Norðurslóð - 14.12.1988, Qupperneq 24

Tímamót
Skírnir:
Sunnudaginn 27. nóv. sl. var skírð í Langholtskirkju í R.vík
Lilja Dögg. Foreldrar Svanhildur Árnadóttir og Jón Baldvin
Halldórsson frá Jarðbrú, Hraunbæ 188. Sr. Sigurður Haukur
Guðjónsson skírði.
Sunnudaginn 3. des. sl. var skírð í Hóladómkirkju Dana Ýr.
Foreldrar Inga María Stefánsdóttir og Anton Páll Níelsson
Dalsmynni Dalvík. Vígslubiskup Sigurður Guðmundsson
skfrði.
Andlát:
Þann 4. desember andaðist Sigurlaug
Halidórsdóttir fyrrverandi húsfreyja í
Brekku. Hún fæddist í Hringsdal á
Látraströnd 2. nóvember 1910. Þann
21. apríl 1933 giftist hún Klemenz Vil-
hjálmssyni frá Bakka og hófu þau
búskap í Brekku sama ár í félagi við
foreldra Sigurlaugar. Þau eignuðust
tvær dætur, Guðrúnu kennara á Dalvík
og Kristínu, húsfreyju í Brekku. Hún
var jarðsungin á Tjörn laugardaginn 10. desember.
Sigurlaugar verður minnst frekar í næsta blaði.
Fréttahomíð
Þorgerður Kristin Guðmundsdóttir tékk 2. verðlaun í teiknimvndasam-
keppni Lionshreyfingarinnar.
Lionshreyfingin efndi til sam-
keppni meðal grunnskóla
um allan heim um gerð friðar-
veggspjalda. Þátttakendur voru í
5. 6. og 7. bekk grunnskólanna.
Einkunnarorö keppninnar er:
„Friður færir okkur aukinn
þroska".
Einn sigurvegari var valinn úr
hverjum skóla, síðan voru valdar
þrjár myndir til verðlauna úr
hvoru Lionsumdæmi fyrir sig, en
þau eru tvö hér á landi, umdæmi
109 a, sem nær frá 1 Ivalfjarðar-
botni suður og austur um til
Vopnafjarðar og og umdæmi 109
b yfir hinn hluta landsins.
Síðar mun sérstök dómnefnd
velja sigurmyndirnar. En í
umdæmakeppninni urðu úrslit
þessi í þessu umdæmi:
1. verðlaun:
Helga Rakel Kristjánsdóttir,
5. bekk Barnaskóla Akureyr-
ar.
2. verðlaun:
Þorgerður Kristín Guð-
mundsdóttir, Dalvíkurskóla.
3. verölaun:
Þórkatla Ragnarsdóttir, Eyr-
arskóla, Snæfellsnesi.
Þau fengu öll áritaðar bækur í
verðlaun.
að hefur talsvert komið fram í
fréttum að stofnun útflutn-
ingsfyrirtækis stendur fyrir dyr-
um á Dalvík. Ottó Jakobsson
hefur verið mikill talsmaður þess-
ara hugmynda. Ymsir hafa sýnt
þessu áhuga og líklegt er að hug-
myndunum verði hrint í fram-
kvæmd á einn eða annan hátt.
Reynsla undanfarinna ára er að
Dalvík hefur orðið æ mikilvægari
útflutningsstaður fyrir sjávar-
afurðir og því er eðlilegt og rök-
rétt að slíkt fyrirtæki verði stað-
sett hér. Hins vegar er ljóst að
áhugi er víða á að vera á ein-
hvern hátt með í stofnun svona
fyrirtækis og fer best á því að
skapa sem víðtækasta samstöðu
um málið þó Dalvíkingar eigi að
halda sínu frumkvæði í málinu.
Ux tgerðarfélag Dalvíkur datt í
lukkupottinn á dögunum.
