Morgunblaðið - 31.08.2016, Qupperneq 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 31. ÁGÚST 2016
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Um það bil 6.500 manns var bjargað
undan strönd Líbíu í fyrradag, ein-
um af annasamasta deginum frá því
að björgunaraðgerðir hófust á Mið-
jarðarhafi vegna mikils fjölda flótta-
og farandmanna sem hafa lagt í
hættulega ferð yfir hafið í ofhlöðnum
og óhaffærum bátum í von um að
komast til Evrópu.
Talið er að nær 3.200 manns hafi
drukknað á leiðinni yfir hafið það
sem af er árinu, um 50% fleiri en á
sama tímabili í fyrra. Frá byrjun árs-
ins 2014 er talið að alls hafi nær
10.500 manns drukknað í hafinu,
samkvæmt upplýsingum frá Alþjóð-
legu fólksflutningastofnuninni, IOM.
Á meðal þeirra sem var bjargað í
fyrradag voru um 700 manns í göml-
um og ofhlöðnum fiskibáti. Sumir
þeirra voru í björgunarvestum og
stukku í sjóinn þegar þeir sáu björg-
unarbátana og syntu að þeim. Í fiski-
bátnum voru m.a. ungbörn, þ. á m.
fimm daga gamalt barn sem var flutt
með flugvél á sjúkrahús á Ítalíu.
Flestir flótta- og farandmannanna
eru frá Sómalíu, Erítreu, Eþíópíu og
löndum í Vestur-Afríku, að sögn
fréttaveitunnar AFP. Sumir þeirra
lögðu á flótta vegna stríðs eða kúg-
unar í heimalandi sínu en aðrir flúðu
fátækt í von um betra líf í Evrópu.
Um 275.000 manns bíða
í Líbíu eftir fari yfir hafið
Fólkinu var bjargað í báta ítölsku
strandgæslunnar, evrópsku landa-
mærastofnunarinnar Frontex og
hjálparsamtakanna Lækna án
landamæra og Proactiva Open
Arms. Bátarnir voru um tólf mílur
undan strönd Líbíu þar sem glæpa-
hópar notfæra sér glundroða í land-
inu til að hafa flóttamennina að fé-
þúfu og stofna lífi þeirra í hættu með
því að senda þá með ofhlöðnum og
óhaffærum bátum.
Alls hafa um 112.500 manns farið
yfir Miðjarðarhafið frá Líbíu til Ítal-
íu það sem af er árinu, heldur færri
en á sama tímabili í fyrra þegar um
116.000 flóttamenn komu til Ítalíu.
Flestir bátarnir sigla frá Líbíu
þegar veðrið er kyrrt eða þegar
vindurinn blæs af suðri. Dagarnir
eru því misannasamir hjá björgunar-
mönnunum sem björguðu 13.000
manns á tæpri viku í lok maí og 8.300
fyrstu dagana í ágúst.
Á síðasta ári fór rúm milljón
manna yfir hafið til Evrópu, flestir
þeirra frá Tyrklandi til Grikklands.
Flóttamannastraumurinn á þeirri
leið hefur nú minnkað, m.a. vegna
samnings Evrópusambandsins við
Tyrkland og lokunar landamæra á
Balkanskaga. Útlit er hins vegar fyr-
ir að flóttamannastraumurinn frá
Líbíu til Ítalíu haldi áfram. Talið er
að um 275.000 flótta- og farandmenn
til viðbótar bíði nú í Líbíu eftir því að
fá far með bátum yfir hafið, að sögn
Alþjóðlegu fólksflutningastofnunar-
innar.
