Norðurslóð - 25.01.1980, Page 3

Vígsla Dalbæjar
Halla Árnadóttir og Jóhann Daníelsson syngja við vígslu Dalbæjar.
Gestur Hjörleifsson spilar undir á nýja píanóið og uppfyllir þannig
skilyrði gefanda þess.
ingar og gamalt fólk. Þetta
sjónarmið er engan veginn í takt
við þá mannlegu reisn og
kærleika, sem við öll viljum í
rauninni, að sé okkar lífsmark-
mið“.
í lok ávarpsins mælti forseti
bæjarstjórnar:
Glæsileg hús og gljáandi bílar
sýna þann mikla auð sem við
íslendingar eigum. Fatnaður
okkar og ferðalög til útlanda
eru talandi tákn þess að við
búum ekki við skort á þessa
heims gæðum.
Er hugsanlegt að lífsmarkmið
eins og sanngirni, kærleikur og
mannleg reisn fölni því meir
sem við höfum að bíta og
brenna. Vonandi er það ekki
óumflýjanlegt - en hættan virð-
ist fyrir hendi og því verðum við
að berjast gegn þeim hugmynd-
um að allt sé falt sem einhver vill
kaupa.
Spyrja má hvað valdi öllum
þeim efnalegu gæðum sem ís-
lendingar búa nú við. í þeim
efnum hefur ekkert gerst sjálf-
krafa, ekkert er þar sprottið af
engu. Hverjir hafa unnið hér
að? Hverjir hafa arið og sáð í
þann akur sem við njótum svo
ríkulegrar uppskeru af? Svarið
er augljóst: Gengnar kynslóðir
og það fólk sem nú er að láta af
störfum.
Fer nokkuð milli mála að
þetta fólk eigi einnig, að loknu
löngu dagsverki, að njóta upp-
skerunnar, að minnsta kosti til
jafns á við okkur hin sem enn
eigum óskerta starfsorku?
Sagt hefur verið að Dalvík-
ingar og Svarfdælir allir megi
vera stoltir af þessari byggingu
sem er nú opinberlega tekin í
notkun. Vel má það vera, en þó
er þetta heimili aldraðra svo
sjálfsögð bygging að ekki væri
vansalaust að hafa enga slíka.
Ljóst er að á þessum hátíðlega
degi hefur áfanga verið náð, en
vel að merkja aðeins áfanga. Vel
hefur verið unnið að byggingu
þessa húss en vitað er að það
fullnægir ekki þörfinni. Áfanga
er náð og ekki mádveljaof lengi
í áfangastað. Stækkun og bætt
þjónusta á þessu heimili hlýtur
því að verða á dagskrá á næstu
árum.
Ég tek undir þá skoðun, sem
hér hefur komið fram og hinn
ungi forstöðumaður, Guðjón
Brjánsson, hefur barist fyrir í
ræðu og riti, að hér í húsinu
verði ekki stofnun með þeim
kulda og tilfinningadoða sem í
slíkum fyrirbærum er oft ríkj-
ándi, heldur að hér megi í raun
verða heimili, - heimili þess
fólks sem að endaðri langri og
oft lýjandi starfsævi getur sagt
með nokkru stolti: „Eg er full-
gildur þegn í íslensku sam-
félagi sem ég hef með huga mín-
um og höndum tekið þátt í að
móta.“
Að svo mæltu vil ég - í nafni
bæjarstjórnar Dalvíkur - þakka
öllum þeim sem unnið hafa að
uppbyggingu þessa heimilis, því
fólki sem starfað hefur og
starfar enn að þessum málum í
nefndum á vegum bæjarins og
öllum þeim fjölmörgu verka- og
iðnaðarmönnum sem hafa
byggt og innréttað húsið. Svarf-
aðardalshreppi flyt ég bestu
þakkir fyrir farsælt samstarf.
Að lokum vil ég óska þess að
heimilisfólk megi eiga hér marg-
ar hamingjustundir. Megi andi
samhjálpar og sanngirni verða
ríkjandi í þessu húsi.
