Framfari - 14.06.1878, Page 3

— 107 —
armanna, pa muni peir ckki lata silt eptiv iiggja,
ab raba rbggsamlega Lastin' a lienni. Einmitt
vegna stjornarskipunar sinnar og bins sterka al-
inennings alits, sem er 1 og me5 framkviemd
stjornarinnar, geta peir gjqrt pab byltingalaust,
sem 1 mCrguin obrum lcindum mundi kosta stor-
kostlegar byltingar, og' scm rnorg onnur rlki, er
synast standa a fastara fasti, mundu eigi fa lifab af.
Urn liseiisnin.
(.Eptir A. W. Grube).
Htensnin liafa cins og kyr og kindur fylgt
manninuni eptir a allri jorbinni, og liafa orbib
truir hfisfjeiagar peirra. Lifskraptur lnenunnar,
synir sig einkum i pvi, ab liun verpir sliku d-
grynni af eggjum. Hun er frjdvsamari cn allt
annab fuglakyn. Hun fer ab verpa, jafnvel ab-
nr en hun er arsgomul; pegar menu ekki taka
eggin fra lienni, verpir hfin bjerumbil 15 eggj-
um. Sjeu pau par a moti tekin fra lienni, lield-
Ur bun afram ab verpa og pab svo, ab bun get-
ur orpib fra 100—150 eggjum um arib. Hsen-
Urnar lialda afram, ab verpa lisestum stdbugt fra
pvi I februar pangab til langt fram a veturinn;
i sterkum sumarliita taka paer sjer nokkurra daga
bvlld. Ef haensnin verba alltof feit, verpa pau
vindeggjum, pab er ab segja, eggin liafa ekki
neitt bart kalkslcurm, lieldur ab eins punna liub.
pab er natturnkvdt bja fuglum, ab unga fit eggj-
um sinum, svo ab kynib geti lialdib afram; en
luensnin eiga opt 1 liarattu vib agirnd manna, til
pess ab geta fullnaegt pessari natturulivdt. peir
leita pa liinna afskekktustu staba, til pess ab
koma eggjum sinum undan, og neyta ymsra bragba
til ab fela pau fyrir monnum. Hin venjulegu
husbaensni eru aettub fra Austin- Indlandi, og par
lifa pau cnn villt. En vib pab ab lifa i svo
fjarskalega margbreyttu loptslagi, og liafa mis-
lnundi faebu, liefir myndast grui af tegundum,
og ynisar af peim mjog merkilegar, eins og t.
d. ullliaenan i Japan, sem liefir fibur eins og
bar eba smagjorva ull, og mdrliaenan i Afriku,
sem liefir svart skiun eins og negrar, og meira ab
segja, svort bein. Hasnsnin gefa til kynna, ab
pau sjeu kominn fir lieitara loptslagi, meb pvi
ab peim er ilia vib snjo. Iiiti og gott fobur
eykur frjovsemi peirra. Stundum liafa liittst egg,
sem ekkert bldm liefir verib i, stundum egg
meb tveimur bldmum. pab kvab jafnvel liafa
komib fyrir daemi pess, ab eitt litib egg la inn-
an i obru stserra. pab er venjulegt ab lata egg
pau, sem logb eru undir liaenu til ab lata unga
ut, standa a stoku, — firntan undir storar haen-
ur, en prettan undir minni —. pegar eggin
standa a stoku, liggja pau pjettar saman, svo ab
peim er sibur lnett vib ab liristast eba ytast til
lilibar. 1.2 stundum eptir ab lisenan liefir lagst
a eggib, geta menn pegar sjeb merki pess, ab
pau eru setin, meb pvi ab opna eggib. Eptir
20 daga styngur unginn gat a eggib og bryst
ut lir fangelsinu. Sjalfur skapast liann ur blom-
inu, en eggjahvitan er faeba hans.
