Kjósum konur - 03.12.1982, Side 6

Úr lögum um byggingu ogreksturdagvistarheimilafyrirbörn
frá 1976:
„Markmiðið með starfsemi dagvistarheimila er
að gefa börnum kost á að njóta handleiðslu
sérmenntaðs fólks í uppeldismálum og búa þeim
þau uppeldisskilyrði er efli persónulegan og
félagslegan þroska þeirra“.
Kvenfélagið Hlíf stóð fyrir byggingu Pálmholts á sínum tíma
með miklum dugnaði og rak þar barnaheimili yfir sumar-
mánuðina frá 1950 fram til haustsins 1971 þá var
Akureyrarbæ afhent húsið og hefur síðan annast reksturinn.
Barnaverndarfélag Akureyrar byggði leikskólann Iðavöll,
árið 1959 og er það fyrsta dagvistin sem starfrækt er allt árið.
Barnaverndarfélagið rak leikskólann frá 1959 til 1974, engaf
hann Akureyrarbæ árið 1975. Akureyrarbær hefur séð um
reksturinn síðan.
Akureyrarbær hefur ekki rekstur dagvistar fyrr en Hlífar-
konurafhenda PálmhoUárið 1971. í júní 1974hóf Akureyrar-
bær rekstur leikskóla í Árholti í húsnæði gamla barnaskólans
í Glerárhverfi sem byggður var 1935. Barnaverndarfélagið
afhendir Akureyrarbæ Iðavöll 1975. Lundarsel, sem hóf
rekstur í ágúst 1979, er því fyrsta dagvistin sem Akureyrarbær
lætur byggja sem slíka og svo Síðusel sem hóf starfsemi 1. nóv.
1981.
Opnunarhátíð í Pálmholti
í dag eru í bænum 4 leikskólar og 2 dagheimili fyrir börn á
forskólaaldri.
Iðavöllur, Árholt og Lundarsel sem eru tveggja deilda
leikskólar. Síðusel er með tvær leikskóladeildir og eina
dagheimilisdeild. Pálmholt er eingöngu dagheimili. Á þessum
dagvistum eru pláss fyrir 394 börn. Einnig er dagheimilið
Stekkur sem er fyrir börn starfsfólks Fjórðungssjúkrahússins
og fellur rekstur þess undir sjúkrahúsið.
Á biðlista á dagvistir hjá Akureyrarbæ voru 20. okt. s.l. 253
börn, þau sem ekki hafa aldur eru 111.
Á þessu ári eru nú komnar 270 umsóknir og er það svipað
og á sama tíma í fyrra.
Jólaball á Iðavöllum
Úr lögum.
„Ríkissjóður greiðir stofnkostnað fullbúins dagvistarheimilis
að hálfu og skal þessi kostnaður greiðast á fjörum árum, en þó
þannig, að kostnaðarhluti byggingaraðilans sé eigi minni en
framlag ríkisins hverju sinni“.
Ríkissjóður greiðir ekki rekstur. Rekstrarkostnaður skipt-
ist milli sveitarfélags og foreldra.
Hluti bæjarins er um 60% - Hluti foreldra um 40%.
Frá 1. nóv. 1982, eru gjöld dagvista þessi:
Frá 1. nóv. 1982, eru gjöld dagvista þessi:
Leikskcdar 4 klst. á dag kr. 800 pr. mán.
Leikskólar 5 klst. á dag, kr. 1.000 pr. mán.
Dagheimili f. einst. foreldra 8 klst. á dag kr 1 300 nr mán
Dagheimili f. aðra 8 klst. á dag kr! L950 pn mám
Síðusel, „hádegisbörn" 5 klst. á dag kr. t.200 pr. mán.
í dag eru gjöld til dagmæðra kr. 13.80 klst. 8 tímardagl. í 22
daga = 2.428.80 fyrir utan fæði sem er 40 kr. fyrir heilan dag.
Bærinn gr. 47% af gjöldum fyrir einst. foreldra.
Aðstaða fyrir börn með sérþarfir
í lögum um aðstoð við þroska-
hefta frá 1979 stendur:
„Veita skal þroskaheftum
þjónustu á almennum stofnun-
um að svo miklu leyti sem að
unnt er“.
„Búa skal þannig að almenn-
um stofnunum að þeim sé kleift
að annast slíka þjónustu“.
Stofnanir fyrir þroskahefta
skulu m.a. vera „deildir tengdar
dagvistarstofnunum og leik-
skólum“.
