Feykir - 12.03.2003, Blaðsíða 4

4 FEYKIR 9/2003
Á sundreið frá messu á sjálfstæðismót
i
Björn Björnsson síðar prestur á Hólum var að messa í fyrsta skipti í Rípur-
kirkju, þennan dag sem Magnús á Frostastöðum segir frá í grein sinni.
Það er sunnudagur 28. júlí 1940.
Og veðrið þennan drottins dag? Jú,
suðvestanhægviðri, sólskin og
smáskúrir, hef eg skrifað í dagbókina
mína. Eg hef verið í einskonar sumar-
leyfi heima hjá mér í Eyhildarholti ffá
því 17. júni og á annars að heita
nemandi við Garðyrkjuskóla ríkisins
að Reykjum í Ölfúsi.
Og nú höfum við Hegranesbúar
fengið nýjan prest til þess að boða
okkur guðsorð og góða siði. Heitir
hann Bjöm og er Bjömsson tengda-
sonur Friðriks Hansen á Sauðárkróki,
manns sem eg hef alltaf haft mikið
dálæti á þótt ærinn sé aldursmunurinn.
I dag skyldi hinn nýi prestur okkar
messa á Ríp og var það hans íyrsta
guðsþjónusta þar. Sjálfsagt var að taka
vel á móti hinum nýja presti með því
að mæta við messuna og urðum við
sjö, sem fórum frá Eyhyldarholti.
Vom það pabbi, Leifi (Þorleifur
Einarsson). Guðfmna kennari og við
bræðumir: undirritaður, Sveinn,
Konráð og Kolbeinn. Heita mætti að
hvert sæti væri skipað í kirkjunni enda
var séra Bjöm ánægður með
viðtökumar. Auk venjulegrar
guðsþjónustu var skírt stúlkubam
þeirra Helga og Ingibjargar á
Hellulandi og svo afhenti Jón
Normann ffá Hróarsdal kirkjunni tvo
veglega kertastjaka til minningar um
foreldra sína. Pabbi þakkaði gjöfina
fyrir hönd sóknamefhdarinnar. Og svo
var boðið til kaffidrykkju eins og
jafnan við messulok á Ríp.
En nú víkur sögunni í aðra átt. Yfir
í Melsgili höfðu Sjálfstæðismenn í
Skagafirði efnt til samkomu og nefndu
héraðsmót, en Melsgilið var þá að
verða vinsæll skemmtistaður fyrir úti-
samkomur að sumrinu. Innan skamms
var eg á forum úr Skagafirði og gat
naumast búist við að eiga þangað
affurkvæmt fyrr en eftir 9-10 mánuði.
Ætla mátti að á samkomunni yrðu
ýmsir kunningjar mínir, sem nú var
síðustu forvöð að hitta um sinn. Eg
ákvað því að heiðra hátíð Sjálf-
stæðismanna með nærvem minni og
drifa mig í Melsgilið. Bræður mínir,
Sveinn og Konráð, slógust í förina,
svo og þær Rípursystur, Ragnheiður
og Jóhanna. Öll vomm við að sjálf-
sögðu ríðandi og við bræður með sína
tvo hestana hver. Hugmyndin var að
fá lánaðan pramma í Hróarsdal og
„sigla” á honum vestur yfír Vötnin.
Er í Hróarsdal kom hittum við fyrir
sjö manns sem vom að búast til ferðar
í Melsgilið: Jón, Þóm, Sigga, Laugu
og Fjólu í Hróarsdal, Jón í Asi og Ama
í Keflavík. Sjáanlegt var að fara yrði
tvær ferðir á prammanum því útilokað
var að hann bæri 12 manns með átta
hesta í eftirdrægi. Það fannst okkur
bræðrunum taka alltof langan tíma svo
við ákváðum að láta slag standa og
fara bara á hestunum yfir Vötnin.
Þama var að vísu ekki um neitt vað að
ræða og gera mátti ráð fyrir að við
yrðum meira og minna blautir á þessu
skvampi svo við afklæddumst öllu
nema stuttbrókum og nærskyrtum og
fólum önnur föt okkar áhöfn feijunnar
til varðveislu.
Og svo lögðum við þá á djúpið.
Sem fyrr segir vomm við allir með tvo
til reiðar. Eg reið Sleipni og teymdi
Jaka, Sveinn reið Þyrli og teymdi
Fálka, Konni reið Hörku og teymdi
Brún sinn. Við höföum ekki farið
nema fáeinar hestlengdir út í Vötnin
þegar hestamir vom komnir á hroka-
sund. Síðan kom töluverður kafli þar
sem vatnið tók hestunum ekki nema í
rniðjar síður. Þar næst allbreiðar grynn-
ingar en þar var hinsvegar slík sandb-
leyta að við urðum að ganga af hest-
unum. Svo snardýpkaði og hestamir
fóm öðm sinni á hrokasund.
Það leyndi sér ekki að hestamir
vom orðnir þreyttir af átökunum við
sandbleytuna. Svenna gekk ve! að
öðm leyti en því að hann varð
rennblautur upp undir hendur. Þyrill
var þrautreyndur vatnahestur og ör-
uggur í hven'i raun. Mér gekk einnig
vel til að byija með, en Jaki var með
afbrigðum óstýrilátur í vatni.