pegar fra fornold liafa Kinverjar og Egipt-
ar fengist vib ab unga ut liEenueggjum meb til-
bunum hita. Plinius, hinn rdmverski sagnaritari,
er var uppi a 1. old e. K. segir fra pvi, ab
1 Egiptalandi voru eggin logb a stra 1 einhverju
berbergi, sem siban var hitab uieb stobugum eldi,
dag og nott var einliver verkamabur onnum kafinn
ab velta peim vib, pangab til ungarnir komu
ut. t nokkrum lijerubum kringurii hasinn Kairo
lifa landsbuar mestmegnis a pvi ab selja liaenu-
unga, sem arlega er ungab ut i ofnum svo
miljonum skiptir i sjerstdkum utungunarhusum.
sem par til eru gjorb; pau eru ferstrend, gang-
Ur i gegnum pau, og smaherbergi meb lopti yfir
til beggja hliba. Eggin eru hofb i nebra lier-
berginu, . en a efri lierberginu er kynt. fitung-
unar-lierbergin eru venjulega 12, sitt hvoru megin
i liusinu og i liverju sliku er ungab ut 4000—
5000 eggjum. Ilitinn er latinn vera rakur og
verbur avallt ab vera jafn. Hina fyrstu 10 daga
er eggjunum snfiib optsinnis, cn varast skal ab lata
pau lireyfast til. A 20. degi skriba nokkrir
ungar ur eggjunum og naesta dag er orbib krdkkt-
af peim; siban er peim hjfikrab og peir aldir
1 nokkrar vikur, pa eru peir seldir eins og korn
i skepputali. Nokkrir kafna reyndar a sllkri
mebferb, en ab selja pa pannig, pykir po tilvinn-
audi til pess ab purfa ekki, eba af pvi menn
nenna ekki, ab liafii fyrir ab skoba og verbleggja
livern fyrir sig. Seint a 18. old var gjort rilb
fyrir ab ungab vaeri ut 100 miljonum arlega,
en nfi er vafalaust ungab ut langtum meira a
liverju ari.
Ef Egiptalandsnienn eigi hefbu pcssa ab-
ferb vib, ab unga lit eggjum, pa lilytu peir
ab vera gjorsamlega an liamsnakjots. A peim
tlma, sem hiEiiur venjulega unga ut, er nil. svo.
lieitt a Egiptalandi, ab pier pola ekki vib, ab
sitja a eggjunum. Hinsvegar fengu Egiptar
snemma reynslu 1 pvi, ab sandiirinn vib ana Nil
og 1 eybimorkinni Sahara var svo heitur, ab egg
strutsfugla og krdkddila ungubust ut eins og af
sjalfu sjer. par af alyktubu peir, ab pannig
maetti unga fit liaenu eggjum meb tilbunum hita,
og pab heppnabist peim einnig.
Allir vita ab haninn cr liarbur og herskar
fugl. pegar tvcir hanar msetast, pii eru peir
ekki lengi ab pjota saman og hoggvast meb nefi
og klom. petta hefir lcitt til pess, ab sumar
pjobir liafa fundib upp a pvi sjer til skemmt-
unar, ab egna saman honum, og horfa a pa
berjast. Silk skemmtun er 1 rauninni grimmdar-
full og ofogur, en pab er po cin af pjobskemmtunum
Indverja, Klnverja og Mexicomanna. Hanarnir
eru sjerstaklega aldir upp og tamdir til atsins, og
eru jarnabir eba bfinir fit meb jarnbroddum, svo
ab peir geti iinnib betur a. pegar pessar vig-
kempur koma reigsandi fram a vlgvollinn, pa er
einatt vebjab miklu fje um, liver bera muni sig-
urinn ur by turn, og siban tekst bardaginn. Lil-
ian, romverskur rithofundur, segir fra pvi ab
pemistokles liershofbingi Apenumanna kveykti hug
og dug 1 Apenumonnum, sem farnir voru ab lata
hugfallast, 1 bardaga cinum, meb pvi ab brfna
fyrir peim dsemi tveggja bardagahana. ,,Sja!“
maelti liann, ,,pessi dyr lnetta llfi sinu, og ilyja
ekki, einungls. til ab hljota .ssem'd af sigri, cn
pjer berjist fyrir frelsi ybar,. og aetlib po ab missa
liuginn11. Apenumenn stobust ckki fryjunarorb
hans, lieldur geystust fram; sigur var unninn og
til minningar um petta baub pemistokles, ab ar-
lega skyldu haldin opinber hanaot.
