Tuttugasta öldin - 01.07.1910, Blaðsíða 2

/
%
2
XX. ÖLDIN,
20- Öld.3.3TL
Óháð vikublaö.
Útgefendur:
Twentietii Century Put). Co.
Winnipeg,
Man.
Canada.
Kemur út hvern föstudag.
Verð: í Canada $1,00 á ári
fyrirfram borgaö.
Utan Canada $1.50,
Editor & Manager:
S. B. Benedictsson.
Utanáskrift til blaðsins er:
„20. Öld.IrL“
Winnipeg.
BANKAMÁLIÐ.
A síðasta þingi útnefndi B.
Jónsson ráðh. nefnd til að rann-
saka ástand Landsbankans og
hefir sú nefnd lokið starfi sínu og
gefiö út í hæklingi álit sitt.
L indsbankarannsóknar- nefnd-
arskýrslan bsr harða o' þunga sök.
á banka nefndina eru þær he scu
þessar: 1. Llnað úr varasjáð
gagnstætt lögum. 2,Bakað bank-
anumfjártjón ernemi 40t>.oookr.
3. Látið viðgangast áruin siman
aá bankar. tilfæri mörgum þús.
meiri víxla og ávísana eign en
verið het'ir til. 4. Sjálfskulda
ábyrðarlán ólöglega veitt. 5.Keypt
víxla ólöglega. 6. Bókfærsla í
ólagi og margt fleira.
Svo er einnig komið á prent
,, Athugasemdir og andsvör“ írá
b. nefndinni. Ivastar hún talsverðu
ljósi á þetta mál eins og alt sem
gerir níanni mögulegt að skoða
inálið frá báðum hliðurn.
Þeir, höf. hrekja allra helztu
ásakanirnar .nsð góðuin rökum og
sýna fram á að þeir séu beittir
persónulegum árásum ogofsóknum
af hálfu þessarar nefndar þ.e.a.s,
þeirrase.n eftir voru í htn d. Tveir
gengu úr henni í sept. síöastl.
Níu mánuði rúina var nefnd-
in aö vinna starf sitt og það kost-
ar landið um 70O0 kr. Og svo
hvað? Þagar verkið er unnið eru
engar verulegar sakir að finna, eng-
in lagabrot eða óráðvar.dlegmeð-
ferð fjár, hagur bankans í góðu
lagi og varasjóður aukist. Rann-
sóknar-nefndin segir að bankinn
hafi tapað 400.000 kr. en byggir
það aðeins á sínum eiginspádóm.
Hún gizkar á að svo og svo margir
menn verði eignarlausir og ekk1
geti borgað skuldir sínar. Og
eftir þeim dómi reiknast henni til
með tapið. Og þetta sýnist vera
stærsta sökin. Áður en skýrslan
var birt komu í Isafold ásakanir á
bankanefndina, þar á meðal það
að hún hefði ekki látið gera upp
sparisjóðinn í 8—9 ár. Þetta var
símað til útlanda að tilhlutun
E. H. Þetta reyndist lýgi síðar.
Og meira að segja stóð aldrei í
skýrslu rannsóknar-nefndarinnar
heldur var því logið af Björns
nánustu. Nefndin kemst svo að
orði að varasjóður hafi ekki verið
gerður upp í 8—9 ár svo að hafi
staðið heiina við bækur bankans.
Nú var látið í veðri vaka að hér
væri um stóran halla að ræða, ef
til vill um voðalegan fjárdrátt.
I sparisjóði er árlega miljón
og hallinn nam 48 kr. Kom sá
halli af því að brot úr eyri eru
ýmist gerð að heilum eyri eða
slept eftir ástæðum. Er þessi
voði þá útskýrður sem Isafold
gerði úr svo stórt númer.
Bankastjórarnir kvarta und-
an því að orð sín hafi verið rangt
bókuð og stundum eru þeim gerð
upp svör er þeir aldrei hafatalað.
Var það ástæðan fyrir að þeir
neituöu ranns.nefndinni að skrifa
undir bókun þeirra.
Bankastjórnin sýnir fram á að
lög bankans heimili frainkvæmd-
arstjóra fult vald ti! að veita
lán og kaupa víxla án íhlutunar
gæzlustjóranna. Virðast þeir ganga
ótvíræðilega frá því atriði.
Ein sakargiftin er sú að starfs-
menn bankans hafi keypt víxla,
sem sá ólöglegt. En rannsóknar-_
nefndin dró þessa ályktun
sína af því að þeir fundu 240 siná
víxla er eingiri skrifleg útgalda-
skipun fylgdi frá framkv. stjóra,
Þarna héldu þair að þeir hefðu
fundið lagabrot. En bankanefnd-
in sýnir fram á að engin laga-
fyrirmæli eða reglugjörð sé til
íyrir því hvernig víxil skuli kaupa.
En af því framkv. st. hafði haft
það fyrir reglu að senda skrifaðan
miða ineð víxlinurn til gjaldlk.
þá hélt rannsn. að þetta væri
’ögskylda. En framkvst. hefir
fulla heimild til að gefa munnlega
eða skriflega skipun eftir vild og
sama regla tíökast í Islandsbanka.