A varp oddvita
S varfaðardalshrepps.
Halldór Jónsson oddviti
flutti því næst svofellt ávarp:
„Það er ekki hægt að hugsa
sér betri stað“. Með þessum
orðum var mér svarað af einum
vistmanni þessa heimilis, þá ég
hitti hann á dögunum og spurði,
hvernig honum geðjaðist að
veru sinni á dvalarheimilinu.
Mig grunar að flestír, eða
jafnvel allir vistmenn gætu tekið
undir þessa yfirlýsingu.
Dvalarheimili aldraðra hefur
verið óskabarn íbúa þessa
byggðarlags um langan tíma.
Það hefur einnig verið draumur
margra brottfluttra úr svarf-
dælskri byggð, um það vitna
best allar þær stórhöfðinglegu
gjafir, sem heimilinu hafa borist
frá félagssamtökum ogeinstakl-
ingum bæði heima og heiman.
Nú er 1. áfanga þessarar
áhugaverðu byggingar lokið,
áframhaldandi framkvæmdir
eru aðkallandi. Ég hef ekki farið
dult með þá skoðun mína
undanfarin ár, og reynt að gera
íbúum míns sveitarfélags það
ljóst, að uppbygging og jafnvel
rekstur þessarar stofnunar
kæmi verulega við fjárhag
þeirra næstu árin. En þótt móti
blási í bili mun fljótlega aftur
lægja.
Nú er þetta ungviði að rísa á
legg. Það hefur þegar tekið
fyrstu sporin, spor, sem áfram-
haldandi ganga mótast af,
kannske um langa framtíð, því
lengi býr að fyrstu gerð. Það er
mikilvægt að geta skapað því
fólki, sem hér óskar að dvelja
notalegt heimili.
íbúar Svarfaðardalshrepps
fagna því að eiga hlutdeild í
þessari stofnun og þá ekki síst
vegna þess, að ekki þarf að
flytja úr heimabyggðinni, þegar
hingað er komið.
Fyrr á-þessu ári átti ég tal við
einn vistmann hér, sem áður
hafði verið á annarri slíkri
stofnun í öðru byggðarlagi.
Hann sagði, að hér þætti sér
betra að vera, og þegar ég
spurði hann hvers vegna þá
svaraði hann: „Hér get ég
heimsótt kunningjana mína,
hvenær sem mig langar til.“
Ég flyt ykkur, vistmönnum
og starfsfólki þessa stóra heim-
ilis, innilegustu óskir íbúa
Svarfaðardalshrepps um heill
og hamingju í dvöl og starfi.
Dalbœr skal það heita.
Þegar hér var komið sögu
steig fram prófasturinn, sr.
Stefán Snævarr, og skýrði frá
formlegri nafngift heimilisíns.
Kvað hann um lOOtillögurhafa
borist um nafn og hefði bygg-
ingarnefndin orðið sammála
um að velja nafnið DALBÆR:
Tillöguna átti Sigfús Þorleifs-
son núverandi vistmaður á
staðnum.
Bað séra Stefán stofnuninni
öllum, sem þar dveljast í nútíð
og framtíð guðs blessunar.
Þakkarávarp vistmanna.
Þá kvaddi sér hljóðs Hjörtur
Björnsson frá Grund og flutti
svofellt frumsamið ljóð fyrir
hönd allra vistmann í Dalbæ:
Hér risin er nú háleit höll
á hól hjá kirkju lýða.
Þar sem sér um víðan völl,
væna dali haf og fjöll,
glitra blóm um grundir fagrar víða.
Sú höll er reist af andans auð,
og er því ljóst að víða
á mannleg önd enn Lífsins-brauð,
og er því síst af kærleik snauð,
en ljær þeim skjól, sem böl og nauð
og byrði lífs við stríða.
Vér, sem njótum, þökkum þá
þeim með hugans bandi,
er vilja með og brosi á brá
bústað þennan grunni frá
byggt hér hafa. Æ blessa má
þau blíður Lífsins-andi.
Hann veiti oss öllum vernd á þessu
landi.
Framhald
af forsíðu.
Söngur og gjafir.
Áður hefur verið minnst á
þær fjölmörgu gjafir, sem Dal-
bæ hafa gefist um lang árabil
eða allt frá því á lýðveldisárinu
1944.
-Við vígsluathöfnina var skýrt
frá nýjum gjöfum. Gunnar
Hjartarson sparisjóðsstjóri af-
henti hússtjórn gjöf frá Spari-
sjóði Svarfdæla kr. 5 milljónir,
samkvæmt aðalfundarsam-
þykkt. Bað Gunnar þess að féð
væri notað fljótt og vel.
Þá var frá því skýrt, að fyrir
nokkru hefði heimilinu verið
gefið píanó, sem fylgt hefði ósk
um að það yrði fyrst notað við
vígsluathöfnina og gerði það
Gestur Hjörleifsson.
Nú upplýsti Valdimar Braga-
son það, að gefandinn væri
Hulda Gunnlaugsdóttir frá Vall
holti. Er gjöfin gefin í minningu
látinna foreldra hennar, Gunn-
laugs og Sigríðar og bræðranna
þriggja, Njáls, Sigfúsar og
Gunnars.
Skilyrði gefandans varsvika-
laust í heiðrí haft, Gestur
Hjörleifsson spilaði á orgelið af
sinni gamalkunnu smekkvísi og
öryggi undir söng kórsins og við
einsöng og samsöng þeirra
Höllu Árnadóttur og Jóhanns
Daníelsonar.
Ávarp Guðjóns Brjánssonar.
Guðjón Brjánsson, félags-
ráðgjafi og forstöðumaður Dal-
bæjar, ávarpaði samkomuna
bæði í byrjun athafnar og
ennfremur í lokin. í upphafi
sagði hann meðal annars:
„Þessi bygging, sem við í dag,
12. janúar 1980, tökum form-
lega í notkun, er að mínum
dómi búin mörgum prýðis-
kostum. Einn kostinn tel ég þó
ef til vill stærstan. Sá er
staðsetning heimilisins í bæjar-
kjarnanum. Heimilið er í hjarta
bæjarins ef svo má að orði
komast. Þó þurfa íbúarnir ekki
að óttast skarkala og ónæði af
þeim sökum, heldur þvert á
Náttúrufræðistofnun íslands
hefur um langt árabil gengist
fyrir talningu fugla, sem hér
dveljast á veturna. Er takning
þessi gerð um land allt sama
daginn, þ.e. á annan dag jóla.
Hefur stofnunin fengið til menn
í öllum byggðarlögum landsins
til að telja fuglana hverja í sínu
umhverfi.
Hér á Dalvík hefur Stein-
grímur Þorsteinsson kennari og
áhugamaður um náttúruskoð-
un talið fuglana í kringum
Dalvík um árabil. Hann hefur
látið blaðinu í té eftirfarandi:
„Talið var á svæðinu frá ósi
Svarfaðardalsár að Brimnesá.
Veður var suðvestan kaldi með
allsnörpum hrinum, hægði er á
daginn leið. Frost lítið, 1-2°,
vötn og ár að mestu undir ís.
Óhagstætt til talningar á þessu
svæði. Eftirtaldir fuglar sáust:
Stokkönd 15 stk.
Hávellur 45 stk.
Æðarfugl 60 stk.
Toppönd 2 stk.
Sendlingur 30 stk.
Silfurmávur 25 stk.
Svartbakur 40 stk.
Hvítmávur 12 stk.
Ógreindir mávar ca .. 30stk.
Hrafn 6 stk.
Snjótittlingur 35 stk.
Þess skal getið, að flækingar
svo sem gráþrestir, svartþrestir
og glóbrystingar hafa sést hér í
haust og vetur, þó að þeir sæjust
ekki á talningardag."
móti orkar staðsetningin hvetj-
andi á flesta einstaklinga hér.