Togarinn Björgvin fór sölutúr til
Englands. Hann seldi í Hull 5.
desember 176 tonn á kr. 90,23
kílóið. Þetta gerir nákvæmlega
15 milljónir og 967 þúsund
krónur. Þetta þykir stórgott eink-
um m.t.t. þess að dagana áður
var fiskverð á enska markaðinum
til mikilla muna lægra. Hefði það
t.d. verið svo sem 30 krónum
lægra, sem vel mátti búast við,
hefði söluverð farmsins verið 5-6
milljónum lægra en það varð.
Munar um minna.
Framhald á bls. 11
Ævintýraheímur
á TröUaskaga
- fjölskrúðugur
háfjallagróður
Eitt af hrikalegustu háfjallasvæð-
um landsins er Tröllaskagi milli
Skagafjarðar og Eyjafjarðar.
Fram með jöðrum er þetta fjall-
lendi sundurskorið af djúpum
dölum en ofan til einkennist það
af jökulfönnum umgirtum boga-
dregnum hamraveggjum. Hvergi
á landinu er jafn fjölbreyttur
gróður ofan 1000 metra hæðar og
hér á þessum skaga. Ef Trölla-
skagi er tekinn í heild munu vera
um 90 tegundir blómplantna
fundnar ofan 1000 m hæðar, og
er það um fimmtungur allrar
íslenzku flórunnar.
Nálægt miðju skagans eru fjöll-
in 1200-1400 m á hæð og þar er
stærsti jökull þessa fjalllendis,
Tungnahryggsjökull, milli dala-
botna Barkárdals, Skíðadals,
Kolbeinsdals og hliðardala
Hjaltadals. Við jökuljaðarinn
stendur, reyrður niður á stórgrýt-
iskamb í um 1200 m hæð, Tungna-
hryggsskáli.
Sumarið 1987 dvaldi ég nokkra
daga í þessum skála við rætur
Tungnahryggsjökuls ásamt Þóru
Ellen Þórhallsdóttur, grasafræð-
ingi. Skálinn er vel staðsettur
með tilliti til gönguferða um ná-
grennið og kjörið að dvelja þar til
að skoða háfjallagróðurinn. Þó
er aðgæzlu þörf, því yfir jökul er
að fara í allar áttir, nema fram á
Tungnahrygginn og niður í Kol-
beinsdal. Sums staðar eru all-
djúpar sprungur í jöklana, sem
þörf er að gæta sín á. Veðursæld
er oft mikil á sumrin þarna uppi,
eins og víðar á háfjöllum Trölla-
skagans, oft logn og sólríkt. Það
er líkast því að koma í nýjan
heim, þegar farið er þarna upp af
láglendinu, svo ólíkt er landslag-
ið. Skemmtileg stemming er
þarna uppi á kvöldsólinni, eftir
að skýin hefur rekið inn af hafi og
fyllt alla dalina fyrir neðan.
För okkar Þóru var hingað
heitið til að kynnast háfjalla-
gróðrinum, og er nú bezt að segja
frá honum. Á því svæði sem við
skoðuðum, þ.e. frá efstu Barkár-
dalsbrúnum, fram á Tungna-
hrygg og yfir á Staðargangnafjall
milli Skíðadals og Kolbeinsdals
fundum við samtals 55 tegundur
blómplantna ofan 1000 m hæðar,
og af þeim voru 33 teg. ofan 1200
m. Við hlið skálans í snjódælda-
dragi austan undir stórgrýtis-
kambinum vaxa blómlegar hvítar
og bleikrauðar jöklasóleyjar og
smágerðar gular dvergsóleyjar.
Fyrir tæpum áratug reisti Ferðafélag Svarfdæla htinn „gongu-
skála“ við Tungnahryggsjökul með aðstoð frá Hörgdælum og
Skagfirðingum. Meðal þeirra fáu, sem heimsótt hafa þennan stað
og notað sér skálann til gistingar, en dr. Hörður Kristinsson,
grasafræðingur og forstöðumaður Náttúrufræðistofnunar
Norðurlands á Akureyri. Hann hefur sent blaðinu eftirfarandi
pistil sem við birtum með gleði.