Hugmyndafræði að blöndun
(samskipan) liggur greinilega að
baki þessum lögum. Þ.e.a.s. að
allir eigi sama rétt til þjónustu
hinna almennu stofnana sam-
félagsins óháð fötlun og þjóð-
félagsstöðu og að fullt tillit sé
tekið til sérþarfa einstaklingsins.
Hvemig háttar þessum
málum nú?
Um árabil hafa börn sem á ein-
hvern hátt víkja frá eðlilegum
þroska eða eru alveg á mörkum
þess að fylgja því sem eðlilegt er
talið haft forgang að dvöl á
dagvistum bæjarins. Hér er um
að ræða þroskaheft börn, hreyfi-
eða málhömluð og börn með
geðræn eða félagsleg vandamál.
Ef um verulegt frávik er að ræða
er ráðinn sérstakur starfsmaður
með barninu en það gildir alls
ekki um öll forgangsbörn. Ráð-
gjafarþjónusta til starfsfólks
dagvista hefur aukist til muna
hin síðustu ár en betur má ef
duga skal.
Að hveiju eigum við
að stefna?
Geta öll börn nýtt sér dvöl á
dagvist ef aðstaða er fyrir hendi?
Ef svo er hvernig þarf þá
aðstaðan að vera?
Þarf þjálfunaraðstaða að vera
til staðar á öllum dagvistum?
Ef svo er, hvernig þyrfti þá
aðbúnaður að vera?
Er nægjanlegt að ein dagvist
sé betur útbúin m.t.t. þjálfunar-
aðstöðu, hjálpartækja o.s.frv.?
Hvað um sérfræðilega ráðgjöf
og meðferð?
Þarf bærinn e.t.v. að ráða
sérmenntaðan starfsmann til
þess að sinna þessum þætti?
Þrátt fyrir að sérþarfabörnum
sé sinnt á dagvistum bæjarins þá
er allsstaðar léleg aðstaða til
þess að taka börn út úr hópnum
í þjálfun. Dagvistir framtíðar-
innar verða að taka fullt tillit til
allra barna sem þar eiga þjón-
ustu að njóta. Áugljóst er að
stórátak þarf til, þannig að
þessum málum verði sinnt sam-
kvæmt lögum.
DAGVISTIR
Hverjir eru kostirnir sem foreldrum
bjóðast í dag?
1. Annað foreldrið vinnur heima og sér um
uppeldi barnanna. Þetta þýðir að fjölskyld-
an verður að lifa af einum launum og að ein-
stæðir foreldrar eru sjálfkrafa útilokaðir frá
þessum möguleika.
2. Foreldrar vinna hálfan daginn utan heimilis
og skipta með sér heimilisstörfum og upp-
eldi barna.
3. Foreldrið/foreldrarnir vinna utan heimilis
°g:
A. Börnin eru hjá dagmömmu.
B. Börnin eru á dagvist hálfan eða allan
daginn.
Gróft yfirlit yfir þróun uppeld-
ismála á dagvistarstofnunum og
á hvaða þætti hefur verið lögð
megináhersla á hverjum tíma.
1940 - Mest áhersla lögð á
hreinlæti og reglusemi.
1950 - Farið að huga að heil-
brigðis- og hollustu-
kenningum.
1960 - í viðbót við framan-
greint kemur ástúð,
traust og umhyggja.
1965 - Sálfræðilegar kenning-
ar ryðja sér til rúms,
örvun, upplifun, virkni
og þroski einstaklings-
ins.
1975 - Atferlisstefnur. - Fram
koma stefnur um atferl-
ismótun, farið er að
beita umbun, refsingu
o.þ.h.
1977 - Uppbygging mark-
miða, sem byggjast á
kenningum um samspil
barna, fullorðinna og
umhverfis.
Viljum við leita annarra leiða?
Engar tvær manneskjur eru eins og þarfirnar
því mismunandi. Þess vegna er óhugsandi að
ætla að sama uppeldisformið henti öllum börn-
um. Ætti því ekki að stefna að því að allir for-
eldrar og börn þeirra hafi möguleika á að velja
það gæsluform sem hentar þeim best? Þetta
gæti þýtt:
1. Að sá sem vinnur heima fær laun frá ríki eða
bæ einhvern tíma meðan börnin eru ung,
samsvarandi þeirri upphæð sem dagvistar-
pláss kostar viðkomandi stjórnvöld.
2. Greitt verði með þeim börnum sem eru í
gæslu dagmæðra á sama hátt og ef barnið
vistast á dagvist.
3. Framboð á dagvistarplássum svari eftir-
spurn.
Höfum það hugfast að dagvist og fjöl-
skyldulíf geta bætt hvort annað upp en
annað getur ekki komið í staðinn fyrir
| hitt!
6 - KJÚSUM KONUR