Feykir - 22.12.2010, Side 22

22 Feykir 48/2010
( ÁSKORENDAPENNINN )
Veturinn 1997-1998 dvaldi ég sem skiptinemi á eyjunni
Margarítu úti fyrir ströndum Venezuela. Ég bjó þar hjá konu að
nafni Maria de los Angeles en sonur hennar var skiptinemi í
Bandaríkjunum á sama tíma. Það er ekki laust við að ég hafi
verið pínu kvíðin að eyða jólunum fjarri fjölskyldu minni í fyrsta
sinn.
Ég get ekki sagt að mér hafi fundist sérstaklega jólalegt um að
litast þegar ég vaknaði á aðfangadagsmorgun í þrjátíu stiga hita og
sól. Dagurinn byrjaði á því að ég fór niður á strönd með “frænkum”
mínum og við lágum í sólbaði og spiluðum strandblak, ekki beint það
sem ég geri vanalega á aðfangadag.
Ég man að ég spurði “mömmu” hvort það klæddu sig ekki
örugglega allir í sparifötin á jólunum því að mér var mikið í mun að
haga mér rétt en mig langaði auðvitað að vera í mínu fínasta pússi.
Ég var með einn sparikjól með mér sem ég á enn þann dag í dag
þó að ég passi engan vegin í hann. Þessi kjóll er í sérstakur í mínum
huga því að hann er eina flíkin sem pabbi hefur valið á mig og gefið
mér. Á aðfangadagskvöld hittumst við stórfjölskyldan heima hjá
Juan “frænda”. Ég fékk pínu sjokk þegar ég sá að við myndum borða
jólamatinn af pappadiskum þar sem það átti náttúrulega enginn að
þurfa að vaska upp á aðfangadag. Ég bauðst til að vaska allt upp
því að ég gat ekki hugsað mér að borða jólamatinn af pappadiskum
enda vön því að fínasta sparistellið sé tekið fram á jólunum en allt
kom fyrir ekki og jólamatinn snæddi ég af bestu lyst þó að hann væri
borinn fram á pappadiskum.
Í Venezuela er það Jesúbarnið sem kemur með gjafirnar og þær
eru opnaðar á miðnætti á aðfangadag. Ég fékk margar fallegar gjafir
þetta árið sem ég geymi enn þann dag í dag.
Áramótin voru ekki síður skrýtin en skemmtileg. Ég skildi ekkert í
því hvað “afi” var að vesenast með pott og sleif rétt fyrir miðnættið og
hvað þá hvað við áttum að gera við öll þessi vínber. En þegar klukkan
var tólf á miðnætti hóf “afi” að slá inn árið og á sama tíma áttum við
að borða 12 vínber. Það sem ég saknaði mest þessi áramótin voru
flugeldarnir. Það skaut enginn upp flugeldum en þeim mun meira af
kínverjum voru sprengdir. Þetta voru frekar litlaus en hávær áramót.
Þetta eru einu jólin sem ég hef dvalið fjarri fjölskyldu minni og
þó að þessi jól séu mjög eftirminnileg þá jafnast ekkert á við jólin í
Mosfellsbænum hjá mömmu og pabba.
- - - - - -
Ég skora á stórvinkonu Skagastrandar, hana Di Ball, fjöllistakonu frá
Ástralíu, að skrifa næsta pistil.
Ólafía Lárusdóttir
skrifar frá Skagaströnd
Jól í
Karabíska-
hafinu
30
Í síðasta tbl. Feykis árið
1983 eru birtar miklar
hrakningarsögur Tryggva
í Lónkoti í Sléttuhlíð í
Skagafirði, sem skráðar
voru af Hjalta Pálssyni að
ósk ritstjóra sem þá var
Guðbrandur Magnússon. Ein
sagan segir frá örlagaríkum
degi þann 20. janúar 1915
þegar Tryggvi er á 12.
aldursári og sýnir að enginn
forðast örlög sín. Gefum
Tryggva orðið.
Vorið 1914 þegar ég var
á ellefta árinu, fluttust faðir
minn og fóstra búferlum frá
Skálá að Mýrum. Þar bjuggu
þá fyrir Konráð Sigurðsson og
kona hans Indíana Sveinsdóttir
ásamt dætrum sínum tveimur,
Sölvínu Baldvinu 16 ára og
Guðnýju Herdísi 12 ára, og
heimafólki öðru. Um þetta leiti
var risið skólahús á Skála, og
fóstra mín, sem annars var hin
mesta dugnaðar- og ágætiskona,
var svo biluð til heilsu eftir slys
nokkrum árum áður, að hún
treysti sér ekki til að taka á sig
allt það umstang sem skólahaldi
fylgdi, taka kennara á heimilið
og börn frá fjarlægari bæjum
eftir atvikum. Þetta atriði mun
ein helsta orsök til þess að við
fórum frá Skálá.
Um haustið höfðu foreldrar
mínir ákveðið að koma mér
fyrir á Arnarstöðum yfir skóla-
tímann, töldu of langt og
áhættusamt að ganga daglega
alla þessa leið frá Mýrum að
Skálá, af því ég var ekki eldri
en þetta. Þar sem Herdís var á
sama reki og ég og þurfti einnig
að sækja skólann, hafði hún
farið fram á það við foreldra
sína, að þau kæmu sér einnig
fyrir á Arnarstöðum eða Skálá,
en faðir hennar þvertók fyrir
það og sagði, að hún gæti líklega
hlaupið þetta og blásið einhvern
veginn. Stúlkan var mjög dauf
útaf þessu og bað mig að vera
með sér, svo hún þyrfti ekki að
fara ein þessa leið. Það var því úr,
að hætt var við að koma mér fyrir
á Arnarstöðum, og við gengum
bæði í skólann heimanað. Fór
svo fram tíðindalítið til jóla.