Einnig eru þar hvítar lækjarfræ-
hyrnur, og í næsta nágrenni bæði
fjallafræhyrnur og músareyra.
Fjallavorblóm var uppi á hryggn-
um austan við skálann, og fjall-
hæra og lotsveifgras eru þarna
hvarvetna algeng grös eins og
víðar á háfjöllum. Snænarfagras
og jöklaklukka voru væði uppi á
Staðargangnafjalli og frammi á
Tungnarhrygg. Á Tungnahrygg
voru auk þess bæði snækobbi
með dökkfjólubláar körfur og
hreistursteinbrjótur. Sá síðar-
nefndi er með sjaldgæfari stein-
Skálasteinn á Staðargangnafjalli.
Tungnahryggsskáli.
brjótum landsins, og er friðaður.
Hann er fundinn hér og hvar á
fjöllum frá Skagafirði austur í
Ljósavatnsskarð, en hvergi anri-
ars staðar á landinu. Algengastur
er hann í fjöllunum við Öxna-
dalsbotninn og Öxnadalsheiðina,
þar er hann á hverju fjalli.
Hvergi hef ég séð hann neðar en
í 900 m hæð yfir sjó. Annars eru
ýmsar tegundir steinbrjóta mest
áberandi blóm í fjöllunum, því
að þeir eru einkar harðgerðir.
Þarna voru þúfusteinbrjótur,
laukasteinbrjótur, mosastein-
brjótur, snæsteinbrjótur, lækja-
steinbrjótur, stjörnusteinbrjótur
dvergsteinbrjótur og vetrarblóm
auk hreistursteinbrjótsins. Yfir-
leitt er það svo, að hlutdeild
steinbrjóta vex í flóru íslands
með vaxandi hæð yfir sjó, og í
1500 m eru þeir orðinn helmingur
allra tegunda.
Fléttur eru mjög áberandi víða
urn fjöllin við Tungnahrygg, t.d.
á hinum klettótta kambi sem
gengur upp frá Tungnahrygg og
skiptir Tungnahryggsjökli í
tvennt. Það er töluvert af trölla-
skeggi, grængult og svartyrjótt
skegg sem helzt vex á mjög
veðurbörnunt klettanibbum.
í brekkunni austur frá skálan-
um, utan í áðurnefndum hrygg,
er stór fönn, sem var rauðbleik
að lit þá daga sem við dvöldum
þarna, og varð rauði liturinn
sterkari í síðdegissólinni þegar
leið á daginn. Þetta mun trúlega
vera svokallað rauðsnævi, sem
orsakast af rauðum, einfruma
grænþörung sem nefndur hefur
verið snæþörungur (Clamydom-
onas nivalis). Hann vex á yfir-
borði jökulfanna og litar þær
rauðar á stórum flákum. Um
snæþöringinn ritar Ingólfur
Davíðsson í Náttúrufræðinginn
árið 1947 bls. 142.
Uppi á Staðargangnafjalli í
meira en 1200 m hæð fundum við
einn skálastein með nokkrum
skálum af svipaðri gerð og áður
hefur verið lýst frá Krossahnjúk á
Árskógsströnd. Ef til vill leynast
slíkir skálasteinar víðar í basalt-
lögum háfjallanna, og væri raun-
ar áhugavert að fá að vita af því,
til að fá betri upplýsingar um
útbreiðslu þeirra. Um skálasteina
rita Einar Petersen í Súlur 1978
bls. 9 og Þóroddur Þóroddsson í
Týli 1983 bls. 41.
Af þessu má sjá að það er
ómaksins vert að klífa fjöllin og
heimsækja Tungnahryggsskála,
þar er margt að sjá og skoða.
Blómstrandi juklasóley við Tungnahryggsskála sumarið 1987.