Land & synir - 01.10.1998, Side 1

framlag á hvem gest var aðeins 304 kr., enda
hlutfallslegur stuðningur heldur lítill og
myndin hlaut mjög mikla aðsókn.
Einnig eru borin saman framlög opin-
berra aðila til kvikmynda hér á landi og í
ýmsum Evrópulöndum.. Þar kemur fram, að
stuðningur ríkisvaldsins hækkar eftir því sem
þjóðfélagið er smærra - nema hér á landi.
Sem dæmi er meðalstuðningur við þýska
kvikmynd 32,6% af framleiðslukostnaði,
stuðningur við sœnska kvikmynd er
44,2%, stuðningur við danska kvikmynd
74,4% og stuðningur í Finnlandi er
81,9% af framleiðslukostnaði kvikmyndar.
Hér á landi er stuðningurinn, sem fyrr segir
aðeins 22,2%!
ísland er jafnvel undir meðaltah Evrópu-
sambandslanda, þrátt fýrir augljósa þörf fyrir
hærra styrkhlutfaUi á okkar litla markaði.
í skýrslunni er einnig fjallað um eftirspurn
eftir kvikmyndaeihi í heiminum. Niðurstaðan
er á þann veg, að efturspum er að aukast og
er búist við að eftirspum aukist enn frekar á
næstunni. Því hlýtur það að teljast undarleg
ráðstöfun, að sú grein skufi einmitt standa
höllum fæti gagnvart öðmm listgreinum.
Leiðir til úrbóta
Margt fleira kemur fram í skýrslu
Viðskiptafræðistofnunar fyrir Aflvaka. Tekin
eru dæmi um eflingu kvikmyndagerðar í
ýmsum löndum, s.s. Bretlandi og írlandi, og
bent er á ýmsar leiðir til að efla kvik-
myndagerð hér á landi. Helstu hugmyndir í
skýrslunni em:
- Efling Kvikmyndasjóðs
Kvikmyndasjóður þarf að geta fjármagnað
4-5 kvikmyndir í fúllri lengd, með 30-40%
hlut af framleiðslukostnaði þeirra.
- Skattafrádráttur vegna fjárfest-
inga í kvikmyndagerð
Sett verði upp módel svipað og á írlandi,
Nýja-Sjálandi, Ástralíu eða Kanada.
-Aukin hlutafjármögnun
Koma verði inn hlutafé til
áhættufjármögnunar, sem hvetji fyrirtæki til
betri reksturs.
- Stofnun kvikmyndavers
Líklegt er talið að fjárfesting í myndveri
verði arðbær og kvikmyndagerð til fram-
dráttar.
- Þjónustumiðstöð kvikmynda -
“film commission”
Slíkar miðstöðvar eru í öllum helstu
borgum Ameríku og Evrópu og skila inn
miklum tekjum til innlendra framleiðenda og
til ríkisins.
Dansinn dunar
Dansinn, nýjasta kvikmyndÁg-
ústs Gtiðmundssonar, var frum-
sýnd í Háskólabtói þann 23. sept-
embers.l. við ágœtar undirtektir.
Hér segir afbrúðkaupi á af-
skekktri eyju í Norður Atlantshafi
árið 1913, sem brotið er upp af
ýtnsum uppákomum. Nánar
verðurfjallað um myndina í
nœsta tölublaði L&S.
Ný skýrsla frá Aflvaka um stöðu íslenskrar kvikmyndagerðar
Tekjur ríkisins af kvikmyndagerð
eru tæpar 500 milljónir á ári
Skýrsla- Viðskiptafræðistofnunar HáskólansfyrirAflvaka er viðamesta úttekt, sem unnin hefur
verið um kvikmyndagerð áíslandi. Skýrslan verður mikilvægur liður íbaráttunnifyrirfrekari
stuðningi við kvikmyndagerð á íslandi
í ljós, að meðalaðsókn er mest á íslenskar
kvikmyndir, þ.e. meðaljón frá Hollywood
hefur ekki roð við íslenskri kvikmynd.
Markaðshlutdeild íslenskra kvikmynda er
5%, sem hlýtur að teljast ágætt þegar haft er í
huga, að á síðustu árum hefur fjöldi íslenskra
kvikmynda verið aðeins 1,5% af frumsýndum
myndum.
