Feykir - 21.08.2014, Qupperneq 13

31/2014 Feykir 13
Nú eru liðin 23 ár síðan
ég flutti í Skagafjörð. Á
þessum tíma hafa orðið
miklar breytingar. Við
höfum öflugt sveitarfélag,
kaupfélagið blæs út og
skólarnir hafa eflst. Hér er
líka fjöldi smærri fyrirtækja,
það sér maður best á
öskudaginn þegar rúntað er
með krakkana um Krókinn.
Ferðaþjónustufyrirtæki
spretta upp um allan fjörð
og bæjar- og íþróttahátíðir
eru um flestar helgar yfir
sumarið. Landbúnaðurinn
stendur vel, t.d. hefur
mjólkurframleiðslan
stóraukist.
Búsetuskilyrði í Skagafirði
eru öll hin bestu. Suma daga
er náttúrufegurðin slík að
það er líkast að maður búi í
málverki. En hvernig stendur
þá á því að íbúum í Skagafirði
fjölgar ekki? Ég held að
það sé vegna þess að
landsmálunum og úthlutun
peninga úr ríkiskassanum
er að mestu leyti stjórnað af
ráðuneytisfólki í Reykjavík.
Stjórnmálamennirnir
okkar hafa ekki afl eða
getu til að skila aftur til
landsbyggðarinnar þeim
sköttum sem fólk og fyrirtæki
á landsbyggðinni greiðir.
Þegar skera á niður er
auðveldast að skera niður
í hinum dreifðu byggðum.
Það hafa Skagfirðingar
fengið að reyna. Eftir hrun
hurfu úr firðinum tugir
starfa, t.d. frá Hólum og
Heilbrigðisstofnuninni.
Fréttir af slíku eiga ekki
eins greiðan aðgang að
fréttastofum og uppsagnir á
Guðrún Lárusdóttir í Keldudal í Skagafirði skrifar
Af hverju fjölgar ekki í Skagafirði?
ÁSKORENDAPENNINN
UMSJÓN kristin@feykir.is
landbúnaði er skrítinn
þessa dagana. Fjölmiðlafólk
á mölinni keppist við að
finna neikvæðar fréttir af
landbúnaðinum. Enginn
virðist hafa áhuga á
skemmtilegum fréttum úr
sveitinni. Það er staðreynd að
hreinleiki og gæði íslenskra
landbúnaðarvara er síst
minni en innfluttra. Í nýlegri
skýrslu (Third ESVAC report)
kemur fram að lyfjanotkun
í íslenskum landbúnaði er
aðeins brot af því sem gerist í
öðrum Evrópulöndum.
Ég var á ferðinni í Skotlandi
nýlega. Var með hópi
bænda sem ferðaðist með
rútu norður allt Skotland og
allt til Orkneyja. Skotar eru
stoltir af sínum landbúnaði.
Við fórum m.a. á tvær
landbúnaðarsýningar þar
sem bændur sýndu gripi,
allir í fjölskyldunni taka þátt
og ganga með mörghunduð
kílóa holdanaut og kýr
eins og hunda í bandi. Við
heimsóttum fjölskyldubú
með 1.160 mjólkurkýr,
ársframleiðslan er svipuð
og í Skagafirði öllum. Til
samanburðar þá eru bú með
50 kýr kölluð verksmiðjubú í
sumum íslenskum fjölmiðlum.
Á einum bæ sem við
heimsóttum stefndi „bóndinn“
að því að framleiða til
slátrunar 5.000 naut á ári.
Bændur á Íslandi eru margir
hálf ringlaðir. Stórmarkaðir
vilja flytja inn tollalaust, ódýrt
kjöt og osta án hindrana.
Segja það kröfu neytenda.
Neytendur vilja lítil og sæt bú,
helst lífræn og auðvitað ódýrar
landbúnaðarvörur.
