Norðurslóð - 16.12.2010, Page 5

Norðurslóð - 5
Minningarmolar að heiman
A unglingsárum mínum,
/ \ þegar við systkinin á
X JL-Brautarhóli vorum enn
heima á sumrin, fjögur talsins eða
jafnvel fimm, er Filippía kom frá
Reykjavík með böm sín, var það
siður að gera sér glaðan dag, að
minnsta kosti einn sunnudag ársins,
síðsumars. Var þá oft gengið á
íjöll og Rimamir urðu oftast fyrir
valinu. Reyndar man ég að eitt
árið fórum við skyldmennin í Gröf
og Brautarhóli í þess stað austur í
Vaglaskóg. Annað sumar var farið
að Skeiðsvatni. Bíll flutti okkur fram
á móts við Skeið. Þaðan gengum
við upp að vatninu. Þá vorum við
mörg á ferð og á ýmsum aldri frá
bæjunum Hofi og út í Sökku, þó
var enginn frá Hánefsstöðum. Er
við komum á leiðarenda snæddum
við nestisbita okkar og fórum síðan
í leiki. A mynd sem þar var tekin
erum við að „hlaupa í skarðið". Það
var glatt á hjalla í þessari ferð, þó
sólinni þóknaðist ekki að skína á
okkur.
Aður en Rimaferðir hófust, höfðum
við frá Gröf og Brautarhóli stundum
farið síðsumars upp í gróna laut,
Legulaut, skammt fyrir neðan
Einhamar, hitað þar kaffi og farið
í leiki. Eg minnist þess að Anna
Stefánsdóttir, sem þá bjó í Gröf,
og Filippía systir mín báru yngstu
böm sín á bakinu þangað upp eftir,
en hin eldri voru leidd eða spjöruðu
sig sjálf.
Eg vandist snemma fjallgöngum.
Er fyrri túnaslætti var að ljúka
og töðugjöldin nálguðust, var ég
stundum send til að leita að geldfé,
sem gekk í fjallinu og koma því
heim til að fá nýtt kjöt. Eg þekkti
allar æmar þó að ég væri enn
liðléttingur við ýmis önnur störf.
A bemskuárum minum sóttust
berklahælin á Vífdsstöðum og í
Kristnesi eftir því að fá fjallagrös,
sem talin voru besta lyfíð sem völ
var á við „hvíta dauðanum", er lagði
margt ungmennið í gröfina. Var
auglýst eflir hreinum og þurrkuðum
grösum og greitt sæmilega fyrir
hvert kíló. Bræður mínir fóm til
grasa og ég með þeim, stundum
upp á Qallseggjar. Eg man, að eitt
sinn lék ég mér að því að setjast
á brún Efrafjallsins, þar sem hún
var mjóst, og hafði annan fótinn í
Svarfaðardal en hinn í Hamarsdal.
Eg hafði mikla gleði af þessum
fjallaferðum. Útsýnið var fagurt og
frjálsræðið ólýsanlegt.
Sigurður bróðir minn, sem hafði
gaman af því að stríða mér, sagði
eitt sinn: „Það er gott að þú ert
ekki rolla“. Eg var í raun sammála
en vildi þó fá nánari skýringu á
þessum orðum. Þá bætti hann við:
„Þá hefðum við alltaf þurft að elta
þig upp á fjallseggjar“.
Hvenær ég fór fyrst upp á Rima man
ég ekki, en það mun hafa verið með
þeim bræðrum mínum Sigurjóni
og Sigurði einhvem tímann þegar
ég var bam. Hinar eiginlegu
Rimaferðir okkar nágrannanna
hófust síðan um eða rétt eftir
árið 1940. Sú fyrsta, sem ég get
tímasett var farin 8. ágúst 1943. Við
vorum þá níu talsins frá bæjunum
Uppsölum, Völlum og Brautarhóli,
sem gengum upp á Stóra-Rima í
sólskini og blíðviðri. I þeirri ferð
voru teknar nokkrar myndir, meðal
annars af okkur við vörðuna. Eg á
nokkrar enn í albúmi mínu, en aftan
á þær er rituð dagsetning og ár.
Þennan sama dag fóru systur mínar
ásamt Önnu í Gröf með bömin frá
báðum bæjunum upp í Hofsskál. Er
við Rimafaramir komum þangað
á leið heim, beið Svanfríður systir
mín með heitt ketilkaffi ásamt
meðlæti, sem hún kom með að
heiman. Það var þegið með þökkum
og á eftir farið í leiki. Myndir voru
teknar af öllum hópnum. Sú yngsta
á myndinni var þá aðeins þriggja
ára, Filippía Jónsdóttir í Gröf, síðar
búsett í Miðkoti á Dalvík. A þessar
myndir vantar einn úr hópnum,
Jón Hallgrímsson á Uppsölum,
bróðurson Helgu húsfreyju þar.
Hann hefur líklega tekið þær fyrir
mig á gömlu kassavélina mína
af því eigandinn vildi vera með
myndunum. Þar má líka sjá, að
hundamir á Brautarhóli, bæði Jökull
og Snotra, tóku þátt í Rimaferðum á
þessum árum.
Eg man, að árið 1944 fórum við
aftur upp á Rima. Hve mörg við
vorum þá man ég ekki, enda engin
mynd tekin í þeirri ferð. Aftur á
móti minnist ég þess, að þá fengu
systursynir mínir að fara með, þeir
Kristján og Helgi Valdimarssynir.
Annar var þá 9 ára en hinn 7 ára.
Helgi, sá yngri, stóð sig mjög vel
í þeirri ferð. Hann hefur síðar á
ævinni gengið á mörg önnur og
hærri fjöll.
Brátt lágu spor mín að heiman.
Síðasta gangan mín upp á Rima
var árið 1947. Þá var danskur
maður í vinnu á Brautarhóli, Niels
Christian Holmgaard. Öll árin
síðan hefur hann haft bréfasamband
við einhvem í fjölskyldu minni og
komið tvisvar í heimsókn. Hann
langaði mikið að komast upp á
fjallið, svo við Helgi Valdimarsson,
sem þá hafði bætt þrem ámm við
aldur sinn og eflaust einhverjum
Rimaferðum líka, ákváðum að fara
með honum. Reyndar kom í ljós, að
útsýni þar uppi var nær ekkert, ólíkt
því sem ég átti að venjast. Hekla
sá fyrir því með gosi sínu það ár.
I öllum Rimaferðum vorum við
vön að rita nöfn okkar á blað, sem
stungið var niður í flösku og inn í
vörðuna. Við ætluðum líka að gera
þetta. Niels var með penna, sem
bleklaus var, er á reyndi. Eigandinn
var ekki sáttur við að geta ekki
skráð nafn sitt, þar sem hann taldi
sig fyrsta Danann, sem hafði klifið
þetta háa fjall. Hann stakk sig því
í fingur og við rituðum nöfn okkar
með dönsku blóði á blaðið, sem fór í
flöskuna, en með þeim afleiðingum
að penninn eyðilagðist. Mér er nú
tjáð, að þessi flaska sé brotin og
nöfn okkar, sem gengum á Rima á
þessum árum, máð og gleymd.
Sjálf á ég ljúfar minningar frá
Rimaferðunum og eflaust einhverjir
þeirra, sem enn eru ofan moldu, en
þeim fer óðum fækkandi.
Því langar mig að biðja Norðurslóð
að geyma þessa minningarmola um
okkur, sem þá vorum frá á fæti og á
blómaskeiði ævinnar.
Með bestu kveðju og þökk fyrir
blaðið.
Lilja S. Kristjánsdóttir frá
Brautarhóli
Eftir
Lilju
Kristjáns-
dóttur
- MMXMM MMMMMMMMM* M . . W MM.—J . • Æ~ \M M IIHIIJJI/II r t.......M, ÆT . ....... MT X,. ..M..UUI/I. r VII UH l/fi «/»/#»** (J/J**** J • ÆCKMJM.
kaupakonur á Völlum, Siguróur Kristjánsson Brautarhóli.
Onnur röð: Sigurjón Kristjánsson Brautarhóli, Heigi Valdimarsson Brautarhóli, Guðlaug Kristjánsdóttir Uppsölum,
Kristján Valdimarsson Brautarhóli fyrir aftan hana, Filippía Kristjánsdóttir Brautarhóli (með sólgleraugu), Anna
Stefánsdóttir Gröf meó dóttur sina Filippiu, Ingveldur Valdimarsdóttir Brautarhóli (á bak við ketilinn), Svanfriðut
Kristjánsdóttir (með kaffiketilinn), Lilja Kristjánsdóttir Brautarhóli.
Aftasta röð: Stefán, Gunnar, Jón Anton og Helgi Jónssynir Gröf Hundurinn Jökull á Brautarhóli.
Brugðið á leik
Við vörduna a Rimum. Aftari löó: Sigurður á Brautarhóli (með hatt), systurnar Jóna og Gróa sem voru kaupakonut
á Völlum, Sigurjón Kristjánsson á Brautarhóli.
Fremri röð: Guðlaug (Lauga) í Uppsölum, tikin Snotra frá Brautarhóli, Lilja á Brautarhóli, Þráiitn á Völlum og
bróðir hans Rafn (báðir Þórhallssynir). Myndina tók Jón Hallgrímsson í Uppsölum þann 8. ágúst 1943.