Fjöldi flótta- og farandmanna sem hafa farið yfir Miðjarðarhafið til Evrópu í ár
Áætlaður fjöldi þeirra sem drukknuðu
á ári
Sýrland
Helstu lönd sem fólkið kom frá:
Fjöldi á ári
30%
16%Afganistan
Írak
Nígería
Erítrea
10%
7%
5%
Heildarfjöldi í ár: 271.218
2010 20
1.500
500
600
3.500
3.771
3.167
2011
2012
2013
2014
2015
2016
163.114
2.476
GRIKKLAND
EGYPTALAND
SÝRLAND
TÚNIS
LÍBÍA
Sikiley
SPÁNN
Flúið á bátum yfir Miðjarðarhafið
FRAKKLAND
Heimild: Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna, UNHCR/Alþjóðlega fólksflutningastofnunin, IOM
400 kmMIÐJARÐARHAF
112.500*
*Skv. fréttum í gær
og tölum frá Sameinuðu
þjóðunum frá því á sunnudag
ÍTALÍA
2008 09 10 11 12 13 14 15 16
59.000
70.402
56.252
9.654 22.439
59.421
216.054
1.015.078
271.218
Þúsundum flóttamanna
bjargað á Miðjarðarhafi
 Talið að 10.500 manns hafi drukknað á tveimur og hálfu ári
Afganskur heilbrigðisstarfsmaður
bólusetur börn gegn mænusótt í
Nangarhar-héraði í Afganistan, við
landamærin að Pakistan. Heil-
brigðisráðuneyti Afganistans hefur
hafið bólusetningu gegn mænusótt
á svæðum sem voru áður á valdi
vopnaðra hópa er styðja Ríki ísl-
ams, samtök íslamista. Afganskar
hersveitir náðu svæðunum á sitt
vald með hjálp bandarískra her-
flugvéla í síðasta mánuði.
Afganistan og Pakistan eru einu
löndin þar sem mænusótt er enn
landlæg. Er það einkum rakið til
andstöðu hreyfinga íslamista við
bólusetningar. Þær hafa meðal ann-
ars haldið því fram að markmiðið
með bólusetningunum sé í raun að
gera múslíma ófrjóa eða að njósna
um íslamskar hreyfingar.
Reynt að uppræta mænusótt í Afganistan þrátt fyrir andstöðu íslamista
AFP
Börn í stríðshrjáðu héraði bólusett
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Framkvæmdastjórn Evrópusam-
bandsins sagði í gær að bandaríska
stórfyrirtækinu Apple bæri að
greiða 13 milljarða evra (1.700 millj-
arða króna) í skatta á Írlandi og úr-
skurðaði að skattasamningar fyrir-
tækisins við írsk stjórnvöld væru
ólöglegir. Þetta er langhæsta skatt-
greiðsla sem fyrirtæki hefur verið
gert að borga afturvirkt innan Evr-
ópusambandsins.
Stjórnvöld á Írlandi og Apple
sögðust ætla að áfrýja úrskurðinum.
Þótt greiðslan eigi að renna í ríkis-
sjóð Írlands og nema um 5% af
landsframleiðslunni er írska stjórnin
andvíg úrskurðinum þar sem hún
óttast að hann dragi úr erlendum
fjárfestingum og fækki störfum í
landinu.
Margrethe Vestager, sem fer með
samkeppnismál í framkvæmda-
stjórninni, sagði að samkvæmt
samningunum hefðu skattgreiðslur
fyrirtækisins aðeins numið um
0,005% af tekjum fyrirtækisins í
löndum Evrópusambandsins, eða 50
evrum af hverri milljón.
Írar hafa reynt að laða til sín fjöl-
þjóðafyrirtæki á borð við Apple með
því að bjóða þeim mjög hagstæða
skattasamninga sem gera þeim
kleift að komast að mestu hjá því að
greiða skatta í öðrum ESB-löndum.
Vestager sagði að samningarnir
brytu í bága við lög ESB um ríkisað-
stoð. „Með þessari ákvörðun eru
send skýr skilaboð. Aðildarríki geta
ekki veitt útvöldum fyrirtækjum
ósanngjarna skattaívilnun, hvort
sem þau eru evrópsk eða erlend,
stór eða smá,“ sagði Vestager.
„Þetta eru ekki fésektir, heldur
ógoldnir skattar sem verða greidd-
ir.“
Bandaríkjastjórn óánægð
Fjármálaráðuneyti Bandaríkj-
anna gagnrýndi úrskurð fram-
kvæmdastjórnarinnar í Brussel í
gær og sagði hann geta spillt „hinum
mikilvæga anda efnahagssamstarfs-
ins milli Bandaríkjanna og Evrópu-
sambandsins“. Áður hafði fjár-
málaráðuneytið í Washington
gagnrýnt rannsóknir Evrópusam-
bandsins á skattamálum nokkurra
bandarískra fyrirtækja sem eru um-
svifamikil í Evrópu, m.a. Amazon og
kaffihúsafyrirtækisins Starbucks.
Síðarnefnda fyrirtækinu var gert að
greiða 30 milljónir evra í skatta í
Hollandi í október síðastliðnum.
Gert að greiða
1.700 milljarða
 ESB ógildir skattasamninga Apple