,
sem Guðmundi var gefið við
erilsöm kennslustörf í heima-
vistarskóla, starf sem er hveij-
um fullfrí'skum manni ærin þol-
raun, en þar hjálpaði honum ör-
ugglega mikið hans meðfædda,
glaða lund og svo gott sam-
starfsfólk, sem setti sig inn í að-
stæður hans og studdi í starfi.
Við lát Guðmundar Klem-
enzsonar kemur margt upp í
hugann frá liðnum árum. Prest-
skaparárin mín á Bólstað var
það föst venja að skrýðast inni
í stofu hjá Guðmundi í gamla
húsinu í Bólstaðarhlíð, þá emb-
ættað var í staðarkirkjunni, og
einnig að þiggja þar hressingu
að lokinni athöfn. Góðar minn-
ingar á ég frá þeim stundum
innan kirkju sem utan. Það var
einhver sérstakur andblær í
stofunni hans Guðmundar, þar
sem flest bar vitni þjóðlegri
ræktarsemi og menningu.
Guðmundur lét sér einkar
annt um kirkjuna í Bólstaðar-
hlíð til hinstu stundar og sat í
sóknamefnd um árabil. Segja
má að þann arf tæki hann eftir
föður sinn, Klemenz Guð-
mundsson, bónda í Bólstaðar-
hlíð, sem um langt árabil var
hringjari og meðhjálpari í kirkj-
unni og þótti að sögn leysa þau
störf af hendi af einstakri alúð
og samviskusemi.
Trúin var Guðmundir ekkert
gamanmál. Hann var ekki
margorður um þá hluti fremur
en sín einkamál yfirleitt, en mér
var þó ljóst, að trúin á Jesúm
Krist, hinn upprisna Drottinn
og frelsara, vai- bjargið sem
hann byggði á, er erfiðleikam-
ir sóttu hann heim á lífsleiðinni.
En stundimar þær bar hann
ekki á torg. Aftur á móti lagði
hann þeim lið eftir megni, sem
svipað var ástatt um og halloka
fóm í lífsbaráttunni og starfaði
mikið af málefnum fatlaðra
lengst af.
Eftir að Guðmundur lét af
kennslu í Varmahlíðarskóla,
urðu samfundir nokkuð söjálli
en áður, enda virtist mér þrek
hans fara minnkandi síðustu
árin. Þó brá hann sér öðm
hvom yfir fjallið og heilsaði
upp á gamla vini og kunningja.
Síðast bar Guðmund að garði
hjá okkur á Mælifelli á liðnu
sumri. Þá hafði hann meðferð-
is fermingargjöf handa dóttur
minni. Þannig var Guðmundur
heill vinur til hinstu stundar.
Á liðnu hausti varð Guð-
mundur fyrir því óhappi að lær-
brotna og varð af þeim sökum
að leggjast inn á sjúkrahúsið á
Blönduósi. Þar veiktist hann al-
varlega um mánaðamótin nóv.-
des. og var fluttur suður á
Sjúkrahús Reykjavíkur, þar
sem hann lést að kvöldi að-
fangadags 24. des. Var útför
hans gerð frá Bólstaðarhlíðar-
kirkju 2. janúar að viðstöddu
fjölmenni, en þremur dögum
áður fór fram minningarathöfn
í Langholtskirkju í Reykjavík.
Sr. Ámi Sigurðsson flutti útfar-
arræðu og jarðsöng, og söng
annaðist Karlakór Bólstaða-
hlíðarhrepps við undirleik
Sveins Ámasonar. Athöfnin var
látlaus og fögur eins og líf hins
látna. Var Guðmundur lagður
til hinstu hvflu í garðinum
sunnan kirkju við hlið móður
og fleiri skyldmenna.
Á helgu jólakvöldi við skin
jólaljósanna björtu var Guð-
mundur Klemenzson kallaður á
Drottins fund. Við trúum því að
hann hafi nú gengið inn til
hinnar eilífu jólagleði, þar sem
þjáning og erfiðleikar em ekki
framar til, en „allt er ljós og
líf’.
Við hér á Mælifelli þökkum
honum samfylgdina og alla
elskusemi í okkar garð. Sam-
úðarkveðjur sendum við skyld-
mennum hans öllum. Minning-
in um góðan dreng lifir. Megi
hann hvfla í guðs friði.
Mælifelli 15. janúar 1999
Olafur Þ. Hallgrímsson.