Morgunblaðið - 08.10.2015, Page 1

F I M M T U D A G U R 8. O K T Ó B E R 2 0 1 5
Stofnað 1913  236. tölublað  103. árgangur 
BRÉF Í SAMPO
HAFA FJÓRFALD-
AST Á SJÖ ÁRUM
VÍKINGUR
HEIÐAR
Í HÖRPU
KRISTÍN SYNGUR
Á JÓLATÓNLEIKUM
SCALA Í MÍLANÓ
FRUMFLUTNINGUR 38 ÁRSSAMNINGUR 39VIÐSKIPTAMOGGINN
Landamæravarsla
» Alls sóttu 218 manns um
hæli hér á landi frá 1. janúar til
30. september 2015.
» Reiknað er með að hælisleit-
endum fjölgi enn meir.
Guðni Einarsson
Þórunn Kristjánsdóttir
Fjölgun hælisleitenda veldur auknu
álagi í landamæravörslunni í Kefla-
vík. Það bætist við álag vegna fjölg-
unar ferðamanna. Þetta kemur fram
í nýrri skýrslu ríkislögreglustjóra
um áhættumat og greiningu vegna
komu flóttafólks og aukins álags á
landamærum Íslands. Hún var gerð
að beiðni Ólafs Helga Kjartansson-
ar, lögreglustjóra á Suðurnesjum.
Ólafur Helgi sagði skýrsluna sýna
að vinnuálagið hjá embættinu mundi
aukast þótt þessi þróun væri ekki
talin auka áhættu fyrir Ísland í heild.
„Skýrslan styður það að við þurf-
um að fá frekari fjárveitingar til þess
að auka við mannskap í landamæra-
gæslunni,“ sagði Ólafur Helgi. Hann
sagði að varlega áætlað gæti þurft að
fjölga þar um 5-10 manns. Í skýrsl-
unni er nefnd hugmynd um að lög-
reglan verði hluti af móttökumiðstöð
fyrir hælisleitendur á flugvellinum.
„Það er ný hugmynd og við erum
að sjálfsögðu opnir fyrir henni. Við
erum opnir fyrir því að leysa vanda-
málin á sem einfaldastan hátt,“ sagði
Ólafur Helgi.
Aukið álag við landamærin
 Fjölgun hælisleitenda veldur auknu álagi í landamæravörslunni í Leifsstöð
 Auka þarf mannskap  Bætist við álag vegna mikillar fjölgunar ferðamanna
MEfla þarf landamæravörsluna »4
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Meðal þess sem felst í nýrri geðheil-
brigðisstefnu, sem Kristján Þór Júl-
íusson heilbrigðisráðherra vinnur
nú að, er að allir unglingar á land-
inu verði skimaðir fyrir þunglyndi
og kvíða. Undanfarin ár hafa 9.
bekkingar í Breiðholti verið skim-
aðir fyrir kvíða og þunglyndi og í
kjölfarið hefur þeim sem ástæða
hefur þótt til verið boðið á nám-
skeið í hugrænni atferlismeðferð.
Það hefur m.a. leitt til þess að tilvís-
unum um grein-
ingar hefur
fækkað um 50%.
„Við verðum
að horfast í augu
við að þetta eru
sjúkdómar. Þörf-
in er knýjandi og
þessi málaflokk-
ur hefur verið
meira á hliðarlín-
unni en önnur
heilbrigðisþjónusta,“ segir Kristján
Þór. Hann segir að helsta áherslan í
stefnunni, hvað varði geðheilbrigð-
isþjónustu við börn og unglinga, sé
að efla samstarf heilbrigðis- og fé-
lagslega þáttarins. Þá er talsverð
áhersla á forvarnir, stuðning við
foreldra og að efla sálgæslu innan
heilsugæslunnar.
