Kvennalistinn í Hafnarfirði


Kvennalistinn í Hafnarfirði - 01.02.1986, Síða 3

Kvennalistinn í Hafnarfirði - 01.02.1986, Síða 3
Kvennalistinn Sigurveig Guðmurtdsdottir: Kvennalistar voru hugsjón frumherja Fyrsta konan sem talaði á pólitískum fundum hér á landi var Þorbjörg Sveinsdóttir Ijósmóðir. Hún var slíkur agítator að í Reykjavík þýddi engum að bjóða sig fram án hennar stuðnings, hvort heldur voru prestskosningar eða til bæjarstjórnar. En auðvitað hafði hún ekki kosningarétt fremur en aðrar konur á hennar tíð. Hún stofnaði Hið íslenska kvenfélag 1895 með fóstur- dóttur sinni Ólafíu Jóhannsdóttur. Baráttu- mál þeirra voru fyrst og fremst sjálfstæði íslands, stofnun háskóla og aukin réttindi kvenna. Eftir dauða Þorbjarnar og brottför Ólafíu úr landi koðnaði Hið íslenska kven- félag niður. Kom þá til sögunnar hin mikla kona Bríet Bjarnhéðinsdóttir, hinn eiginlegi frumherji íslenskrar kvenréttindabaráttu. Hún var fyrsta konan sem skrifaði grein í blað 1885 og hélt opinberan fyrirlestur 1887. Hún stofnaði Kvenréttindafélag íslands árið 1907 og hún var aðalhvatamaður að stofn- un hins fyrsta kvennalista til bæjarstjórnar í Reykjavík 1908. — Mikið gekk á fyrir þessar kosningar og óvenju margir listar komu fram. — Átján listar yfir dundu — eins og sagði í gamanvísum. Aðrir listar buðu þeim Bríeti sæti hjá sér en þau voru það neðar- lega að Bríet og félagar hennar héldu sínu fram um kvennalistann. Allar fjórar konurnar á þessum fyrsta kvennalista komust að. Er þetta mesti póli- tískur kosningasigur sem íslensk kvenna- samtök hafa unnið allt fram á þennan dag. Þessi dugnaður kvennanna hafði mikil áhrif á framvindu kvenfrelsismála. Árið 1915 hlutu konur hér kosningarétt og kjör- gengi. Næsti kvennalisti kom fram fyrir Alþingis- kosningarnar 1922, með Ingibjörgu H. Bjarnason forstöðukonu Kvennaskólans í Reykjavík í forsæti. Náði hún kjöri fyrst kvenna til Alþingis. Baráttumál hennar voru einkum stofnun Landsspítala og aukin menntun kvenna. Alþingismenn voru auðvitað allsóvanir að hafa konu í sölum sínum og brugðust mis- jafnlega við. Sumir stríddu Ingibjörgu, eink- um Jónas Jónsson frá Hriflu, frægasti mað- ur Framsóknarflokksins. Ingibjörg þoldi lítt. í rauninni átti þessi fyrsta alþingiskona nauð mikla í sínu embætti hin fyrstu ár. Jón Þor- láksson formaður íhaldsflokksins var kænn stjórnmálamaður og sá í hendi sér að hin einmana alþingiskona gat orðið jafngildur liðsmaöur og aðrir þingmenn. Bauð nú Jón Ingibjörgu stuðning ef hún gengi í flokk hans. Þetta boð þáði hún og varð seinna einn af stofnendum Sjálfstæðisflokksins. Þegar nú Ingibjörg H. Bjarnason hafði lát- ið fjötrast í flokksböndum karlmanna þá þótti mörgum kvenréttindakonum illt í efni. Við Alþingiskosningarnar 1926 bauð Kven- réttindafélag fslands fram lista með Bríeti Bjarnhéðinsdóttur í efsta sæti. Hún var þó orðin sjötug en samt barðist hún með ofur- mannlegum krafti í kosningaslagnum. Ekk- ert dugði og Bríet féll. Sárnaði henni mest að konurnar skyldu bregðast henni. Þessi ósigur Bríetar dró það rækilega all- an kjark úr konum að rúm hálf öld leið áður en kvennalisti sæi dagsins Ijós. íslenskt þjóðfélag hefur tekið stórbreyt- ingum undanfarna áratugi. Konurnar hafa verið kallaðar út í atvinnulífið í langtum ríkara mæli en áður þekktist — án þess að séð hafi verið nógu rækilega fyrir þörfum barna hinna útivinnandi mæðra. Alvarlegast er þó að íslenskar konur virðast vera orðnar láglaunastétt í sínu eigin þjóðfélagi. Ekki virðist duga sú smávegis fjölgun þeirra á Al- þingi og í bæjarstjórnum. Hér verða konurnar sjálfar að taka til hendinni. Hugsjón frumherja íslenskrar kvennabaráttu var í upphafi sjálfstæðir kvennalistar sem gæfu konum í hendur þau sjálfsögðu pólitísku völd og þátttöku í ákvörðunum á sviði þjóðmálanna sem þeim aö réttu ber. Konur eru nú reyndar helmingur þjóðar- innar. Þess vegna kjósa forsjálar konur Kvennalistann, sjálfum sér til farsældar og Hafnarfirði til heiðurs.

x

Kvennalistinn í Hafnarfirði

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Kvennalistinn í Hafnarfirði
https://timarit.is/publication/1243

Link til dette eksemplar: 2. tölublað (01.02.1986)
https://timarit.is/issue/393753

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

2. tölublað (01.02.1986)

Gongd: