Norðurslóð - 26.10.1988, Síða 2

2 - NORÐURSLÓÐ
NORÐURSLÓÐ
Útgefendur og ábyrgðarmenn:
Hjörtur Þórarinsson, Tjörn, Svarfaöardal
Jóhann Antonsson, Dalvík
Afgreiösla og innheimta: Sigríður.Hafstaö, Tjörn
Sími 96-61555
Ljósmyndari: fíögnvaldur Sk. Friöbjörnsson
Prentun: Dagsprent
Dagbók Jóhanns
á Hvarfi
- Anno 1893 -
Landsbyggðarsíimud
rfldsstjóm?
Dramatískir hlutir hafa gerst í íslenskum stjórninálum
síðan blaðið kom út fyrir mánuði síðan. Gamla ríkis-
stjórnin varð næstum því bráðkvödd og önnur fæddist
eftir stuttan meðgöngutíma en er þó vonandi ekki
„fyrirburður“ eins og þau börn eru kölluð, sem fæðast
fyrir tímann. Þetta blað fæst ekki við flokkapólitík og
tekur ekki fyrirfram afstöðu með eða móti ríkisstjórn-
um. Annaö mál er það, að með hverri nýrri ríkisstjórn
fæðast nýjar vonir í brjósti manns, vonir um að henni
takist að leysa farsællega einhver þau úrlausnarefni,
sem fyrirrennurum liennar mistókst.
Sem skilgetiö landsbyggðarblað lilýtur Norðurslóð
að binda nokkrar vonir við þá stjórn, sem nú hefur sest
að völdum sem svo er kallaö þó að vitað sé, að vald
ríkisstjórna er í rauninni fjarri því að vera algjört í sam-
lelagi sterkra og oft öbilgjarnra hagsmunasamtaka eins
og okkar þjóðfélag er. Nú hefur landsbyggðin um
nokkurt skeið mátt horfa upp á það, hvernig fólk henn-
ar og f járniunir hafa runnið í stríöum straumum eins og
stórfljót frá öllum byggðuni landsins í átt til Faxaflóa,
uns svo er komiö að ísland er í sérflokki ineð Singapúr,
þar sem mestur hluti þjóðarinnar býr í höfuðborginni
en aðrar byggöir landsins mega sín lítils og lieyja von-
litla varnarbaráttu.
Svona þarf þetta ekki að vera, þetta er ekkert óvið-
ráðanlegt lögmál. Þetta er ekki einu sinni stjórnar-
stefna og hefur víst aldrei verið. Þetta er vitnisburður
um rétta og slétta vanstjórn á okkar litla þjóöfélagi.
Nú er það yflrlýst stefna - og sterklcga yflrlýst stefna
- þessarar ríkisstjórnar að ráðast gegn þessari þróun og
freista þess með öllum tiltækum ráðum að snúa lienni
við. Því er heldur ekki að neita, að stjórnin ber töluvert
sterkt landsbyggðaryflrbragð, t.d. eru tveir ráöherrarn-
ir úr þessu kjördæmi, sem teygir sig lengst frá Reykja-
vík, og það er út af fyrir sig góðs viti. Aðgerðir hennar
hingað til gefa líka þeim vonum byr undir vængi að nú
verði ekki látið sitja við orðin tóm.
Dag skal að kvöldi lofa, en mey að morgni, segir
ævafornt spakmæli. Samkvæint því kveðum'við engan
dóin né heldur spádóm upp að sinni, en höldum fingr-
unum krosslögðum eins og Bretar segja. HEÞ.
Niðurskurðarstríð
Það er kunnara en frá þurfi að
segja, að svarfdælskir bændur
stóðu í stympingum við Sauðfjár-
veikivarnir og þar með landbún-
aðarráðuneytið út af fyrirkomu-
lagi riðuniðurskurðar. Var odd-
viti hreppsnefndar, Björn Þór-
leifsson, skólastjóri á Húsabakka
sjálfkjörinn foringi bænda í
Hópur sláturhúsfólks í matarpásu.
vopnaviðskiptunum og beitti þá
óspart því vopninu, sem hvassast
bítur á íslandi, þ.e. hinni skæðu
ferskeytlu sbr. hina alkunnu
stöku: t
Ferskeytlan er Frónbúans
fyrsta barnaglingur.
Verður seinna í hendi hans
Itvöss sem byssustingur.
Ljósm.: H.E.Þ.
19. ágúst. Kom Baldvin Hans-
son í Upsabúð, sagði 5 blöðruseli
á rifinu næst liðinn mánudag og
það með að Jón bóndi í Arnar-
nesi hetöi í næstu viku þá, komið
á fiskiskipi sínu Gesti af ísafirði,
sagt sel mikinn fyrir Skaga og
jafnvel inn á Skagafjörð. Til
þessa muna menn ekki að sela-
ganga hafi átt sér stað á þessum
tíma árs.
20. ágúst. Eyjafjörður að fyll-
ast af sel, þykir annálavert. Fisk-
ur mishittur að vonum í slíku
selafári.
21. ágúst. Kl. 6 gekk í óveður
vorum >að slá suður í Ystu-
Brekku þangaö heyrðist brims-
uða þangaö til fór að hvessa.
23. ágnst. Krapaél niður fyrir
miöjar hlíðar, regn í byggð rakað
til miðdegis, þá hætt vegna óveð-
urs. Mjög lítið hey er komið inn á
sumum bæjum í Skíðadal eftir
völl.
24. ágúst. - sagði kviðsnjó á
Reykjaheiði og nótabátur sem
var við fiskveiöar hafði brotnað í
Olafsljarðarhorni að kvöldi 22.
þ.tn., öllu bjargað sem í hónum
var. Formenn Gunnlaugur á
Krossum og Þorsteinn í Syðri-
Haga af Arskógsströnd. I dag
komu þeir sem á bátnum voru
héðan úr sveit og gengu Dranga,
snjór í mitti þar á fjalli, mcnn
þcir Kristján í Gröf og Þorvaldur
á Hofi (Líklega Kristján síðar
bóndi í Brautarhóli og Þorv.
Þorfinnsson Hofi) hafa verið
hálfnaðir i þessunt róðri afli 18'/2
hundrað með tveimur fiskibát-
um, eru væntanlegir þegar leiði
gcfst úr firðinum, og þeir liafa
ráðstafað upp fluttum fiski þar.
29. ágúst. Fórum með 3 hesta
að sækja hellur suður í Hvarfið.
30. ágúst. Hætt að slá. Kont
prófastur Zophonías frá Viövík
og fylgdarmaður hans, ætla í
Brekku en gista hér í nótt (Z. er
bróöir Sveinbjörns bónda í
Brekku).
31. ágúst. Flutt heitn torf og
þaktar allar suður hliðar á bæjar-
húsum.
Þegar málið var komið í sjálf-
heldu um skeið og allt sat fast hjá
þeim ráðuneytismönnum sendi
oddviti Jóni Helgasyni Seglbúða-
bónda og hans liði þetta skeyti:
Engum ber að blöskra það
þótt bændur hár sitt reyti.
því sauðþráinn er sestur að
suður í ráðuneyti.
Framkvæmdastjóri Sauðfjár-
veikivarna er Kjartan Blöndal.
Hann hafði á sínum tíma sent
bændum hér þann boðskap í
bréfi, að þeim bæri á tilsettum
tíma að hýsa fé sitt, sortera í 3
flokka og vera til aðstoðar við
vigtun þess fyrir sjálfan niður-
skurðinn og fengju menn greidd-
ar bætur cftir niðurstöðu þeirrar
vigtunar. Þetta var aðalágrein-
ingsefnið og fékk Kjartan eftir-
farandi skeyti af þessu tilefni:
Embættismannanna ofvaxna stétt
ansar ei vorri kvartan.
Pví vaknar sú spurning
hvort væri ekki rétt
að vega og meta Kjartan.
Ekki fer sögum af því að þeir
ráðuneytismenn hafi átt nokkur
16. september. Gengið í báð-
um dölum. Dáin Anna í Sand-
gerði.
19. september. Norðaustan
stórhríð í nótt. Lötnb frosin nið-
ur í gaddi til fjalla svo hjálpa
þurfti en ekki fennt, og fjárskað-
ar ekki hér í sveit. Nótabátinn
rak upp í sandinn og brotnaði á
kjölnum. Kýr settust inn.
20. september. Fréttist að
sauðaskipið hefði farið inn, svo
allt var yndirbúið til að reka í
fyrramálið.
21. september. Gisti Árni í
Dæli hér með 32 sauði (Faðir
Ingibjargar konu Rögnvalds í
Dæli). Gefið að morgni og farið á
stað með birtingu, með 460 sauði
í Svalbarðseyrar pöntunarfélag.
Illt að reka vegna frostskara við
sprænur. Eg lét 13 sauði í
pöntun.
22. september. Var skipað
fram sauðunt og gekk vel. (Á
Akureyri heid ég.) Fór Páll frá
því fram í Hrafnagil að leita
Önnu lækninga ef unnt væri.
25. september. Var ég í
kaupstað til kvölds. Tapaði
hrossi og gisti aftur þcss vegna.
26. september. Jarðsett Anna í
Sandgerði (Fyrri kona Júlíusar
þar). Sólveig var við jarðarförina
og fórum við jafnt heim.
16. október. Fór Jói á Litla-
Árskógssand til róðra. Sendi
hesta ofan til Sveins eftir fiski.
29. október. Síld mikil og afl-
ast vel í Skjaldarvík.
3. nóvember. 20 strokka hefir
Ólafur á Hamri (Árnason) fengið
af síld, sótt á tveim bátum.
12. nóvember. Kom Jóhannes
í Skriðukoti ncðanað sagði að
þeir hefðu ekki haft sig út hér af
Dalvík fyrir klakabryggju af
hafís, sent fór í dag því vestan
hryðja reif bryggjuna burt.
17. nóvember. Fréttist að Rósa
frá Gljúfurkoti fyrr sé dáin 14.
þessa mánaðar. Á Syðri Más-
stöðum, karlægur aumingi af
holdsveiki.
18. nóvember. Kontu sjómenn
álíka vopn í sínu vopnabúri til að
senda í höfuðið á hinum óþægu
svarfdælsku búandkörlufn. Er
ekki að vita hvort eða hvenær
deilur þessar hefðu leyst ef ekki
hefði svo vel viljað til að spreng-
ing varð á stjórnarheimilinu og
ný stjórn varð til í miklu hasti.
Nýr landbúnaðarráðherra var allt
í einu sestur í stól Jóns Hclgason-
ar. Sá heitir Steingrímur J. Sig-
fússon þingmaður vor frá Gunn-
arsstöðum í Þistilfirði. Lét hann
það vera sitt fyrsta verk í nýja
embættinu að leysa deiluna með
því að bjóða hinum svarfdælsku
uppreisnarntönnum sæntilega
kosti í málinu sem þeir gleyptu
við guðsfegnir.
Að þessunt sigurstranglegu
málalokum fengnum og að öllum
svarfdælskum ám dauðunt og
gröfnum kvað eitt sveitarskáldið
stöku þessa, sent má vera enda-
stefið í þessari lokasennu:
Nú stríðinu er lokið,
sem stóð kringum féð.
Hann Steini er fínasti drengur.
Riðan er sigruð og ranglætið með.
En rollurnar jarma ekki lengur.
heim Jói innanað og Sveinn neð-
anað með Jóa kom Stefán í Litla-
Skógi Bæringur (frá Klængshóli
síðar ökumaður á Akureyri) og
Steini í Krosshóli.