Þrátt fyrir þessar ánægjulegu niðurstöður
er bent á það í skýrslunni, að tekjur af innan-
landsmarkaði standi engan vegin undir fram-
feiðslu á meðalkvikmynd, því meðalaðsókn
gefur aðeins af sér um 13 milljónir króna.
Því er ljóst, að íslenskar kvikmyndir verða að
ná sölu á erlendum vettvangi til að standa
undir sér. f þessu samhengi benda skýrslu-
höfundar á, að huga verði að því hvort ísl-
enskt tungumál standi dreifingu kvik-
myndanna fyrir þrifum. Heimamarkaðurinn
sé það smár, að líklega megi ná meiri tekjum
með því að vinna kvikmyndir á ensku, sem
einkum eru gerðar fyrir erlendan markað.
Mismunun á listgreinum
Stuðningur við kvikmyndir er aðeins brot
af því, sem opinberir aðilar verja til annarra
listgreina, s.s. tónlistar og leiklistar. Fram
kemur, að framlög til leiklistar eru 40% af
heildarúgjöldum ríkisins til menningarmála
og um 20% af heildarútgjöldum Reykja-
víkurborgar til sama málaflokks.
Á hinn bóginn eru framlög til kvikmynda-
gerðar aðeins 10% af menningarframlögum
ríkisins og aðeins 0,3% (!) af menningar-
framlögum Reykjavíkurborgar.
Reiknaður er út stuðningur opinberra
aðila til nokkurra menningarstofnana, sem
hlutfall af framleiðslukostnaði þeirra, Kemur
þá eftirfarandi í ljós: (Innan sviga birtist
framlagpr. gestíkr.).
Þjóðleikhúsið 72,80% (3-487)
Sinfhljómsv. 74,70% (4.130)
Borgarleikhús 64,80% (2.918)
Diöfíaeyian 14.60% (104i
Meðalkvikm. 22.20% <1.164)
Einsog sjá má er framlag til kvikmyndar í
gegnum Kvikmyndasjóð aðeins 22%, en
hlutfallið mun hærra í leikhúsum og hjá
Sinfómúhljómsveitinni. Djöflaeyjan er síðan
tekin sem heldur öfgakennt dæmi, þarsem
r - ^ ^_^ekjur ríkisins
I af kvikmynda-
JL gerð á fslandi
eru um 500 millj-
ónir króna. Opinber
stuðningur við kvik-
myndagerð er hlut-
fallslega mun lægri
á íslandi en í öllum
nágrannalöndum.
Stuðningur ríkis-
valdsins við kvikmyndagerð er miklu lægri en
stuðningur ríkisins við aðrar menningar-
greinar, einkum leiklist eða tónlist.
Þessar niðurstöður koma fram í nýrri
skýrslu, sem Viðskiptastofnun Háskólans
hefur unnið fyrir Aflvaka hf. Umsjón með
skýrslunni hafði Kristján Jóhannsson,
prófessor í viðskiptafræðum við Háskóla
íslands. Segja má að með skýrslunni hafi
óháður fagaðih unnið viðamestu úttekt, sem
unnin hefur verið á kvikmyndagerð á íslandi.
Samkvæmt skýrslunni eru tekjur og gjöld
ríkissjóðs af kvikmyndagerð eftirfarandi (í
mkr.):
Framleiðslust. Kvikmyndasjóðs -85
Beinar skatttekjur 87
Erlendir ferðamenn 446
Erlend tökulið 50
Samtals tekjur ríkissjóðs 497
300 milljóna velta á ári
Heildarkostnaður við framleiðslu ísl-
enskra leikinna kvikmynda hefur verið um
300 milljónir króna á ári. Þar af er erlent
fjármagn í meirihluta, eða 160 milljónir.
Fjármögnun íslenskra kvikmynda 1991-1999
hefur verið með þessum hætti:
Kvikmyndasjóður 21,5%
Innlendir framleiðendur 21%
Aðrir innlendir aðilar 2,5%
Erlendir sjóðir 23%
Erlendir meðframleiðendur 32%
Islenskar kvikmyndir vinsælastar
í skýrslunni kemur fram að meðalaðsókn
á íslenska kvikmynd er 16-17 þúsund manns.
Til samanburðar er meðalaðsókn á erlenda
kvikmynd um 7 þúsund manns. Ef aðsókn er
brotin niður eftir þjóðerni kvikmynda kemur