Lengi hefur verið kallað eftir
skýrari stefnumörkun í geðheil-
brigðismálum og að þjónustan
verði betur skilgreind. Anna Gunn-
hildur Ólafsdóttir, framkvæmda-
stjóri Geðhjálpar, segir að þessi
þjónusta sé bæði heilbrigðis- og fé-
lagsþjónusta. Lélegt aðgengi að
sérfræðingum á fyrsta stigi þjón-
ustunnar geti valdið því að fleiri
börn þurfi á meiri þjónustu að
halda. Sumir foreldrar grípi til þess
að fara með börn sín á stofur sál-
fræðinga, þar sem þeir þurfa að
greiða 13-15.000 krónur úr eigin
vasa. Slíkur kostnaður sé mörgum
ofviða.
Á vegum barna- og unglingageð-
deildar, BUGL, er starfrækt sér-
stakt átröskunarteymi. Flest
barnanna sem þar eru til meðferðar
eru á aldrinum 13-16 ára, en dæmi
eru um talsvert yngri börn, allt nið-
ur í átta ára. »16-17
Vill að allir unglingar verði skimaðir
Kristján Þór
Júlíusson
 Áhersla á forvarnir í væntanlegri geðheilbrigðisstefnu  8 ára með átröskun
Mjög mikil norðurljósavirkni var í gærkvöldi,
samkvæmt norðurljósaspá Veðurstofu Íslands.
Hins vegar byrgðu ský víða sýn til himins. Kjör-
aðstæður til norðurljósaskoðunar voru á Blöndu-
ósi þegar Höskuldur Birkir Erlingsson tók þessa
tilkomumiklu mynd við kirkjuna í vikunni.
Norðurljósin dönsuðu dátt yfir Blönduósi
Ljósmynd/Höskuldur Birkir Erlingsson
 Ólöf Nordal
innanríkis-
ráðherra segir
að flugrekstur á
Reykjavíkur-
flugvelli sé á
þremur flug-
brautum og eng-
in ákvörðun hafi
verið tekin um að
breyting verði á
því.
Ólöf sagði að kæmu inn á borð til
hennar í ráðuneytinu áform um að
reisa byggingar í fluglínu flug-
brautar, myndi ráðuneytið skoða
hver staða ríkisins væri. »4
Flugrekstur áfram
á þremur brautum
Ólöf
Nordal
 Heildarfjárfestingar sjávar-
útvegsfélaga í varanlegum rekstr-
arfjármunum námu 27 milljörðum
króna á síðasta ári og hafa ekki
verið meiri frá árinu 2002. Fjárfest-
ingar í sjávarútvegi hafa meira en
tvöfaldast á milli áranna 2013 og
2014. Þetta er meðal þess sem Jón-
as Gestur Jónasson, löggiltur end-
urskoðandi og meðeigandi Deloitte,
mun fjalla um á Sjávarútvegs-
deginum sem haldinn er í Hörpu í
dag. Hann segir að fjárfestingar
hafi verið rólegar frá hruni enda
hafi félögin einbeitt sér mikið að
því að borga niður skuldir. „En nú
er komið gríðarlegt stökk í fjárfest-
ingarnar.“ »ViðskiptaMogginn
Fjárfest fyrir 27
milljarða króna
Aðeins 4.101 þús-
und tonn af
15.730 þúsund
tonna heild-
arlosun gróð-
urhúsaloftteg-
unda á Íslandi,
árið 2012, mælt í
svokölluðum
koltvísýr-
ingsígildum telst
inn í bókhald
Kyoto-bókunarinnar. Stærsti hluti
losunarinnar, eða 11.629 þúsund
tonn, telst ekki með en sú losun
stafar af framræstu landi. Þetta
kemur fram í svari umhverfis- og
auðlindaráðuneytisins við fyrir-
spurn Sigríðar Á. Andersen um los-
un gróðurhúsalofttegunda.
Umferð fólksbíla vegur 13% af
því sem telst til Kyoto-bókunar-
innar en aðeins tæplega 4% séu
heildartölurnar notaðar. Sigríður
segir að bílaumferð sé aðeins lítið
brot af heildarmyndinni, kolefnis-
skattar á eldsneyti séu tilgangs-
lausir og að umræða um bíla í sam-
hengi við loftslagsmál hafi verið á
villigötum.
Sigríður fjallar um málið í að-
sendri grein í Morgunblaðinu. »22
Mengun
frá bílum
lítið brot
Sigríður Á.
Andersen