Morgunblaðið - 02.12.2015, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. DESEMBER 2015
Ógleymanleg bók sem
heillað hefur lesendur
um víða veröld.
Hjartnæm dæmisaga
um gjafmildi og ást fyrir
börn á öllum aldri.
BAKSVIÐ
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Vinnumálastofnun (VMST) hefur
greitt yfir 130 milljarða króna í at-
vinnuleysisbætur frá árinu 2008.
Samkvæmt áætlun stofnunarinnar
verður upphæðin komin í alls 138
milljarða króna í
árslok.
Séu bætur
hvers árs færðar
á verðlag nú
hækkar upphæð-
in í tæpa 157
milljarða króna,
eins og sýnt er á
grafinu hér til
hliðar.
Gissur Péturs-
son, fram-
kvæmdastjóri Vinnumálastofnunar,
segir lækkun tryggingagjalds munu
hægja á eiginfjáraukningu Atvinnu-
leysistryggingasjóðs. Það geti haft
afleiðingar ef staða efnahagsmála
versnar á Íslandi. Sjóðurinn eigi nú
fé sem dugar til greiðslu atvinnu-
leysisbóta í um það bil eitt ár.
Þá segir Gissur mikilvægt að hafa
í huga að atvinnutryggingagjaldið
renni til þriggja þátta; til greiðslu at-
vinnuleysisbóta, reksturs Vinnu-
málastofnunar og vinnumarkaðs-
úrræða til handa atvinnulausum.
Alls 12,9 milljarðar í ár
Gissur segir áætlað að atvinnu-
tryggingagjaldið skili 12,9 milljörð-
um króna í ár. Þar af fari um 10,8
milljarðar króna til greiðslu atvinnu-
leysisbóta og um 2 milljarðar til
reksturs Vinnumálastofnunar og
vinnumarkaðsúrræða.
Eins og sýnt er á grafinu hér til
hliðar er áætlað að eigið fé Atvinnu-
leysistryggingasjóðs verði um 11,3
milljarðar í árslok.
Spurður hversu há upphæðin er í
sögulegu samhengi segir Gissur að
11,3 milljarðar séu fljótir að fara í at-
vinnuleysisbætur ef það harðnar á
dalnum í íslensku efnahagslífi.
„Við eigum varla fyrir einu ári. Við
eigum næstum fyrir útgjöldum
sjóðsins til eins árs, miðað við núver-
andi útgreiðslur. Það er búið að
lækka tryggingagjaldið frá því þegar
það var hæst. Rifja má upp að árin
2009 og 2010 greiddum við hvort ár á
þriðja tug milljarða króna í bætur.“
Rennur ekki óskipt í sjóðinn
Gissur vill nota tækifærið og leið-
rétta þann misskilning að trygginga-
gjaldið fari óskipt í Atvinnuleysis-
tryggingasjóð. Hið rétta sé að aðeins
hluti gjaldsins fari í atvinnutrygg-
ingar.
Fram kom í orðsendingu Ríkis-
skattstjóra til launagreiðenda í jan-
úar á þessu ári að tryggingagjald var
þá 7,39%. Að viðbættu gjaldi í
Ábyrgðasjóð launa og markaðsgjaldi
var gjaldið 7,49%. Það skiptist í al-
mennt tryggingagjald sem var
6,04% og atvinnutryggingagjald sem
var 1,35%. Síðarnefnda gjaldið renn-
ur til greiðslu atvinnuleysisbóta,
reksturs VMST og vinnumarkaðs-
úrræða.
Vegna anna hjá Ríkisskattstjóra
voru upplýsingar um þróun trygg-
ingagjalds frá árinu 2008 ekki til-
tækar í gær.
Rétti tíminn til að safna í sjóð
„Það er ekki mikill afgangur til að
leggja í Atvinnuleysistryggingasjóð.
Nú er gert ráð fyrir að hann verði 2,8
milljarðar í ár. Ef okkar hlutur í
tryggingagjaldinu lækkar hins vegar
frekar er stutt í að við séum farin að
ganga á eigið fé sjóðsins á tímabili
sem ætti að nýtast til að safna í sjóð-
inn. Það kom sér mjög vel árið 2008
og 2009 að eiga hátt 15,6 milljarða
króna í sjóðnum, en þurfa ekki að
kreista þá úr atvinnulífinu á aðeins
einu ári,“ segir Gissur.
Fram kemur í októberskýrslu
Vinnumálastofnunar að þá voru 194
einstaklingar skráðir í vinnumark-
aðsúrræði, 92 karlar og 102 konur.
Úrræðin eru greidd af Atvinnu-
leysistryggingasjóði, en viðkomandi
einstaklingar eru í vinnu og teljast
því ekki með í atvinnuleysistölum.
Skv. VMST voru alls 4.675 ein-
staklingar án vinnu í lok október.
Hafa greitt 138 milljarða í
atvinnuleysisbætur frá 2008
 Framkvæmdastjóri Vinnumálastofnunar varar við lækkun tryggingagjalds
Atvinnuleysistryggingasjóður
Lykiltölur 2008-2015 á verðlagi hvers árs
Heimild: Vinnumálastofnun.
*Lausleg áætlun.
**Breytingar á verðlagi miðað við ársmeðaltal vísitölu neysluverðs (VNV) hvert ár og VNV í október 2015.
Ár
Útgreiddar bætur í
milljónum króna
Tekjuafgangur
í milljónum
Eigið fé í
milljónum
Útgreiddar bætur í
milljónum á verðlagi nú**
2008 4.695 2.202 15.649 6.575
2009 25.387 -14.090 1.599 31.745
2010 23.848 2.484 1.042 28.293
2011 22.613 6.004 10.046 25.798
2012 21.260 2.766 7.280 23.058
2013 16.392 1.055 8.333 17.115
2014 13.129 271 8.576 13.435
2015* 10.828 2.800 11.300 10.828
Samtals 138.152 156.846
Meðaltal á ári 17.269 19.606
Gissur
Pétursson
Morgunblaðið/Eva Björk
Framkvæmdir Verulega gekk á Atvinnuleysistryggingasjóð eftir efnahagshrunið. Fjöldi fólks var án vinnu.
