Feykir - 19.02.2003, Blaðsíða 6

6 FEYKIR 6/2003
Heftum útbreiðslu
lúpínunnar í Skógarhlíð
USS
molar...
Á unglingsárum mínum
vann ég eins og ijöldinn allur
af jafnöldrum mínum við að
planta tijám í skógræktarlandi
Sauðkrækinga, Skógarhlíð.
Þó að oft þætti okkur krökkun-
um starfið hálf tilgangslítið,
sérstaklega þegar verið var að
reita frá áður plöntuðum tijám,
þá náðu starfsmenn unglinga-
vinnunnar að kveikja hjá okk-
ur draum um stórbrotinn skóg
við bæjarmörkin, þar sem við
gætum farið í skógarferðir
með bömin okkar. Nú tuttugu
árum síðar er skógurinn ekki
orðinn jafn stór og hann var í
draumum mínum, en þó er
svæðið orðið nokkuð vistlegt
útivistarsvæði sem ég heim-
sæki oft til beijatínslu, sveppa-
tínslu eða hreinlega til að njóta
náttúrunnar gangandi, hjólan-
di eða á skíðum.
Það er einn hlutur sem ég
hef töluverðar áhyggjur af í
þessu útivistarsvæði okkar
bæjarbúa en það er útbreiðsla
lúpínunnar. Þessi fallega jurt
sem plantað hefur verið i mela
og rofabörð með góðum
ásetningi og oft góðum ár-
angri, hefur ekki látið sér
nægja að dvelja efst í Sauðár-
gilinu, heldur hefur hún dreift
sér upp um allar hlíðar bæði
norðan og sunnan megin gils
og off á kostnað annarra gróð-
urtegunda. Kveður svo rammt
að þessu að stórir lúpínuflekk-
ir eru komnir í yfir 250 metra
hæð í Skógarhlíðinni og em
famir að ógna beijalandinu
þar. Ég hef einnig orðið var
við að lúpína er að taka sér
bólfestu í Grænuklaufmni,
sem sennilega þarf að skipta
um nafn ef fram heldur sem
horfir.
Lúpínan hefur reynst gagn-
leg til uppræktar í gegnum tíð-
ina en upphaflega var reiknað
með að hún hyrfi smátt og
smátt af sjónarsviðinu þegar
aðrar plöntutegundir tækju sér
bólfestu þar sem lúpínan hefði
undirbúið jarðveginn. Hér
virðist hinsvegar vera um ör-
litla öfugþróun að ræða, þar
sem lúpínan virðist í auknum
mæli vera að sækja inn á gróið
land og í nokkmm tilfellum er
lúpínan farin að vaxa innan
um og hálf kæfa lágvaxinn
tijágróðurinn sem plantað hef-
ur verið í Skógarhlíðinni. Þar
sem hún skýtur sér niður í
beijalandi, drepur hún allan
lággróður sem fyrir er og er
beijalandið í Skógarhlíðinni í
stórri hættu.
íslenskt orðtæki segir „fjar-
lægðin gerir fjöllin blá” en
lúpínan er á góðri leið með að
gera slíkt hið sama. Ég tel því
nauðsynlegt að hefta út-
breiðslu lúpínunnar í landi
Sauðár og Hlíðarenda, áður en
hún nær að eyðileggja beija-,
sveppa- og skógræktarlandið
okkar og gera Grænuklauf að
Bláuklauf.
Þorsteinn T. Broddason.
— Flókasteinarnir —
minnismerki um Flóka
Einn af þeim landnámsmönnum
sem tengist sterkt sögu Skagafjarðar,
er sá sem gaf landinu nafn á sínum
tíma, Hrafna Flóki Vilgerðarson, sem
nam land í Fljótum. Á Móum kallaði
Flóki bæ sinn og er þar átt við höfuð-
býlið sem nú heitir Ysti-Mór. Flóki er
án efa einn frægasti landnámsmaður-
inn og því væri ekki út í hött að koma
því í verk, sem einhvem tíma mun
hafa komið til tals, að minnast vem
Flóka í Fljótunum með þeim hætti að
ekki gleymis komandi kynslóðum. Og
það vill svo skemmtilega til að i Flóka-
dal em til náttumlegt minnismerki um
Flóka, svokallaðir Flókasteinar, sem
sögusagnir em um að hann hvíli undir.
