Hagskýrslur um kosningar - 01.01.1967, Blaðsíða 7

Inngangur.
Introduction.
1. Tala kjóscnda.
Number of registered electors.
Með forsetabréii 19. apríl 1967 var ákveðið, að Alþingi skyldi rofið frá og með
11. júní 1967 og efnt til nýrra kosninga þann dag. Næstu alþingiskosningar á undan
höfðu farið fram 9. júní 1963.
Yið alþingiskosningar 11. júní 1967 var tala kjósenda á kjörskrá 107 101 eða
53,9% af íbúatölu landsins. Hér er miðað við, að íbúatalan haíi verið 198 600 í júní
1967. Síðan kosningaaldur var færður niður í 21 ár með stjórnarskrárbreytingunni
1934, liefur kjósendatalan verið sem hér segir:
Tala í % af
kjóscnda íbúatölu
1934, alþingiskosningar........................ 64 338 56,4
1937, alþingiskosningar........................ 67 195 57,1
1942, alþingiskosningar 5. júlí ............... 73 440 59,7
1942, alþingiskosningar 18. október ........... 73 560 59,7
1944, þjóðaratkvæðagreiðsla ................... 74 272 58,5
1946, alþingiskosningar........................ 77 670 59,0
1949, alþingiskosningar........................ 82 481 58,7
1952, forsetakjör .............................. 85 877 58,2
1953, alþingiskosningar......................... 87 601 58,4
1956, alþingiskosningar........................ 91 618 56,8
1959, alþingiskosningar 28. júní............... 95 050 55,3
1959, alþingiskosningar 25. og 26. okt..... 95 637 55,2
1963, alþingiskosningar 9. júní................ 99 798 53,9
1967, alþingiskosningar 11. júní.............. 107 101 53,9
Helztu ástæður fyrir lækkun kjósendahlutfallsins í síðari alþingiskosningum
eru þessar: I fyrsta lagi lilutfallslega há fæðingartala síðustu tvo áratugina. í öðru
lagi hafa í síðari kosningum ekki verið með í kjósendatölum dánir og þeir, sem hafa
fengið kosningarrétt eftir kjördag á kosningaárinu. í þriðja lagi hafa líkindin til
þess, að menn séu á kjörskrá í fleiri en einni kjördeild, farið stórum minnkandi, eftir
að farið var að byggja kjörskrár á kjörskrárstofum Þjóðskrárinnar, eða frá og með
1956. Þessi breytta tilhögun takmarkar þó ekki rétt sveitarstjórna og annarra hlut-
aðeigenda til að ákveða, hverjir skulu vera á kjörskrá og hverjir ekki.
í skýrslu Hagstofunnar (nr. 129) um alþingiskosningarnar 1949 er, á bls. 5,
yfirlit um kjósendatölu við allar alþingiskosningar og þjóðaratkvæðagreiðslur frá
1874, og sömuleiðis er þar stuttlega greint frá skilyrðum fyrir kosningarrétti síðan
1903. Vísast til þess.
Af kjósendatölunni 1967 voru 49,9% karlar, en 50,l%konur. Koma 1005 kven-
kjósendur á móts við hvert þúsund karlkjósenda.
Af öllum kjósendum á landinu 1967 komu að meðaltali 1 785 kjósendur á hvern
þingmann, en 1 663 við kosningarnar 1963.