---®-----------------------BanaSSSSSEinm™---
Fra Jiingiim i Wasliiit^ton.
Fra pvi ab forsetakosningin 1 Bandarikj-
unum var fitkljab pannig, ab 15 manna nefnd var
sett, til ab gjora fit um malib, hefir demokrbt-
um, peim fiokkinum, sem undir varb, svibib pab
mjog, ab Tilden forsetaefni peirra komst ekki ab.
1 vetur hafa pingmenn af peirra flokki
a pinginu i Washington aptur og aptur verib ab
reyna til ab fa kosninguna onytta. pingib 1 rik-
inu Maryland gaf fyrir nokkru opinberlega yfir-
lysingu um, ab forsetakosningin vieri ekki fit-
kljab vegna falsana, sem hefbi att sjer stab vib
atkvaibatalib i rlkjunum Louisiana og Florida; for
maburinn 1 atkvsebatalsnefndinni 1 fyrra 1 Flori-
da, sem heitir Samuel Me. Lin, liefir jatab ab
sfi nefnd hafi falsab atkvaibaskyrslurnar, og gjort
pab ab nokkru leyti fyrir fortolur Edward Noyes,
sem nu er sendiherra Bandarlkjanna 1 Frakklandl,
ennfremur hefir pab verib uppastabib, ab atkvaib-
um demokrata fir nokkrum lijerubum 1 Louisiana
liafi verib ologlega brundib. Ut af pessu bar
einn af pingmonnum, er hjet Potter, fra New
York, manudaginn 13. mai upp frumvarp til
laga um, ab af peim astebum, sem lijer hefir
verib getib, skyldi selja 11 manna nefnd, til ab
rannsaka malib, og allt hvab staibi 1 sambandi vib
pab; skyldi hun liafa heimild til ab lieimta sjer
oil skjiil framseld, ennfremur til ab stefna vitnum
fyrir sig, taka eiba af monnum o. s. frv., skyldi
hun halda afram storfum sinum eptir ab ping-
inu vaeri lokib, og senda pinginu skyrslu af ab-
gjprbum sinum, pegar lienni litist. Repuhlicanar,
gjiirbu allt hvab peir kunnu til ab liindra, ab
fiUBivarp petta fengl framgang, ab snmura und-
anteknum, sem liala horn i slbu Hayes, af
pvi peim tekst ekki ab hafa hann i hendi . ;
— en pab kom fyrir ekki. Einn pingmabur A
nafni Mr. Hale, vildi gjora pa breytingu a frum-
varpi Potters, ab nefndin skyldi einnig rannsaka
svik demokrata vib forsetavalib, pvi ncitabi Pott-
er og sagbi ab republikanar gsetu sjalfir borib
upp frumvarp, ef peir vildn fa frekari rannsokn-
ir, og heimtabi siban atkvasbagreibslu. Nu var
gengib til atkvasba, en republikanar greiddu ekki
atkvaebi, svo ab atkviebin, sem fjellu, voru ab
eins 117, 1 a moti, en hin oil meb. 147 at-
kvaibi purfa ab vera greidd til pess, ab nokkru
mali verbi framgengt: demokratar gatu pvf ckk-
ert frekara abgjbrt ab sinni, og par meb var
fundi slitib. Niesta dag var einnig gengib til at-
kvieba, en pab for a somu leib, republikanar
greiddu ckki atkvaibi og par vib sat. Mibviku-
daginn var pab sama reynt, en for a somu loib,
og skorti ekki fukyrbi og storyrbi af beggja halfu,
en babir satu vib smn keip. Fimmtudriginn hufbu
demokratar safnab ab sjer svo m 'rgum af sin-
um flokki, ab 142 atkviebi voru greidd, en po
vantabi cnn 5. Loks a fostudaginn voru 147
demokratar vibstaddir, og pa var frumvarpib sam-
pykkt meb 145 atkveebum, moti 2.