Hægt er að fylgjast með iðandi
mannlífinu í bænum, nánast úr
hverjum glugga. Þannig er unnt
að viðhalda hinum dýrmætu
tengslum íbúanna við umhverfi
sitt á eðlilegan hátt, þótt
viðkomandi sé ekki lengur
virkur þátttakandi í hinu dag-
lega amstri.“
Máli sínu lauk Guðjón á
þessa leið:
„Það er ekki nægilegt að
byggja veglega og byggja stórt.
Til þess þarf aðeins beinharða
peninga. Þá fyrst fer bygging af
þessu tagi að þjóna tilgangi
sínum til fullnustu, þegar búið
er að glæða hana lífi. Ágæti
heimilis sem þessa ræðst því í
veigamiklum atriðum af því,
hvernig búið er að þeim sem þar
eiga samastað.
Hvernig á þá að búa í haginn
fyrir aldraða á heimili sem
þessu, kann eflaust einhver að
spyrja. Svarið verður tæpast
einhlítt og ekki endanlegt.En
nefna má í þessu sambandi
nokkur grundvallaratriði. íbú-
um þarf m.a. að sjá fyrir tryggri
heilsugæslu, andlegri og líkam-
legri örvun og yfirleitt félags-
legu öryggi, þar með talinn
möguleikinn til einhverskonar
iðju, eftir getu og þörfum hvers
og eins, því eins og skáldið
mælti: „ef starfinu linnir er
hjartanu hætt/öll hvíld er þá
drepandi þreyta".
Á Tjörn hafa fuglarnir líka
verið taldir á 2. jóladag í mörg
ár. Annaðist það nú Kristján
Hjartarson. Er jafnan farin
hringferð, þ.e. upp frá Gull-
bringu, út miðja hlíð, niður hjá
Holti, fram með á, meðfram
Hánefsstaðaskógi og þaðan yfir
að Tjarnartjörn og hringnum
lokað.
Að þessu sinni voru fuglar
Lágmarkskröfur til heimilis
sem þessa eru þær, að lífið
innan veggja þess hafi alla kosti
fram yfir það óöryggi sem
einangruð tilvera í eigin húsa-
kynnum kann að bjóða upp á.
Ef vel á að takast til um
starfsemi heimilis sem þess, er
við nú vígjum í dag, krefst það
stöðugrar árvekni, bæði af
starfsfólki, aðstandendum íbúa
og öðrum þeim sem tengjast
starfseminni í einni eða annarri
mynd. Það ætti að vera þörf
regla öllum þeim er við Dalbæ
starfa, og öðrum sem tengjast
heimilum fyrir aldrað fólk að
spyrja sig oftlega þeirrar spurn-
ingar, hvort þeir vildu ráðstafa
sínum elliárum á þennan hátt og
hvort þeir eða þær gætu sætt sig
við tilveru sem þessa á efri'
árum. Því verum minnug þess,
að við sem erum ung í dag og
erum að búa í haginn fyrir
aldraða, eldumst flest og verð-
um gömul, og þeirra aðstaða
getur orðið okkar daglega
brauð fyrr en varir.
Dalvíkingar - Svarfdælingar!
Við erum að hefja starf í
nýreistri byggingu fyrir aldrað
fólk hér á Dalvík. Við höfum
möguleika á því að hlúa þannig
að öldruðum í sinni heima-
byggð, auðsýna þeim þannig
virðingarvott fyrir langt lífs-
starf, að fyrirmynd geti orðið
öðrum.
Stöndum saman um heill
aldraðra í þessari byggð."
með allra fæsta móti, enda
veður óhagstætt. Þessir fuglar
sáust þó:
Snjótittlingar 25
Hrafnar 3
Skógarþröstur I
Rjúpa 1
Allt í allt sáust 340 fuglar, svo
ekki er allt líflaust þótt vetur
kreppi að og snjór hylji löndin.
Vor á miðjum vetri
A" V
Sauðburður á jólum 1979 hjá Jóni bónda á Hæringsstöðum.
Er hann að spá í páskamarkaðinn?
Fuglatalning 26. des. 1979
NORÐURSLÓÐ - 3