Þar er þeirri stoð kipt undan
gamla Birni. En þetta var aðal-
lega sökin sem orsakaði afsetning-
una því rannsn. sendi stjórninni
þessa uppgötvun sína í sérstöku
bréfi 16. nóv. en þá var eingin
skýrsla koinin út. En 22. nóv.
sl. setti ráðherra nefndina af. Er
það víst að hann beið ekki eftir
aðal skýrslu nefndarinnar, sem
ekki kom fyr en í enda janúar,
i9io.Nefndin varskipuð 26. apríl
1909. (Fhr.)
Eitt kvöld í Norðurkyrkju.
22. júní, 1910,
Stór, falleg, gotnesk stein-
bygging blasti við á horninu á
Bannatyne og Nena. Eg gekk inn
sá að alt var fult niðri og var í
vafa um hvort ég ætti að leggja
það á mig í hitanum að standa á
meðan á skemtun stæði, eða fara
út. I því kom úngur maður og
sagði mér að upp á lofti væri sæti.
Ég fér upp á loftið og settist,
Ég fór að horfa í kringum mig og
þótti alt fallegt sem ég sá nema
ljósahjálmarnir. Mér var star-
sýnt á orgelið og söngflokkinn,
sem þá var að syngja. Mér fanst
söngurinn ljómandi ogorgelið fyr-
irtak. Ég hugsaði með mér að
sæll væri sá sem gæti skoðana
vegna tilheyrt þessari kyrkju. Ég
öfundaði.
Nú varð hlé. Svokom dr, Brand-
son og flutti stutta ræðu á ensku,
fallega, sanngjarna og viðfeldna
eins og alt er ég hefi heyrt af haus
munni. Ég hefi jafnan verið hrif-
inn af þeim manni. Þökk fyrir
ræðuna, hugsaði ég. Næst kom
Mrs. S. K. Hall, hún söng solo,
Himnesk rödd! fögur kona! hugs-
aði ég. Mér leið ve). Þá kom dr.
Jón Bjarnason, því nú er gamli
maðurinn orðinn doktor, mun það
gleðja öldunginn, sú viðurkenning
þó ég fyrir mitt leyti sjái ei púðr-
ið í því. Hann talaði uin Island,
Öræfajökul, Skeiðarársand og
Lónagnúp. Þetta var reyndar
ekkert sérlega uppbyggileg ræða
en hún var ljómandi vel orðuð og
flutt og svo hæfilega kjarnorð og
stutt. Svo kom Orgel solo. Org-
elið að tarna, hamingja mín! hví-
líkt hljóðfæri! - Og þessi Hall! í
íslenzkum sal hafði ég aldrei heyrt
annað eins. Hvflík fegurð! hví-
lík dýrð! Ó hvað mig lángaði
aftur til að vera orðinn lúterskur!
Og þá hugsaði ég til kyrkjunnar
minnar á horni Sherbrooke og
Sargent. Ó að Únitarar ættu
annað eins orgel og annan eins
organista! Og mér leið illa mitt í
sælunni, ég þjáðist af öfundssýki.
Ég reyndi að hugga mig við þaö
að viö ættum fegurra hugarsvið og
stærri andlegri sjóndeildarhring
þar suöur frá. Ég reyndi að
hugga mig við það, ég reyndi,
reyndi. Fleira var þar áheyri-
legt og fagurt, ég þjáðist af hita,
fór út í kvöldkulið í þungum hugs-
unum. Góða nótt. —S, B,
Gunnsteinn Eyolfsson.
(Minning,)
Hnýpir nú hljóð
harpa grepps,
sönglist og óði
sárt nú blæðir,
Hefir Vesturheims
vonar stjarna
á bláhveli Urðar
brautu hafið,
Hnýpin situr þjóð
og harmar ungan
framfara son,
svo forlög renna.
Vitum nú eigi
vér hvort muni
skarð það aftur
um eilífð fylt.
Forlaga norn!
hví fári blanda
sögubrot fátækrar
fámennrar þjóðar,
Hví svo að kippa
kvisti fríðum
fyr en öll er æfi
upp af rótum.
Æðrumst ei, vinir
þó öldur tímans
moli skarð
í mannlífs strendur.
Skiljum að eigi
má sköpum renna,
því skaparún Urður
Skuld ristir.
Ei skal þjer ámæla
íslenska þjóö!
En hvaða liðveizlu
listamönnum
veitirðu þínum?
Ég voga að spyrja,
vel þótt viti
Vænna mætti það.
S. B.
JIMMY’S HOTEL
McDermot Ave. East.
Winnipeg.
Jas. Thorpe
eigandi,
$1.25 til 1.50 yfir daginn.
Gott ,,bar“ og reykingastofa
byggingunni.
Þér til heilsubótar
DREKK
REDWOOD LAGER.
Hreinn drykkur, bruggaður ein-
ungis af bygg-malti og hopsa.
E. L. Drewry,
mf£.
WIAAIPEG.
/
/
/