- - - - - -
Ég skora á Svanhildi
Pálsdóttur, hótelstjóra, að
taka við „pennanum“.
höfuðborgarsvæðinu. Það er
jú fyrir löngu búið að skera
útibú RÚV á landsbyggðinni
niður. Ný störf verða svo til
„fyrir sunnan“.
En hvernig á að breyta
þessari þróun? Það á að
stöðva ferð skattpeninganna
af landsbyggðinni til
höfuðborgarinnar og auka
sjálfstjórn heima í héruðum.
Það verður ekki gert nema
heimamenn séu tilbúnir með
öflug sveitarfélög. Þjónusta af
öllu tagi þarf að vera til staðar
til að búseta sé fýsileg fyrir
unga fólkið.
Þá eru það
landbúnaðarmálin.
Fréttaflutningur af íslenskum
„Sauðárkrókur ekki best settur“
Fimm tíma rafmagnsleysi á Sauðárkróki
Bilun sem olli rafmagnsleysi á
Sauðárkróki á fimmtudaginn í
síðustu viku reyndist minni en
talið var í fyrstu, en hana
mátti rekja til skynjara í
aflspenni í spennistöðinni.
Engu síður olli bilunin um
fimm tíma rafmagnsleysi á
Sauðárkróki og nágrenni.
Rafmagnið fór af um tíuleytið
um morguninn og var komið
aftur á þriðja tímanum.
Böndin beindust fljótlega að
aflspenninum í spennistöðinni,
að sögn Steingríms Jónssonar
hjá Rarik. Skynjari gaf til kynna
hitamyndun í aflspenninum,
sem benti til bilunar, en síðar
kom í ljós að bilunin var í skynj-
aranum sjálfum. Á meðan óvissa
ríkti um hvar bilunin væri
nákvæmlega var ekki hægt að
bregðast við á annan hátt en að
um bilaðan spenni væri um að
ræða. RARIK var því í við-
bragðsstöðu, fékk nýjan spenni á
staðinn og varaafl var aukið.
Í samtali blaðamanns við
Tryggva Þór Haraldsson, for-
stjóra RARIK, í gær kom fram
að bilanir í stórum aflspennum
væru afar sjaldgæfar og hefðu
varla komið upp í 60-70 ára sögu
fyrirtækisins. Aðspurður um
rafmagnstruflanir í júlí mánuði
sagði Tryggvi að þær hefðu
komið til þegar spennirinn, sem
talinn var bilaður á fimmtu-
daginn, hefði verið tekinn upp
til yfirhalningar og tékks og
annar settur í staðinn.
Aðspurður um öryggi íbúa
bæjarins, sem margir hverjir eru
orðnir uggandi, í rafmagnsmál-
um sagði Tryggvi: „Sauðárkrók-
ur er ekki best settur hvað þetta
varðar, en það kemur einkum til
af því að aðeins ein lína liggur til
bæjarins frá Landsneti, meðan
flestir aðrir þéttbýlisstaðir eru
með tvær línur eða hringtengi-
möguleika. Það hefur staðið til
lengi að bæta úr þessu og eru
ýmsar hugmyndir inn á borði
Landsnet um hvernig það verði
best gert.“
Tryggvi sagði þó eðlilegt að
menn gerðu kröfur í þessum
málum. Hann sagði viðbragðs-
stöðuna þannig að tvær
varaaflstöðvar væru að jafnaði
til í bænum sem önnuðu um
það bil hálfum bænum, að
undanskilinni Steinullarverk-
smiðJunni. Í tilfellinu sem upp
kom á fimmtudaginn reyndist
lítils háttar bilum í annarri
þeirra, en að jafnaði tæki 3-5
tíma að koma fleiri varaafls-
stöðvum á staðinn. Þyrfti að
skipta um spenni, líkt og menn
töldu um tíma, gæti það tekið
um sólarhring.
