Skólavarðan - 01.02.2002, Blaðsíða 27

Þegar ég útskrifaðist frá Fóstruskóla Sum-
argjafar í maí 1973 ávörpuðu 30 ára út-
skriftarnemendur samkomuna, þá rann í
gegnum huga mér: „Eru þessar gömlu kon-
ur virkilega enn í starfi?“
Allir vita hvaða ár er nú og margt hefur
gerst í leikskólamálum þau tæp 30 ár sem
ég hef verið í starfi. Þegar horft er til baka
kemur á óvart hvað margt hefur breyst á
þessum tíma, flest til góðs en anað út í
sumt meira af kappi en forsjá.
Það sem nú er efst á baugi eru hug-
myndir um skólagöngu fimm ára barna,
heyrst hefur að lengja eigi grunnskólanám
og einnig að tveir elstu árgangar í leikskóla
verði skylda.
Allar hugmyndir eru góðar og umræða
er til alls fyrst. Það sem þarf að hafa í huga
er hvort hugmyndirnar falli að því sem við
höfum fyrir, hver sé tilgangurinn og hverj-
um við séum að þjóna.
Já, hverjum erum við að þjóna? Er það
atvinnulífið, foreldrar, stjórnmálamenn eða
börnin sem eru á ábyrgð okkar í leikskól-
anum?
Þegar svona hugmyndir koma
upp vill aðalatriðið oft gleymast
sem er leikskólabörnin. Þegar
leikskólakennarar tala um skóla-
skyldu elstu barna leikskólans eru
þeir að tala um að okkur finnist
kennsluaðferðir okkar eigi að ná
til allra barna á leikskólaaldri.
Mér hugnast ekki að færa
kennsluaðferðir grunnskólans í
leikskólann heldur vil ég að það
virki í hina áttina, það er að segja
að kennsluaðferðir leikskólans
verði viðhafðar í yngstu bekkjum
grunnskóla.
Nú er nám kennara komið
undir sama þak og kennarafélög-
in í ein samtök svo það ættu að
vera hæg heimatökin að sam-
ræma vinnubrögð og koma á
þeirri heild sem nám barna á að
vera.
Hvar er markmiðið um að börn eigi að
njóta bernsku sinnar?
• Er það að njóta bernsku sinnar að setj-
ast á skólabekk fimm ára? Nei.
• Er það að njóta bernsku sinnar að vera
í leikskóla til sex ára aldurs og leikskóli og
grunnskóli tengist betur? Já.
Einn mikilvægur þáttur sem vill gleymast
í umræðunni er umönnunin. Það hafa allir
þörf á og eiga að fá umönnun. Eftir því
sem börnin eru yngri er umönnunin meiri
en minnkar eftir því sem þau eldast. Hvað
um allt námið sem fer fram í öllum sam-
skiptum í dagsins önn?
Þessi þáttur hefur verið vanmetinn og
það sem kom fram í fréttum nú á dögun-
um, að fólk beri almennt ekki næga virð-
ingu hvert fyrir öðru hér á Íslandi, er alvar-
legt mál.
Til að við getum lært þarf okkur að líða
vel, vera í jafnvægi og umhverfið þarf að
veita okkur öryggi þannig að við séum
óhrædd að takast á við þau verkefni sem
mæta okkur.
Við hér í leikskólanum Hlíðarenda í
Hafnarfirði höfum m.a. lagt áherslu á að
njóta þess að vera hér og nú án þess að
hugsa um allt sem á eftir að gerast í lífinu.
Við höfum einnig lagt áherslu á að um-
hverfi barnanna sé hvetjandi en um leið af-
slappað og að við sem störfum hér, börn og
starfsfólk, berum virðingu hvert fyrir öðru
og öllu í kringum okkur.
Ung börn læra mest og best í gegn-
um leik
Meinum við ekkert með því þegar við
segjum þessa setningu? Ég trúi því að ung
börn læri mest og best í gegnum leik, þess
vegna segi ég að þegar gera á nám barna
samfelldara færum þá leikskólakennsluna í
yngstu bekki grunnskólans en ekki öfugt. Í
leikskólum eru hóparnir minni og kennslan
fer fram í daglegum samskiptum og skipu-
lögðum stundum. Það er ekkert gert „af
því bara“ í leikskólum frekar en í öðrum
menntastofnunum, það er tilgangur með
öllu sem þar fer fram.
Við hugum að alhliða þroska barnanna,
vinnum með einstaklinginn, erum þátttak-
endur í vinnu/námi barnanna og gleymum
ekki umönnuninni.
Ég hef verið að gera mér það til gagns og
gamans að spyrja foreldra, sem koma til
mín í fyrsta viðtal, hverju þeir muna eftir
frá því að þeir voru í leikskóla.
Enginn hefur sagt: „Ég lærði
svo mikið af söngvum, ég lærði
litina, ég lærði hugtök“, o.s.frv.
Foreldrar nefna dæmi sem lúta
að samskiptum og umönnun.
Ein móðir sagði: „Ég man alltaf
eftir því þegar við vorum að þvo
okkur um hendurnar og „fóstr-
an“ kom með handklæðið á
móti okkur. Við settum hend-
urnar í handklæðið og hún
þurrkaði okkur með báðum
höndum.“
Þegar börnin eru spurð:
„Hvað varst þú að gera í leik-
skólanum í dag?“ er svarið oftar
en ekki: „Bara að leika mér.“
Lífið er jú leikur sem við
erum öll þátttakendur í. Leikir
eru misskemmtilegir og misjafnt
hverjir eru með í leiknum
hverju sinni, sumum leikjum
lendum við bara í, aðra veljum við sjálf. Ef
við erum örugg með okkur og líður vel
tökum við þátt í hverjum þeim leik sem
okkur ber að höndum með glöðu geði og
þannig lærum við og þroskumst best.
Lífið er leikur og lotterí
og leiðindi og gaman.
Bernskan er ekkert „smotterí.“
Allt auðvelt ef vinnum við saman.
Oddfríður Steindórsdóttir
Höfundur er leikskólastjóri í
leikskólanum Hlíðarenda í Hafnarfirði
Smiðshöggið
30
Ég hef verið að gera mér
það til gagns og gamans
að spyrja foreldra, sem
koma til mín í fyrsta
viðtal, hverju þeir muna
eftir frá því að þeir voru
í leikskóla. Enginn hefur
sagt: Ég lærði svo mikið
af söngvum, ég lærði lit-
ina, ég lærði hugtök.
Hverjum erum við að þjóna?