Vel mætti hugsa sér að koma upp
söguskildi við þessa steina. Vegslóði
liggur að þeim og því þarf kostnaður
ekki að verða mikill við þessa fram-
kvæmd.
Flókasteinar em eina 500 metra
sunnan bæjarhúsa á Stóru-Reykjum,
sem em tvo-þijá kilómetra framan við
Barð. Steinamir em á litlu holti
skammt ofan Flókadalsár. Sæmundur
Dúason frá Steinavöllum segir í bók
sinni „Einu sinni var” um Flókastein-
ana.
„Þar standa á melum, sinn hvomm
megin við grasigróinn leyning, tveir
stórir steinar, ffamburður úr fjallinu
fyrir langa löngu. Steinar þessir heita
Flókasteinar. Þar í námunda hafa ýms-
ir talið, aðrir víst, að Hrafna-Flóki hafi
verið lagður til hinstu hvíldar. Haugur
hans sést þó hvergi. Niðri i leyningn-
um, sem nefndur var, er einstaka
steinn, nærri orpinn jörðu. Undir hon-
um giska sumir á að liggi bein Flóka.
Enginn veit neitt með vissu. En
þeim sem kunnugir em á þessum slóð-
um og ekki alveg lausir við forvitni þar
að auki, verður áleitin þessi spuming:
Því heita steinamir Flókasteinar? Það
skyldi ekki vera, að Flóki fengi enn að
blóti, eftir að hann settist hér að?
Flóki trúði einu sinni guði sínum
fyrir því að magna til þess hrafna, að
þeir beindu honum leið, Flóka, að
ónumdu og lítt þekktu landi óravegu
útnorður í reginhafí.
Af leitinu, þar sem Flókasteinar
standa, sést mestur hluti landnáms
Flóka, sem séður verður frá einum og
sama stað. Mætti vera að þetta hefði
ráðið nokkm um val staðarins til þess
atburðar eða þeirra athafna, sem stein-
amir áttu að vera til minningar um.
Landnáma greinir frá því, þegar
Flóki hafði blótað hrafhana áður en
hann fór að leita Snælands, að „þeir
hlóðu varða, þar sem blótið hafði ver-
ið, og svokallaða Flókavarða.”
Flókasteinar og Flókavarði eða
Flókavarðar, ef þeir vom fleiri en einn,
vom gerðir til minningar um blót í
Noregi. Flókasteinar, em ekki á bæ
Flóka, heldur úti á víðavangi. Svo er
að sjá að frásögn Landnámu, að minn-
ismerkið í Noregi hafi einnig verið úti
á víðavangi. Það var „þar sem mætist
Hörðaland og Rogaland.”
Byggð er að skerðast í Flókadal og
útlit fyrir að ekki verði langt þangað til
hann verði einn af íslensku eyðidöl-
unum. Það gæti gagnast ferðaþjónust-
unni og hreinlega því að fólk vendi
komur sínar ffarn til dala, að minnst
væri á sögustaði með þeim hætti, sem
gerð er tillaga að hér að ffaman. Hjalta
Pálssyni sem ritar Byggðasögu
Skagafjarðar hefur komið í hug að
sett verði upp skilti þar sem merkt em
inn býli og eyðibýli í sveitum héraðs-
ins. I Fljótunum væri t.d. hugsanlegt
að setja upp slíkt skilti við Barðslaug,
eða Sólgarðaskóla eins og það heitir,
en þar er aðal ferðaþjónusta sveitar-
innar.
ÞÁ.
Opinn dagur í
sporthöllinni
Snæ-LÍV og Sporthallareigendur bjóða upp á
sýningu á nyjustu græjum
félagsmanna og vörum tengdum sportinu fostudaginn
21. febrúar frá kl. 17 til 22.
Léttar veitingar í boði.
Allir velkomnir.
Sporthallareigendur Borgarteig 9.