Nú hefst kennsla aftur að
liðnum áramótum og brátt
rennur upp hinn 20. janúar.
Þennan morgun fórum við eins
og venjulega upp í Skálá. Loft var
þungbúið og mikið lognsnævi
nýfallið á jörð. Skíði höfum við
engin, en plömpuðum snjóinn,
Feykir á þrítugasta aldursárinu
Enginn forðast örlögin
Tryggvi Guðlaugsson frá Lónkoti. Mynd: Stefán Pedersen
sumstaðar í hné, og þetta var
versta færi.
Kennarinn talaði um, að sér
litist illa á veðurútlitið og vildi
ekki hafa skólann lengi frameftir
vegna okkar, sem áttum langt
heim að sækja. Ég hugleiddi
þá að fara í Arnarstaði, en
einhvern veginn fór það samt
svo, að ég ákvað að fara heim,
því það var líka ósk stúlkunnar,
að ég yfirgæfi hana ekki í þetta
skiptið.
Nú er það, að við leggjum af
stað klukkan líklega um tvö og
göngum sem leið liggur út eftir
Sléttuhlíðarvatni að Keldum. Þar
bjó þá Ólöf, systir Herdísar, þá
nýgift kona, með manni sínum
Ásgrími Halldórssyni. Þennan
dag stóð svo á, að Ólöf var að
ala fyrsta barn sitt. Þetta vissum
við ekkert um, höfðum ekki
komið þar við um morguninn.
Herdís hefur nú orð á því, að
sig langi til að koma í bæinn
og hitta systur sína og segir við
mig: „Þetta er allt í lagi, ég kem
ekkert heim í kvöld.“ Ég lét það
gott heita, hélt áfram og fór að
hlaupa, ætlaði bara að flýta mér
heim. Ég er ekki kominn nema
nokkuð hundruð metra áleiðis
ofan að Mýrum, þegar ég heyri
einhver óskapleg læti í loftinu
eins og brimgný og á augnabliki
er brostinn á ofsabylur, svo
að ekki sá út úr augum og
veðrið illstætt. Á einhverri
hundaheppni tókst mér að ná
svarðarhlöðum sem voru þarna
frá Mýrum og Keldum, og þar
fór ég að reyna að átta mig á,
hver væri stefnan á Mýrar. Ég
tók svo þá stefnu, sem ég áleit
rétta, og heppnaðist að krafla
mig heim í veðurofsanum.
Þegar þangað kemur, segi
ég náttúrulega þá frétt, að Dísa
hefði orðið eftir á
Keldum. Móðir hennar
og systir fóru þá að
spyrja mig nánar út í
þetta og það var eins
og slægi óhug á alla við
þessi tíðindi. Ég skildi
það sjálfur ekki og
hef aldrei getað skilið,
hvernig á þessu stóð.
Það var eins og fólkið
fengi eitthvert hugboð
um, að ekki væri allt
með felldu.
Þarna var þá
staddur Jón nokk-ur
Þorsteinsson, eldri
maður, en léttur á fæti
og hreyfanlegur, og er
hann sendur eins og
skot að Keldum til að vita, hvort
Dísa væri þar, eða hefði lagt af
stað út í hríðina. Þegar hann
nær Keldum, kemur í ljós, að
hún hefur lagt af stað skömmu
á eftir mér og aldrei komið inn.
Hafði hún hitt ljósmóðurina úti
fyrir, sem tjáði hversu ástatt var
hjá systur hennar, svo hún ákvað
að halda áfram heimleiðis.
Jón hefur sig svo aftur niður
að mýrum við illan leik og er
náttúrulega brugðið við og allir
vinnufærir menn búa sig til
leitar. Það voru víst ekki nema
5-6 menn, sem hægt var að ná
til, en það er leitað alla nóttina
í stórhríðinni, farið meðfram
sjónum og vestur í Höfðann.
Menn héldu, að hún hefði helst
lagt leið sína þangað, en það
var raunar furðuleg ályktun að
halda að hún hefði farið þannig
hálfgert á móti veðrinu. Daginn
eftir var svipuð stórhríð og þá
var enn leitað en árangurslaust.
Þar næsta dag var komið
sæmilegt veður og þá fannst
lík stúlkunnar liggjandi á grúfu
inn í svokölluðum Fjallsteigum,
innundir Hrolleiðsdalsá. Hafði
hún þá farið framhjá Melkoti.
Fjárhúsum frá Felli, í svo-
sem 50-100 metra fjarlægð í
stórhríðinni. Hefði hún hitt á
þessi hús, er líklegt að hún hefði
lifað, þó er það óvíst.
Þannig er sagan af þessu slysi.
Hún er hörmuleg og þetta kom
svo illa við mig andlega, að ég
var lengi að ná mér. Mér fannst
eins og ég gæti sjálfum mér um
kennt. En hún sagðist ekki ætla
heim, og hvað átti ég þá að gera?
Einhvern veginn hefur þetta átt
svo að fara. Ég álít það og hef
alltaf haldið því fram, að það sé
sama hvernig farið er að, maður
forðast aldrei örlögin.