4. desember. Kont Jón á
Hreiðarsstöðum með reikninga
og bréf frá Húnavatnssýslu,
kostnað á undirhaldi Jakobínu
(Guðrúnar) til þess hún dó, 20.
febrúar þetta ár á Sólheimum í
Svínavatnshreppi, hún heyrði hér
til sveitar. Kostnaður 59,67 kr.
Áður borgað hér af sveitarsjóði
til Kaupmannahafnar fátækra-
féhirslu 998,45 kr. verður alls
nteð þessari einu stúlku 1085.12
kr. Þessi stúlka flæktist nteð
gufuskipi til Hafnar, passalaus,
féll þar í veneriska sjúkdóma, var
lögð þar fyrir á spítala lengri
tíma, var flutt hér á Akureyri,
þaðan sleppt af ýfirvaldi á flæk-
ing aftur, og dó síðast af barns-
förum án þess að geta fætt ‘yndir
læknis hendi.
5. desember. Kom Anton á
Hamri sagðist hafa selt 20
strokka af síld sem aflaðist í net
hans á Skjaldarvík. 100 síldar
hvert á 1 krónu.
7. desember. Sendi Svein eftir
Sokku litlu veturgömlu trippi er
gcngið hefir á Kóngsstaðadal í
sumar, farin að leggja af vegna
umhleypinga. Norðan hríð, frost
14 gráður.
8. dcsembcr. Kom Jói heim frá
Litla-Árskógssandi sagði stóra
jaka að reka inn úr sundi.
25. desember. Þorsteinn á
Hvarfi (þ. aumingi) er hér enn
frá 16. þessa mánaðar hefir aldrei
gefist færi að aka honum til þessa-
dags.
26. deseniber. Klukkan 2 fóru
drengir mínir, Jón á Skeggsstöð-
um og Kristinn Pálsson (líklega
sonur Páls fjármanns, Kristinn
bóndi á Kleif) með Þorstein suð-
ur í Hvarf á sleða. (Jón var
Rögnvaldsson, bróðir Stefáns
Brúarlandi.) Færð vond, ég
fylgdi suður í brekku, gekk vel og
hann komst heill á húfi heim.
27. desember. Komu hér hjón-
in úr Sauðaneskofa (Sænesi)
Ágúst og Sigfríður (Ág. fyrri
maður Sigfríðar) gista í nótt.
31. desember. Messað á
Völlum. ég var heinta, sauðir úti
sem ég passaði og lét inn. Kom
fólk og gisti. Ég gekk með Jóni á
Hvarfi suður á Sprengibrekku.
Árið 1893. Vorið má teljast
með þeim betri, snemntgróið,
kýr gengu úti um krossmessu og
geldfé rúið fyrir fardaga, ær lágu
úti yfir sauðburð og sýndu gagn
mikið á þeim tínta, sncmtna rek-
ið á fjall því ckki áfallasamt.
kuldar við og við í júní og þurr-
viðri hnekkti grasvexti var því
treglega í meðallagi á engjunt
víða, sömuleiðis töðufall rýrt en
allt hey nteð bestu nýtingú. Byrj-
aði sláttur í 11. viku sumars, heil-
brigði almenn, fiskur vænn en
fátt, haustvertíð meö því lakasta
er ég man fátt og smátt. Fjár-
heimtur ekki góðar, fé allvænt,
nytjar í meðallagi. Verslun afar
óþæg. Innlend vara lág í verði.
útlend há og peningasakir
ómögulegar, pöntun öll fjörugog
mun hagkvæmari með pcninga.
Engir útlendir komu að kaupa fé,
engir markaðir, og sláturfé í
óverði. Haustið úrkomusamt og
óstöðugt, kom fjarska snjór á
jólaföstu og hafíshroði. 28. des-
ember fjarska rigning og tók
töluvert. Endar þannig árið.