pegar a eptir, Ijet pingnpfnd republikana
(the Republican Congressional committee) opinbert
brjef fitganga til pjobarinnar, og for hun pung-
um orbum lira demokrata og akvorbuu peirra,
og sagbi pab vera tilganginri ab reyna ab reka
forsetann fra emhsetti. pott pab vaeri borib fyrir,
ab peir aetlubu einungis ab lata gjiira rannsdkn-
ir, siban lysti liun, hvab republikanar hefbu
gjort a pinginu, til ab fa pcssu afstyrt, og liversu
tilraunir peirra licfbu mislieppnast, og sagbi ab
fribi landsins vaeri liaitta huin af pessu atferli
demokrata, og skorabi a alia goba pegna,- ab
sameina sig til ,ab halda uppi logum og reglu.
pessar abfarir a pinginu eru mjog merki-
legar og geta haft og munu ab likihdum fa mjog
mikilvaegar afleibingar fyrir landib. liver flokk-
urinn fyrir sig, demokratar og republikanar, kost-
ar kapps um, ab skoba og draga fram bresti
bins, cn forbast eins og lieitau eldinn ab lata
rota vib sinum eigin brestum. Flokkarnir keppa
hvor vib annan, ekki meb pvi, ab taka livor
obrum fram ab nytsomum storfum, eba rabum
og dab til ab efla vehnegun pjobarinnar, lield-
ur meb pvi ab draga bjalkann livor fir annars
auga. og koma lytum. livor upp um annan. En
aptur her pess ab gseta, ab 1 Bandarilgiinum er
fjoldi manna, sem er i hvorugum flokkniim, og
starfa ab gagrii landsins an manngreinaralits, cn
a sllkum monnum ber avallt langtum minna,
cn hinum. pab er ekki oliklegt, ab hvatamenn-
irnir ab pessari rannsoknarnefnd demokrata, hafi
haft pann tilgang ab rybja HaySs fir forsetasess-
inum, og koma Tilden ab hans stab, en hins-
vegar pykir einna llklegast, ab tilgangur demo-
krata sem llokks, hafi verib, ab ef peim tekist
ab koma einhverju opvegnu upp um repuhlik-
ana, ab liafa pab sem vend a pa, meban stend-
ur a kosningum i sumar, -og sem atyllu til ab
faila pjobina fra peim og fa liana i llokk meb
sjer, svo peir geti, ef aubib verbur, lialdib vokl-
nm 1 nebri deild piugsins. par sem republikan-
ar segja 1 hinu opinbera brjefi sine til pjobar-
innar, ab demokratar setli ab reka fors -inn fra,
kollvarpa stjorninni o. s. frv. paer pat) nokk-
ub djupt tekib 1 arinni, pvi fir pvi Eaye.; var
einusinni •orbinn forseti, pa verbur honum ekki
vikib fra, nema houum verbi stefnt fyrir rikis-
rjett fyrir einhvern gl®p, og verbi deemdur sek-
ur. En slikt kemur varla fyrir; pvi livab sem
fblsun a atkvsebum libur vib seinustu forsetakosn-
ingu. pa er pab eigi borib a hann, ab liann hafi
att par nokkurn lilut ab mali. Auk pessa inunu
pessar abfarir demokrata leiba mikib Hit yfir
landib, pott afieibingarnar verbi ekki eins voba-
iegar og republikanar segja. Fribur og regia i
stjornarefnum er skilyrbi fyrir ab atvinnuvegirn-
ir geti prifist, og blomgast. pegar possum fribi
er raskab, getur pab eigi annab en lamab og