Fyrirtæki heimsótt í
rafmagnsleysinu
Blaðamaður og ljósmyndari
Feykis fóru um bæinn á meðan
á rafmagnsleysinu stóð og
kynntu sér áhrif þess á atvinnulíf
í bænum. Margir kannast við að
ætla að rjúka í verk sem krefjast
rafmagnsnotkunar til að nýta
tímann, enda kemur rafmagnið
víðar við sögu en maður hugsar
útí dags daglega. Það var því
forvitnilegt að aka um bæinn
síðast liðinn fimmtudag og
skoða hvaða áhrif rafmagnið
hefur á atvinnulífið.
FRÉTTASKÝRING
kristin@feykir.is
Steinullarverksmiðjan
Halda þarf kælingu á ofni
Leiðin lá fyrst í Steinullarverksmiðjuna. Þrír
menn sem þar voru fyrir á verkstæðinu
sögðu blaðamanni að það einfaldlega
„lamaðist allt“ þegar svona kæmi upp á.
Þeirra helsta hlutverk væri þá að passa að
ofninn sem notaður er við vinnsluna fengi
næga kælingu og ofhitnaði ekki. Díselvél
er til staðar til að hafa hringrás á umræddri
kælingu og töldu starfsmennirnir að hún
dygði í svona tólf tíma. „Á meðan reynum
við að dunda okkur eitthvað.“
Þjónustukjarninn syðst í bænum, það er
Mjólkursamlagið, Skagfirðingabúð og Ábær,
keyrir á varaafli þegar rafmagnið fer af og
sömu sögu er að segja um sjúkrahúsið.
KS Eyri
Nóg að gera
Í byggingavörudeild KS á Eyri gerðu menn
minna úr verkefnaskorti og sögðust hafa nóg
að gera í rafmangsleysinu. Afgreiddar voru
vörur frá versluninni og nótur handskrifaðar
til bráðabirgða og teknar niður kennitölur
en síðan þurfti að senda út reikninga þegar
rafmagnið kæmist á aftur.
Ásmundur Pálmason, framkvæmdastjóri
Steypustöðvar Skagafjarðar, lét af því að þar
væri „ósköp rólegt“ þegar blaðamann bar
að garði. Hann sagði hvorki hægt að vinna
á verkstæðinu né hræra steypu þegar svona
kæmi upp á. Starfsmenn fóru m.a. í það að
aðstoða við að keyra út olíu á rafstöðvar vítt
og breytt um bæinn.
Fjölnetið
Keyrðu eigið rafmagn
„Við keyrum okkar eigið rafmagn og verðum
hvorki rafmagns- né netlaus, díselvélin kikkar
inn á um 30 sekúndum“ sagði Pétur Ingi
Björnsson hjá Fjölneti þegar blaðamaður
innti hann eftir áhrifum rafmagnsleysisins
á starfsemi fyrirtækisins. „Því geta þeir
sem hafa aðgang að 3G til dæmis skoðað
heimasíðu Feykis,“ bætti hann við. Pétur
útskýrði að það kæmi í hlut Mílu að vakta
server-hús vítt og breytt um bæinn, þannig
að Fjölnetsmenn þyrftu einkum að vakta
eigin díselvélar og halda þeim gangandi.
„Við höldum bara áfram okkar vinnu fyrir
viðskiptavini út um allt land og þeir verða
ekki varir við neitt,“ sagði Pétur Ingi.
Kjarninn
Komið að lokuðum dyrum
Þá var búið að líma tilkynningu um að lokað
væri vegna rafmagnsleysis á útidyr Kjarnans.
Þar innan dyra voru menn þó við ýmis störf
og á vélaverkstæðinu var m.a. verið að gera
díselrafstöðvar klárar til notkunar. „Svo þarf
ekkert rafmagn á kústana“ sagði glaðbeittur
starfsmaður með kúst í hönd sem var
reiðubúinn að nýta tímann í tiltektir og þrif,
meðan fátt annað var hægt að taka sér fyrir
hendur á vinnustaðnum.
Í rækjuvinnslunni Dögun kom blaðamaður
að lokuðum dyrum og sömu sögu var
að segja af Efnalauginni og Arionbanka.
Apótekinu var fljótlega lokað, enda
afgreiðslukerfið þar háð rafmagni.