Þorsteinn Víglundsson, framkvæmdastjóri Samtaka atvinnulífsins, segir
samtökin hafa „átt í samskiptum við Bjarna Benediktsson, fjármála- og
efnahagsráðherra, og stjórnvöld um „mikilvægi þess að lækka trygginga-
gjald sem skilvirkustu leiðina til að vinna á móti mikilli kostnaðaraukn-
ingu vegna kjarasamninga“. „Það er engin niðurstaða komin í þessi sam-
töl. Við höfum ekki fengið önnur viðbrögð en skilning á vandanum. Það er
áformað að funda í vikunni,“ segir Þorsteinn. Ekki náðist í Bjarna.
Vigdís Hauksdóttir, formaður fjárlaganefndar, segir enga ákvörðun
hafa verið tekna um tryggingagjaldið.
„Ég vísa á fjármálaráðherra í allri umræðu um tryggingagjaldið. Málið
er ekki á borði fjárlaganefndar. Þetta er ríkisstjórnarmál,“ segir Vigdís.
Hún segir fjárlagafrumvarpið verða lagt fram til 2. umræðu á morgun.
Þar verði að finna „áhugaverðar breytingartillögur“.
Funda um gjaldið næstu daga
SA TELJA LÆKKUN TRYGGINGAGJALDS MIKILVÆGT SKREF
Landhelgisgæslan og Hafrann-
sóknastofnun ætla að breyta fyrir-
komulagi sameiginlegrar vöktunar
vegna skipa stofnananna sem lagt er
við bryggju í gömlu Reykjavíkur-
höfn. Þetta er gert í hagræðingar-
skyni, að sögn Svanhildar Sverris-
dóttur, starfsmannastjóra og
upplýsingafulltrúa Landhelgisgæsl-
unnar. Varðskýlið á Faxagarði hefur
verið rekið í samstarfi stofnananna
frá árinu 2004.
Fimm fastráðnir vaktmenn sinntu
gæslunni og var þeim sagt upp störf-
um frá og með 1. desember. Þrír
þeirra eru með mislanga uppsagna-
fresti, 3-6 mánuði, samkvæmt kjara-
samningum og tveir með tólf mánaða
biðlaunarétt því þeir hófu störf fyrir
gildistöku laga um réttindi og skyld-
ur starfsmanna ríkisins frá 1996.
Mennirnir vinna allir uppsagnar-
frestinn.
Landhelgisgæslan og Hafrann-
sóknastofnun kanna nú hvort hægt
sé að finna þeim önnur störf innan
stofnananna og hafa tveir þegar
fengið slík störf.
Landhelgisgæslan og Hafrann-
sóknastofnun ætla áfram að hafa sam-
starf um gæslu við skip sín. Í framtíð-
inni verður meira byggt á fjareftirliti
með myndavélum og öðrum tæknileg-
um lausnum. gudni@mbl.is
Breyting á gæslu skipa ríkisins
 Fimm fastráðn-
um vaktmönnum
sagt upp störfum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Gæsla Breytingar verða á gæslu varðskipanna og hafrannsóknaskipanna.
Kanna á hagkvæmni þess að bjóða
út sorphirðu í Reykjavík. Þjónustu
þessa mætti bjóða út í einum til
tveimur hverfum borgarinnar og
verði reynslan höfð til hliðsjónar
þegar og ef fleiri skref verða stigin.
Þetta kemur fram í tillögu sem
borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokks-
ins lögðu fram á borgarstjórnar-
fundi í gær, þegar fjárhagsáætlun
borgarinnar fyrir næsta ár var
rædd. Í tillögu sjálfstæðismanna er
lögð áhersla á að fólk sem nú starf-
ar við sorphirðuna haldi störfum
sínum og réttindum.
Morgunblaðið/Golli
Hreinsun Með fullar tunnur í eftirdragi.
Sorpið í borginni
verði boðið út
Flugfélögin
WOW air og
easyJet hafa
unnið verulega á
forskot Ice-
landair yfir
fjölda áætl-
unarferða frá
Keflavíkur-
flugvelli síðan
þau hófu starf-
semi á vellinum
árið 2012.
Í nóvember það ár var níunda
hver flugvél sem tók á loft í Kefla-
vík frá WOW air og easyJet. Í síð-
asta mánuði var hins vegar fjórða
hver vél sem um völlinn fór í útgerð
þessara félaga, segir á vefnum Tur-
isti.is. Samanlagt vægi WOW air og
easyJet í starfsemi á Keflavíkur-
flugvelli er nú 27%. Hlutdeild Ice-
landair fer úr um 82% í 64,5%.
Vægi WOW og easy-
Jet æ meira
Wow Nú er flogið
til allra átta.
Karlmaður á þrí-
tugsaldri var í
gær dæmdur í
átta mánaða
fangelsi, þar af
eru sex skilorðs-
bundnir, fyrir
vörslu fíkniefna
og ræktun
kannabisplantna
í iðnaðarhúsi á
Eskifirði sl. vor.
Sakaferill mannsins var einnig
lagður til grundvallar í dómi Hér-
aðsdóms Austurlands.
Dæmdur í fangelsi
fyrir fíkniefnabrot
Kannabis Dóm-
urinn er nú fallinn.