Svamlaði hann áffam með þeim fyrir-
gangi að Sleipnir fór tvisvar alveg á
kaf og stóð upp á endann í vatninu. Sá
ég nú að eigi dygði að hanga á hest-
inum, sleppti Jaka og synti við hlið
Sleipnis til lands.
Konna gekk þó verst. Harka haföi
ekki verið snert allt vorið og var orðin
afskaplega feit. Hún tók umbrotin í
sandbleytunni nærri sér. Á sundinu
stakkst hún hvað eftir annað á kaf svo
að Konni sleppti henni og synti til
lands. Sú gamla maraði fyrst í hálfli
kafi spölkom niður álinn en kenndi
svo botns, stóð fyrst grafkyrr eins og
hún væri að reyna að átta sig á þessari
óvenjulegu tilvem, en staulaðist svo til
lands.
Ferðin upp Staðarmýramar var
tíðindalaus. Girðingu hafði verið
komið upp fyrir hesta samkomugesta.
Þar slepptum við hesturn okkar, af-
klæddumst „sundfötunum”, breiddum
þau til þerris á girðinguna en fómm í
„samkvæmisklæðnaðinn”. I Skagfirð-
ingabúð, sem þama hafði verið reist,
dunaði dansinn. Öðrum atriðum
dagskrárinnar var lokið.
Við blönduðum okkur þegar í
félagsskapinn og svo var skyndilega
tilkynnt að ballinu yrði slitið klukkan
10,30. Mér fannst þetta nokkuð
endasleppt svo eg haföi samband við
þá Sigga í Holtsmúla og Sigga á
Reynistað og bað þá að reyna að fá
forráðamenn samkomunnar til þess að
ftamlengja ballið þótt ekki væri nema
til klukkan 11. En allt kom fyrir ekki
og ekki þýddi að deila við dómarann.
Auðvitað gafst lítill tími til þess að
hitta góðkunningja sína. Auk þeirra
nafna, sem áður em nefndir, tókst mér
að ná tali að Víkurbræðmm, og
Nonna, Palla og Sigga í Stóm-gröf.
Hurfúm við nú til hestanna, ásamt
þeim Rípursystrum. Þar hittum við þá
Nonna og Hénna í Djúpadal, sem vom
að búast til heimferðar. Okkur fysti nú
ekki frekari kynni við sandbleytuna
svo við slógumst í för með frændum
okkar ffá Djúpadal. Riðum nú sem
leið lá fram að Glaumbæ, yfir
Djúpukvíslina, austur Glaumbæjar-
eyjar og að Söndunum, kvísl, sem
skilur Glaumbæjareyjamar og Borgar-
eyna. Þar skildu leiðir, Djúpdælir riðu
ffam Löngumýrar- og Vallasporða og
yfír Gmndarstokksbrúna, en við
riðum yfir í Borgareyju, yfír
Suðurkvislina og út í Eggjamestá.
Þaðan héldu þær Rípursystur áffam til
sinna heimkynna og við til okkar,
sprettum af hestunum, klöppuðum
þeim og strukum, því pabbi haföi sagt
okkur að við ættum aldrei að sleppa
hestum án þess að láta vel að þeim.
Slepptum þeim síðan niður í
Bæjamesið. Viðburðaríkur dagur var
að baki.
Magnús H. Gíslason.
Fundu týndu mennina
við Langjökul
„Við vomm nýbyijaðir leitina þeg-
ar við fúndum þá. Við ætluðum varla
að trúa því fyrst þegar við sáum snjó-
húsið þama i jaðrinum. Það var reglu-
lega ánægjuleg stund þegar við fúnd-
um mennina og ekki síður hjá þeim.
Þeir vom búnir að sjá þyrluna fara nið-
ur tvívegis og vom aðeins svekktir
þegar hún hvarf ffá. Þeir vom samt
alltaf vissir um að þeir myndu fínn-
ast”, sagði Jón Einar Kjartansson hjá
björgunarsveitinni Gretti á Hofsósi, en
það vom vélsleðamenn ffá Gretti og
Flugbjörgunarsveitinni í Varmahlíð
sem fúndu vélsleðamennina sem vom
týndir á Langjökli um helgina.
Að sögn Jóns Einars á Hlíðarenda
vom Skagfirðingamir aðeins búnir að
leita í korter þegar mennimir fúndust,
en svæðið sem þeir leituðu var átta
sinnurn fjórir kilómetra á austurjaðri
jökulsins. Snjóbæli mannanna var
niðri í jökulkrók, i talsvert mikilli
lgæð, þannig að þyrlan heföi þurft að
hnita sig þar niður til að sjá mennina
og það líklega ástæðan fyrir því að hún
þurfti ffá að hverfa, enda orðin elds-
neytislítil.
Björgunarsveitarmennimir, 14 að
tölu úr Skagafirði, vom ræstir út um
fjögur leitið aðfaranótt mánudags. Frá
Hofsósi og Vannahlíð vom fimm vél-
sleðamenn. Frá Varmahlíð var einnig
snjóbíll og jeppar ffá Sauðárkróki og
Hofsósi. Mennimir fúndust 20 mínút-
ur yfir ellefú um morguninn. Þeir bám
sig vel að sögn Jóns Einars. Annar var
rakur og nokkuð kalur, haföi blotnað
daginn áður, en hinn vildi strax fara að
keyra vélsleðann. Þeir höföu haft nóg
að borða, vom með prímus með sér.